Παρασκευή 15 Μαρτίου 2013

Συνταξιοδοτικό: Πότε και ποιοι ωφελούνται από την 25ετία


Διαβατήριο για την έξοδο στη σύνταξη αποτελεί για τους δημοσίους υπαλλήλους η συμπλήρωση 25ετίας, καθώς με τον τρόπο αυτόν θεμελιώνουν δικαίωμα.

Στη συνέχεια μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται και να αποχωρήσουν μόλις «πιάσουν» το όριο ηλικίας, χωρίς να επηρεαστούν από τις όποιες αλλαγές στο Ασφαλιστικό.
Μια σειρά ευνοϊκών διατάξεων επιτρέπουν την «έξοδο» ακόμα και 17 χρόνια νωρίτερα (π.χ. μητέρες ανηλίκων) από τα γενικά όρια συνταξιοδότησης, ανάλογα με το πότε «κλειδώνει» η 25ετία. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ο... πολυπόθητος χρόνος ασφάλισης να έχει συμπληρωθεί -ακόμα και με πλασματικά έτη- μέχρι το τέλος του 2012, καθώς από φέτος ισχύουν αυξημένα όρια συνταξιοδότησης.
Μεγάλοι κερδισμένοι είναι οι άντρες που θεμελιώνουν δικαίωμα με 25ετία τη διετία 2011-2012, καθώς προβλέπονται μειωμένα όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση. Αντιθέτως για τις γυναίκες είναι ιδιαίτερα σημαντικό η συμπλήρωση της 25ετίας να γίνει μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010, αφού στη συνέχεια ξεκινά η σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας.
Ειδικές ρυθμίσεις ισχύουν για τις μητέρες ανήλικων τέκνων, καθώς προβλέπονται μειωμένα όρια συνταξιοδότησης, με την έξοδο να γίνεται ακόμα και στα 50. Ευνοϊκές διατάξεις ισχύουν και για όσους άντρες με ανήλικα θεμελιώνουν δικαίωμα με 25ετία τη διετία 2011-2012.
Το «Εθνος-Συντάξεις», με τη βοήθεια του δικηγόρου Διονύση Ρίζου, που είναι ειδικός σε θέματα εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου, παρουσιάζει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης με 25ετία από το Δημόσιο. Οι συγκεκριμένες διατάξεις αφορούν όσους ασφαλίστηκαν από 1ης Ιανουαρίου 1983 έως 31 Δεκεμβρίου 1992.
Συγκεκριμένα προβλέπονται τα εξής:
Αντρες: Διαφορετικές «ταχύτητες» ισχύουν για τη συνταξιοδότηση των δημοσίων υπαλλήλων ανάλογα με το πότε θεμελιώνεται δικαίωμα.
Οσοι συμπληρώνουν 25ετία μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010 δικαιούνται πλήρη σύνταξη στα 65, ωστόσο μπορούν να αποχωρήσουν και στα 60 με μειωμένη σύνταξη. Το «πέναλτι» φτάνει το 4,5% ανά έτος για κάθε χρόνο που υπολείπεται των 65 (δηλαδή φτάνει το 22,5% για έξοδο στα 60).
Τυχεροί είναι όσοι συμπληρώνουν 25ετία μέσα στο 2011, καθώς πλήρης σύνταξη καταβάλλεται στα 61 και μειωμένη στα 56. Ευνοϊκές ρυθμίσεις ισχύουν και για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα το 2012, με την πλήρη σύνταξη να καταβάλλεται στα 63 και τη μειωμένη στα 58.
Ωστόσο χρειάζεται προσοχή, καθώς από το 2011 το ποσοστό μείωσης της σύνταξης στις περιπτώσεις της πρόωρης συνταξιοδότησης φτάνει το 6% τον χρόνο (και διαμορφώνεται στο 30% για την πενταετία).
Οι υποψήφιοι συνταξιούχοι πρέπει να γνωρίζουν πως για τη συμπλήρωση της 25ετίας προσμετράται τόσο ο χρόνος του Δημοσίου όσο και του ιδιωτικού τομέα αλλά και ο στρατός. Ακόμα περισσότερες επιλογές έχουν όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα από την 1η Ιανουαρίου 2011 και μετά, καθώς αναγνωρίζονται περισσότερες κατηγορίες πλασματικών χρόνων (π.χ. για τα παιδιά, τις σπουδές).
Προσοχή χρειάζεται για τους υπαλλήλους που επιθυμούν να κάνουν χρήση του πλασματικού χρόνου στρατού αλλά και εκείνου των τέκνων.
Οι εν λόγω πλασματικοί χρόνοι ανατρέχουν αθροιστικά το 2010 κι έτσι ελλοχεύει ο κίνδυνος να χαθεί το ευνοϊκό καθεστώς της διετίας 2011-2012.
Τυχερές οι γυναίκες με 25ετία το 2010
Μεγάλες κερδισμένες είναι όσες ασφαλισμένες θεμελίωσαν δικαίωμα με 25ετία μέχρι το τέλος του 2010, καθώς καταβάλλεται πλήρης σύνταξη στα 60 και μειωμένη στα 55. Στην περίπτωση πρόωρης «εξόδου» η περικοπή είναι 4,5% το έτος και συνολικά μέχρι 22,5% για την πενταετία.
Τη διετία 2011-2012 ισχύουν μεταβατικές ρυθμίσεις. Συγκεκριμένα το 2011 καταβάλλεται πλήρης σύνταξη στα 61 και μειωμένη στα 56 και το 2012 δίνεται πλήρης σύνταξη στα 63 και μειωμένη στα 58. Στην περίπτωση αυτή το «πέναλτι» για την πρόωρη έξοδο είναι 6% τον χρόνο και μέχρι 30% για τη διετία.
Πότε προβλέπεται έξοδος στα 50
Οσες πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010 διατηρούν το δικαίωμα «εξόδου» στα 50. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως όσες υπάλληλοι μπορούν να συμπληρώσουν την 25ετία αναδρομικά το 2010 με εξαγορά πλασματικού χρόνου τέκνων κατοχυρώνουν και αυτές δικαίωμα με τη συμπλήρωση του 50ού έτους τους.
Τη διετία 2011-2012 προβλέπεται η σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας, ενώ για όσες γυναίκες θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2013 δεν υπάρχει ειδικό καθεστώς. Συγκεκριμένα, οι γυναίκες με ανήλικα τέκνα που συμπληρώνουν 25ετία το 2011 αποχωρούν στα 52, ενώ αν η θεμελίωση γίνει το 2012 στα 55.
