Στην κόψη του ξυραφιού βρίσκεται η στήριξη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου προς την Ελλάδα, αν κρίνει κανείς από την τελευταία έκθεση του οργανισμού, η οποία δείχνει πως το Ταμείο έχει μάλλον… κουραστεί να ασχολείται με το ελληνικό ζήτημα.
Διαβάζοντας πίσω από τις γραμμές της έκθεσης του ΔΝΤ, καταλαβαίνει κανείς ότι τα πράγματα ενδέχεται να εξελιχθούν πολύ άσχημα σε σύντομο χρονικό διάστημα.Το ΔΝΤ φαίνεται πως… αγωνίζεται ώστε να διατηρήσει έναν τόνο αισιοδοξίας στην αναφορά 231 σελίδων για το νέο πρόγραμμα διάσωσης της ελληνικής οικονομίας, ύψους 174 εκατ. ευρώ, όσον αφορά την ικανότητα της Αθήνας να ανταπεξέλθει στο δύσκολο αυτό πρόγραμμα.
Στην εκτενή ανάλυσή του σχετικά με την έκθεση του Ταμείου, ο Peter Spiegel των Financial Times, σημειώνει ότι εν λόγω αναφορά αξίζει μια πιο προσεκτική ματιά, καθώς αν υπάρχει κάποιος που θα μπορούσε να αναγκάσει τους ηγέτες της Ευρωζώνης να αναθεωρήσουν το δεύτερο ελληνικό πακέτο, αυτός είναι το ΔΝΤ, το οποίο ουσιαστικά δεν δίστασε να «τραβήξει από την πρίζα» το πρώτο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας, ύψους 110 δισ. ευρώ στις αρχές του 2011, όταν έγινε σαφές ότι το πρόγραμμα δεν δούλευε.
Χωρίς αυτές τις περικοπές το ΔΝΤ προειδοποιεί ότι δεν θα αυξήσει τη συνεισφορά του στο πακέτο διάσωσης. «Η αναγνώριση και όπου είναι δυνατόν η θέσπιση αυτών των νέων μέτρων, αποτελεί απαίτηση ώστε να ολοκληρωθεί η πρώτη έκθεση προόδου και να συνεχιστεί η οικονομική στήριξης από το Ταμείο», καθίσταται σαφές στην έκθεση.
Σε μια τέτοια εξέλιξη η Αθήνα θα πρέπει είτε να προχωρήσει σε νέα αναδιάρθρωση του χρέους της, είτε να ζητήσει επιπλέον κεφάλαια από τους ηγέτες των χωρών της ευρωζώνης. Η έκθεση, μάλιστα, φαίνεται πως προετοιμάζει τους Ευρωπαίους ηγέτες για κάτι τέτοιο, σημειώνουν οι FT.
Χτυπάει «καμπανάκια» το Ταμείο
Διαβάζοντας πίσω από τις γραμμές της έκθεσης , το ΔΝΤ αναφέρει ότι υπάρχει μια αρκετά καλή πιθανότητα τα πράγματα να πάνε πολύ άσχημα για την Ελλάδα και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα, γι αυτό οι ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να προετοιμάζονται για μια νέα χρεοκοπία.
Το ΔΝΤ στηρίζεται σε φιλόδοξους στόχους όσον αφορά τα δημοσιονομικά και τις αποκρατικοποιήσεις, αλλά πάνω απ’ όλα τις δομικές μεταρρυθμίσεις. Όλες αυτές οι αλλαγές που πρέπει να γίνουν θα «δοκιμάσουν» τις αντοχές της κοινωνίας αλλά και την πολιτική βούληση για ευθεία σύγκρουση με τα συμφέροντα. Ωστόσο δεν υπάρχει χώρος για υποχωρήσεις.
Στην περίπτωση που υπάρξει αργή πρόοδος στην εφαρμογή αυτής της πολιτικής ή αποτυχία της οικονομίας να ανταποκριθεί αρκετά γρήγορα στις μεταρρυθμίσεις, η ολοκλήρωση των εκθέσεων για την Ελλάδα μπορεί να απαιτεί επιπλέον στήριξη προς την Ελλάδα από τους Ευρωπαίους εταίρους , με ακόμη δυσμενέστερους όρους ή μια νέα αναδιάρθρωση του χρέους.
