Κατανοούν, άραγε, οι πρόεδροι και οι πρωθυπουργοί της ευρωζώνης το πακέτο στήριξης που υπέγραψαν την Πέμπτη, μετά την οκτάωρη έκτακτη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες;
Αυτό το ερώτημα σιγοψιθυρίζεται στις πρωτεύουσες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από τις πρώτες ώρες όπου οι Ευρωπαίοι ηγέτες επέστρεψαν στις σουίτες των ξενοδοχείων τους, καθώς οι βασικοί τους σύμβουλοι έδιναν κατά τη διάρκεια εκείνης της νύχτας αντικρουόμενες πληροφορίες για το πώς ακριβώς ερμηνεύεται αυτή η πληθώρα των αριθμών.
Εύκολα θα μπορούσε να αποδώσει κάποιος αυτήν τη σύγχυση στη γνωστή ανικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επικοινωνήσει σωστά με τις χρηματαγορές. Σε αυτήν την περίπτωση, όμως, αν ...και έχουν περάσει μέρες μετά την επίτευξη της συμφωνίας, εξακολουθεί να υπάρχει σύγχυση.
● Πόσα κεφάλαια από τα 440 δισ. ευρώ του ταμείου στήριξης θα απορροφηθούν από την Αθήνα και πόσο γρήγορα;
● Μήπως τα εκτιμώμενα 33 δισ. ευρώ στο πρόγραμμα επαναγοράς ελληνικών ομολόγων είναι ένα νούμερο που βγήκε από το πουθενά;
● Και τελικά, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα πληρώσει το ένα τρίτο του συνολικού πακέτου των 109 δισ. ευρώ, όπως έκανε και στην προηγούμενη περίπτωση, ή το ένα τρίτο μόνο του νέου άμεσου δανείου προς την Αθήνα, που ανέρχεται στα 34 δισ. ευρώ;
Η αλήθεια είναι πως κανείς δεν γνωρίζει τις ακριβείς απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα. «Δεν συμφωνήθηκαν τα πάντα σε λεπτομέρειες, άρα δεν μπορούν όλα να εξηγηθούν επακριβώς», δήλωσε ένας ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος που συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις.
Η αλήθεια αυτή έγινε εμφανής από την επομένη της συνόδου, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε μία κεκλεισμένων των θυρών τεχνική ενημέρωση με ανώτατους οικονομικούς συμβούλους, οι οποίοι εξέτασαν τη συμφωνία.
Οι αξιωματούχοι που συμμετείχαν σε αυτήν τη συνάντηση άρχισαν διαβάζοντας απλώς το ασαφές (και σε ορισμένες περιπτώσεις παραπλανητικό) ανακοινωθέν που συμφωνήθηκε στις Βρυξέλλες το προηγούμενο βράδυ. Το ακροατήριο αντιδρούσε με στεναγμούς.
Όταν διατυπώθηκαν συγκεκριμένες ερωτήσεις, ο επικεφαλής της συνάντησης επέμενε ότι έπρεπε να απευθυνθούν σε κατώτερα στελέχη – τα οποία σύντομα κατακλύστηκαν από τον όγκο των αδιευκρίνιστων θεμάτων.
Αρκετές μέρες αργότερα καθίσταται ολοένα και πιο σαφές πως όλο το πακέτο στηρίζεται σε δύο επισφαλείς προϋποθέσεις:
● Η πρώτη αφορά στο πώς κάτοχοι ελληνικών ομολόγων ύψους 54 δισ. ευρώ – οι οποίοι θα ρευστοποιούσαν τα ομόλογά τους μέχρι το 2014 – θα επιλέξουν να τα ανταλλάξουν με νέα ομόλογα διάρκειας 15 έως 30 ετών.
● Η δεύτερη είναι πώς η Ελλάδα θα μπορέσει να αντλήσει 28 δισ. ευρώ από ένα ευρύ πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων.