Στις συγκεκριμένες κατηγορίες για τη συμπλήρωση του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης των 25 ετών μπορούν να χρησιμοποιήσουν πλασματικά έτη του νόμου 3865/2010 των τέκνων, εφόσον έχουν συμπληρώσει 15ετή δημόσια υπηρεσία, τα έτη των σπουδών αλλά και της άδειας ανατροφής. Αξίζει να σημειωθεί ότι για τη θεμελίωση με τις διατάξεις για τις μητέρες ανήλικων τέκνων ως ημερομηνία ενηλικίωσης λαμβάνεται υπ' όψιν η 31η Δεκεμβρίου του έτους που το τέκνο ενηλικιώθηκε.
Κέρδος 15 χρόνια για άνδρες - γονείς ανηλίκων
Οσοι θεμελιώνουν δικαίωμα τη διετία 2011-2012 είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι, καθώς μπορούν να αποχωρήσουν μέχρι και 15 έτη νωρίτερα. Ειδικότερα, το όριο ηλικίας βρίσκεται στα 52 για όσους κλειδώσουν το δικαίωμά τους εντός του 2011 και τα 55 για εκείνους που κλείνουν την 25ετία το 2012.
Για τη συμπλήρωση των 25 απαραίτητων ετών μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο χρόνος της ασφάλισης στο Δημόσιο αλλά και ο χρόνος του ιδιωτικού τομέα, όπως επίσης οι πλασματικοί χρόνοι. Ο χρόνος των τέκνων εφόσον έχει συμπληρωθεί 15ετής δημόσια υπηρεσία αλλά και ο χρόνος των σπουδών και της στρατιωτικής θητείας.
Προσοχή χρειάζεται, όμως, στις αναγνωρίσεις των πλασματικών ετών καθώς ο στρατός και τα τέκνα λειτουργούν αναδρομικά, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να οδηγήσουν σε θεμελίωση το 2010 και απώλεια του ευνοϊκού καθεστώτος συνταξιοδότησης.
Οσοι χάνουν τη δυνατότητα θεμελίωσης λόγω ύπαρξης χρόνου του ιδιωτικού τομέα πριν από την πρόσληψη στο Δημόσιο με τον οποίο και συμπληρώνεται η απαραίτητη 25ετία πριν από το 2011, έχουν τη δυνατότητα να αποποιηθούν τον χρόνο αυτόν. Η συγκεκριμένη επιλογή είναι συμφέρουσα ιδιαίτερα όταν το σχετικό χρονικό διάστημα ασφάλισης (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ) είναι πολύ μικρό. Εάν είναι μεγαλύτερο δεν συμφέρει η αποποίηση.
Το καθεστώς για την 35ετία
Με τη συμπλήρωση 25ετίας στο Δημόσιο «κλειδώνουν» και οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης για όσους θέλουν να... φτάσουν την 35ετία και να αποχωρήσουν με τις συγκεκριμένες διατάξεις. Ειδικότερα προβλέπονται τα εξής για τους ασφαλισμένους από το 1983 έως και το 1992:
  • Οσοι συμπληρώσουν 25ετία μέχρι το τέλος του 2010, μπορούν να αποχωρήσουν όποτε συμπληρώσουν 35ετία και το 58ο έτος. Εναλλακτικά μπορούν να αποχωρήσουν με 37 έτη ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας.
  • Οσοι έχουν 25ετία το 2011 μπορούν να βγουν στη σύνταξη με 36 έτη και το 58ο έτος
  • Οσοι έχουν 25ετία το 2012, έχουν τη δυνατότητα να αποχωρήσουν με 37 έτη σε ηλικία 59 ετών
  • Ωστόσο για όσους συμπληρώνουν 25ετία από την 1η Ιανουαρίου 2013 και μετά δεν υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις. Ετσι η έξοδος γίνεται στα 67 ή εναλλακτικά με 40 έτη στα 62
  • Τέλος πρέπει να σημειωθεί πως για όσους ασφαλίστηκαν μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1982 παραμένει σε ισχύ η διάταξη που επιτρέπει την «έξοδο» με 35ετία ανεξαρτήτως ορίου.
  • Η συγκεκριμένη διάταξη (για 35ετία χωρίς όριο) ισχύει και στα ασφαλιστικά ταμεία ΔΕΚΟ Τραπεζών (αφορά ασφαλισμένους μέχρι το τέλος 1982).
Παραδείγματα για τα 25 έτη υπηρεσίας
Δύο ενδεικτικά παραδείγματα για την έξοδο με 25ετία από το Δημόσιο δημοσιεύει σήμερα το «Εθνος-Συντάξεις». Ειδικότερα προβλέπονται τα εξής:
Ερώτηση: Υπάλληλος υπουργείου διορισμένος το 1986, είναι πατέρας ενός ανήλικου παιδιού και 48 ετών σήμερα. Εχει στρατιωτική υπηρεσία 24 μήνες και διερωτάται κατά πόσον έχει θεμελιώσει το σχετικό δικαίωμα ως πατέρας ανηλίκου.
Απάντηση: Ο υπάλληλος του παραδείγματος συμπλήρωσε την 25ετία για θεμελίωση μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 και κατά συνέπεια έχει θεμελιώσει δικαίωμα για να συνταξιοδοτηθεί ως πατέρας ανηλίκου σε ηλικία 52 ετών. Δεν πρέπει να εξαγοράσει τη στρατιωτική του θητεία ούτε πλασματικό χρόνο τέκνων καθώς θα οδηγηθεί σε θεμελίωση πριν από την 31η Δεκεμβρίου 2010 και θα χάσει το ευνοϊκό καθεστώς.
Ερώτηση: Δημοτικός υπάλληλος, μητέρα 2 παιδιών εκ των οποίων το ένα ανήλικο, προσελήφθη με σύμβαση στον δήμο το 1989. Είναι απόφοιτος ΤΕΙ και το 1993 έγινε αορίστου χρόνου ενώ το 2001 μονιμοποιήθηκε. Εχει θεμελιώσει σχετικό δικαίωμα ως μητέρα ανηλίκου;
Απάντηση: Η μητέρα του παραδείγματος δεν έχει θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης. Μπορεί να θεμελιώσει δικαίωμα με συμπλήρωση 25ετίας με εξαγορά του πλασματικού χρόνου των σπουδών και των τέκνων. Ετσι θα συμπληρώσει 25ετία το 2011 και θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 52 ετών.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ
ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ *
Κατηγορία
Χρόνος Ασφάλισης για Θεμελίωση
Ετος Συμπλήρωσης
Οριο Ηλικίας
Παρατηρήσεις
 