Γι αυτό τα μέλη της ευρωζώνης και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πρέπει να είναι έτοιμη να ανταποκριθούν σε μια τέτοια εξέλιξη και να παράσχουν νέες εγγυήσεις και διαβεβαιώσεις, ώστε η Ελλάδα να διατηρήσει την πρόσβασή της σε ρευστότητα από το ευρωσύστημα.
Ο λόγος γι αυτή την φιλαρέσκεια του ΔΝΤ, έγκειται στο γεγονός ότι το ΔΝΤ έχει φτάσει στα όριά του με την περίπτωση της Ελλάδας.Το Ταμείο ξεκαθαρίζει ότι αντιμετωπίζει «δύσκολες ώρες», δίνοντας λευκή επιταγή στην Ελλάδα.
Υπάρχουν τέσσερα κριτήρια όσον αφορά τη συνέχιση της χρηματοδότησης προς τη χώρα μας από το ΔΝΤ. Το πρώτο κριτήριο είναι το εύκολο. Η Ελλάδα πρέπει να αποδείξει ότι η κρίση είναι τόσο σοβαρή που χρειάζεται περισσότερα χρήματα από όσα συνήθως επιτρέπει το ΔΝΤ. Κριτήριο το οποίο πληροί η Ελλάδα με ευκολία.
Το δεύτερο κριτήριο είναι πιο περίπλοκο. Το ΔΝΤ πρέπει να πειστεί ότι η Ελλάδα θα επιστρέψει σε ένα βιώσιμο επίπεδο χρέους και μάλιστα μεσοπρόσθεσμα. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα μπορεί κάποια στιγμή, σχετικά σύντομα, να αρχίσει να χρησιμοποιεί χρήματα που δεν θα προέρχονται από τα πακέτα στήριξης προκειμένου να ξεπληρώσει τα χρέη της. Χρήματα τα οποία είτε θα προέλθουν από ιδιωτικό δανεισμό, είτε από φορολογικά έσοδα. Εδώ το ΔΝΤ φαίνεται πως έχει ήδη «πετάξει την πετσέτα»!
Δεδομένου του χρόνου που χρειάζεται το πρόγραμμα για να αποδόσει και δεδομένης της αβεβαιότητας , είναι πολύ δύσκολο να πει δηλώσει κανείς με κατηγορηματικό τρόπο ότι το χρέος θα καταστεί βιώσιμο.
Το τρίτο κριτήριο προβλέπει ότι η Ελλάδα πρέπει να έχει προοπτικές να επιστρέψει στις αγορές κατά τη διάρκεια του προγράμματος στήριξης από το ΔΝΤ. Μπίνγκο! Το μόνο που αναγνωρίζει η έκθεση του Ταμείου είναι ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να επιστρέψει στις αγορές σύντομα!
Τα επιτόκια στην μετά-προγράμματος εποχή, υποτίθεται ότι θα αποκατασταθούν σταδιακά και πάλι θα βρίσκονται σε επίπεδα τα οποία θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν την δυναμική του χρέους, αν ο δανεισμός είναι μεγάλης έκτασης.
Όλα τα παραπάνω λοιπόν, δείχνουν να αποτρέπουν το ΔΝΤ από το να συνεχίσει να χρηματοδοτεί την Ελλάδα.
Το τέταρτο και τελευταίο κριτήριο είναι ενδεχομένως και το πιο δύσκολο: το πρόγραμμα στήριξης πρέπει να έχει παρουσιάσει μια ισχυρή προοπτική επιτυχίας. Το βεβαρημένο παρελθόν δεν ευνοεί την Αθήνα, καθώς οι ευρωπαίοι ηγέτες «ξόδεψαν» όλο το 2011 κατηγορώντας την Αθήνα για ανικανότητα των οργανισμών και της πολιτικής ηγεσίας να εφαρμόσουν το πρώτο πρόγραμμα διάσωσης. Γεγονός που σημαίνει ότι η Αθήνα δεν μπορεί να βρήκε ξαφνικά το μαγικό ραβδάκι που αυτή τη φορά θα την οδηγήσει στην επιτυχία.
Με άλλα λόγια, θα πρέπει να αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον η πρώτη αξιολόγηση της τρόικας και ειδικότερα του ΔΝΤ, όσον αφορά την πορεία του δεύτερου προγράμματος σε τρεις μήνες από τώρα. Η στήριξη του ΔΝΤ βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού και το Ταμείο δεν αποκλείεται να αναφωνήσει: «Ως εδώ με την Ελλάδα»!