Εάν κάποια από τις δύο παραπάνω προϋποθέσεις δεν πραγματοποιηθεί, τότε το ύψος του συνολικού πακέτου στήριξης των 109 δισ. ευρώ πιθανότατα θα πρέπει να αναθεωρηθεί και πάλι ανοδικά.
Ελάχιστοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι βρίσκονται πλέον στις θέσεις τους, καθώς οι περισσότεροι ευρωπαϊκοί οργανισμοί έχουν κλείσει για τον Αύγουστο. Ανώτατος οικονομικός σύμβουλος στην έδρα της Κομισιόν, όμως, επισημαίνει ότι ιστορικά ο Αύγουστος είναι επικίνδυνος μήνας για χρηματοοικονομικές κρίσεις.
● Ο κ. George Soros επιτέθηκε στη στερλίνα αναγκάζοντας τη Βρετανία να βγει από τον Ευρωπαϊκό Συναλλαγματικό Μηχανισμό τον Αύγουστο του 1992.
● Η στήριξη της Ταϊλάνδης μετά την κατάρρευση του μπαχτ – που πυροδότησε την ασιατική χρηματοοικονομική κρίση – έγινε τον Αύγουστο του 1997.
● Η κατάρρευση της Bear Stearns, λόγω των κακών της τοποθετήσεων σε τίτλους ενυπόθηκων δανείων, ξέσπασε με την πρώτη απόλυση στελέχους της, τον Αύγουστο του 2007.
Μένει να αποδειχθεί εάν ο φετινός Αύγουστος θα είναι καυτός μήνας ή εάν θα χαρακτηριστεί από αναιμικούς όγκους συναλλαγών. Σε κάθε περίπτωση, όμως, θα πρέπει να έχουμε την προσοχή μας στραμμένη στην αγορά ομολόγων της ευρωπαϊκής περιφέρειας.
Ο φετινός Αύγουστος, πάντως, σίγουρα δεν θα είναι βαρετός για μία ομάδα Ευρωπαίων αξιωματούχων: για εκείνους που εργάζονται στο ταμείο στήριξης EFSF.
Η άντληση κεφαλαίων για τα πακέτα στήριξης που είχαν αποφασιστεί μέχρι τώρα, παρά τα εντυπωσιακά νούμερα, ήταν σχετικά απλή, αν όχι βαρετή, υπόθεση. Καθώς τα πακέτα στήριξης εκταμιεύονται τριμηνιαίως μέσα σε διάστημα τριών ετών, το EFSF δεν καλείται να αντλήσει κάθε φορά περισσότερα από 5 δισ. ευρώ.
Το νέο περίπλοκο πακέτο στήριξης για την Ελλάδα, όμως, έχει σημαντικές προϋποθέσεις, που θα πρέπει να υλοποιηθούν πολύ γρήγορα.
● Οι ελληνικές τράπεζες έλαβαν υπόσχεση για κεφάλαια 20 δισ. ευρώ ώστε να αντισταθμίσουν τις ζημίες από τα κρατικά ελληνικά ομόλογα που έχουν.
● Επιπλέον 35 δισ. ευρώ χρειάζονται για να ξεκινήσουν οι διαδικασίες roll-over και ανταλλαγής των ομολόγων μέσα στις επόμενες εβδομάδες.
● Άλλα 20 δισ. ευρώ χρειάζονται για το πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων.
● Ακόμη 20 δισ. ευρώ έχουν προγραμματιστεί για να πειστεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να συνεχίσει να δανείζει τις ελληνικές τράπεζες.
Πότε υποτίθεται ότι θα αντληθούν αυτά τα κεφάλαια; Ο κ. Klaus Regling, ο επικεφαλής του EFSF, αναμένεται να επιστρέψει σύντομα από ένα συνέδριο στο Πεκίνο και οι σύμβουλοί του δεν θέλουν να μιλήσουν. Άλλοι αξιωματούχοι αναφέρουν ότι και αυτό – ω, τι έκπληξη! – είναι ένα θέμα που ακόμη δεν έχει αποφασιστεί.