Δημόσιο
Ανδρες
25 έτη
Μέχρι 31-12-2010
60 μειωμένη
Στην επιλογή της μειωμένης
 
 
 
 
 
65 πλήρη
περικοπή ως 22,5%
 
25 έτη
Από 1-1-2011
56 μειωμένη
Στην επιλογή της μειωμένης
 
 
 
 
μέχρι 31-12-2011
61 πλήρη
περικοπή ως 30%
 
25 έτη
Από 1-1-2012
58 μειωμένη
Στην επιλογή της μειωμένης
 
 
 
 
μέχρι 31-12-2012
63 πλήρη
περικοπή ως 30%
Πατέρας ανήλικου τέκνου
 
25 έτη
Από 1-1-2011
52
 
 
 
 
 
μέχρι 31-12-2011
 
 
 
25 έτη
Από 1-1-2012
55
 
 
 
 
 
μέχρι 31-12-2012
 
 
Γυναίκες
25 έτη
Μέχρι 31-12-2010
55 μειωμένη
Στην επιλογή της μειωμένης
 
 
 
 
 
60 πλήρη
περικοπή ως 22,5%
 
25 έτη
Από 1-1-2011
56 μειωμένη
Στην επιλογή της μειωμένης
 
 
 
 
μέχρι 31-12-2011
61 πλήρη
περικοπή ως 30%
 
25 έτη
Από 1-1-2012
58 μειωμένη
Στην επιλογή της μειωμένης
 
 
 
 
μέχρι 31-12-2012
63 πλήρη
περικοπή ως 30%
Μητέρα ανήλικου τέκνου
 
25 έτη
Μέχρι 31-12-2010
 
50
 
 
25 έτη
Από 1-1-2011
 
52
 
 
 
 
μέχρι 31-12-2011
 
 
 
25 έτη
Από 1-1-2012
 
55
 
 
 
 
μέχρι 31-12-2012
 
 
* Ασφαλισμένοι από 1-1-1983 μέχρι 31-12-1992
ΕΘΝΟΣ / ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