Αυτό το ερώτημα σιγοψιθυρίζεται στις πρωτεύουσες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από τις πρώτες ώρες όπου οι Ευρωπαίοι ηγέτες επέστρεψαν στις σουίτες των ξενοδοχείων τους, καθώς οι βασικοί τους σύμβουλοι έδιναν κατά τη διάρκεια εκείνης της νύχτας αντικρουόμενες πληροφορίες για το πώς ακριβώς ερμηνεύεται αυτή η πληθώρα των αριθμών.
Εύκολα θα μπορούσε να αποδώσει κάποιος αυτήν τη σύγχυση στη γνωστή ανικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επικοινωνήσει σωστά με τις χρηματαγορές. Σε αυτήν την περίπτωση, όμως, αν ...και έχουν περάσει μέρες μετά την επίτευξη της συμφωνίας, εξακολουθεί να υπάρχει σύγχυση.
● Πόσα κεφάλαια από τα 440 δισ. ευρώ του ταμείου στήριξης θα απορροφηθούν από την Αθήνα και πόσο γρήγορα;
● Μήπως τα εκτιμώμενα 33 δισ. ευρώ στο πρόγραμμα επαναγοράς ελληνικών ομολόγων είναι ένα νούμερο που βγήκε από το πουθενά;
● Και τελικά, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα πληρώσει το ένα τρίτο του συνολικού πακέτου των 109 δισ. ευρώ, όπως έκανε και στην προηγούμενη περίπτωση, ή το ένα τρίτο μόνο του νέου άμεσου δανείου προς την Αθήνα, που ανέρχεται στα 34 δισ. ευρώ;
Η αλήθεια είναι πως κανείς δεν γνωρίζει τις ακριβείς απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα. «Δεν συμφωνήθηκαν τα πάντα σε λεπτομέρειες, άρα δεν μπορούν όλα να εξηγηθούν επακριβώς», δήλωσε ένας ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος που συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις.
Η αλήθεια αυτή έγινε εμφανής από την επομένη της συνόδου, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε μία κεκλεισμένων των θυρών τεχνική ενημέρωση με ανώτατους οικονομικούς συμβούλους, οι οποίοι εξέτασαν τη συμφωνία.
Οι αξιωματούχοι που συμμετείχαν σε αυτήν τη συνάντηση άρχισαν διαβάζοντας απλώς το ασαφές (και σε ορισμένες περιπτώσεις παραπλανητικό) ανακοινωθέν που συμφωνήθηκε στις Βρυξέλλες το προηγούμενο βράδυ. Το ακροατήριο αντιδρούσε με στεναγμούς.
Όταν διατυπώθηκαν συγκεκριμένες ερωτήσεις, ο επικεφαλής της συνάντησης επέμενε ότι έπρεπε να απευθυνθούν σε κατώτερα στελέχη – τα οποία σύντομα κατακλύστηκαν από τον όγκο των αδιευκρίνιστων θεμάτων.
Αρκετές μέρες αργότερα καθίσταται ολοένα και πιο σαφές πως όλο το πακέτο στηρίζεται σε δύο επισφαλείς προϋποθέσεις:
● Η πρώτη αφορά στο πώς κάτοχοι ελληνικών ομολόγων ύψους 54 δισ. ευρώ – οι οποίοι θα ρευστοποιούσαν τα ομόλογά τους μέχρι το 2014 – θα επιλέξουν να τα ανταλλάξουν με νέα ομόλογα διάρκειας 15 έως 30 ετών.
● Η δεύτερη είναι πώς η Ελλάδα θα μπορέσει να αντλήσει 28 δισ. ευρώ από ένα ευρύ πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων.
Εάν κάποια από τις δύο παραπάνω προϋποθέσεις δεν πραγματοποιηθεί, τότε το ύψος του συνολικού πακέτου στήριξης των 109 δισ. ευρώ πιθανότατα θα πρέπει να αναθεωρηθεί και πάλι ανοδικά.
Ελάχιστοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι βρίσκονται πλέον στις θέσεις τους, καθώς οι περισσότεροι ευρωπαϊκοί οργανισμοί έχουν κλείσει για τον Αύγουστο. Ανώτατος οικονομικός σύμβουλος στην έδρα της Κομισιόν, όμως, επισημαίνει ότι ιστορικά ο Αύγουστος είναι επικίνδυνος μήνας για χρηματοοικονομικές κρίσεις.
● Ο κ. George Soros επιτέθηκε στη στερλίνα αναγκάζοντας τη Βρετανία να βγει από τον Ευρωπαϊκό Συναλλαγματικό Μηχανισμό τον Αύγουστο του 1992.
● Η στήριξη της Ταϊλάνδης μετά την κατάρρευση του μπαχτ – που πυροδότησε την ασιατική χρηματοοικονομική κρίση – έγινε τον Αύγουστο του 1997.
● Η κατάρρευση της Bear Stearns, λόγω των κακών της τοποθετήσεων σε τίτλους ενυπόθηκων δανείων, ξέσπασε με την πρώτη απόλυση στελέχους της, τον Αύγουστο του 2007.
Μένει να αποδειχθεί εάν ο φετινός Αύγουστος θα είναι καυτός μήνας ή εάν θα χαρακτηριστεί από αναιμικούς όγκους συναλλαγών. Σε κάθε περίπτωση, όμως, θα πρέπει να έχουμε την προσοχή μας στραμμένη στην αγορά ομολόγων της ευρωπαϊκής περιφέρειας.
Ο φετινός Αύγουστος, πάντως, σίγουρα δεν θα είναι βαρετός για μία ομάδα Ευρωπαίων αξιωματούχων: για εκείνους που εργάζονται στο ταμείο στήριξης EFSF.
Η άντληση κεφαλαίων για τα πακέτα στήριξης που είχαν αποφασιστεί μέχρι τώρα, παρά τα εντυπωσιακά νούμερα, ήταν σχετικά απλή, αν όχι βαρετή, υπόθεση. Καθώς τα πακέτα στήριξης εκταμιεύονται τριμηνιαίως μέσα σε διάστημα τριών ετών, το EFSF δεν καλείται να αντλήσει κάθε φορά περισσότερα από 5 δισ. ευρώ.
Το νέο περίπλοκο πακέτο στήριξης για την Ελλάδα, όμως, έχει σημαντικές προϋποθέσεις, που θα πρέπει να υλοποιηθούν πολύ γρήγορα.
● Οι ελληνικές τράπεζες έλαβαν υπόσχεση για κεφάλαια 20 δισ. ευρώ ώστε να αντισταθμίσουν τις ζημίες από τα κρατικά ελληνικά ομόλογα που έχουν.
● Επιπλέον 35 δισ. ευρώ χρειάζονται για να ξεκινήσουν οι διαδικασίες roll-over και ανταλλαγής των ομολόγων μέσα στις επόμενες εβδομάδες.
● Άλλα 20 δισ. ευρώ χρειάζονται για το πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων.
● Ακόμη 20 δισ. ευρώ έχουν προγραμματιστεί για να πειστεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να συνεχίσει να δανείζει τις ελληνικές τράπεζες.
Πότε υποτίθεται ότι θα αντληθούν αυτά τα κεφάλαια; Ο κ. Klaus Regling, ο επικεφαλής του EFSF, αναμένεται να επιστρέψει σύντομα από ένα συνέδριο στο Πεκίνο και οι σύμβουλοί του δεν θέλουν να μιλήσουν. Άλλοι αξιωματούχοι αναφέρουν ότι και αυτό – ω, τι έκπληξη! – είναι ένα θέμα που ακόμη δεν έχει αποφασιστεί.
