Γράφει ο Μιχάλης Ιγνατίου
Μέσα σε ένα πολύ θετικό κλίμα, που οφείλεται στη ξαφνική απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών να παρέμβουν δυναμικά προς την κατεύθυνση της Γερμανίας και των άλλων συντηρητικών χωρών της Ευρώπης για να επιλυθεί οριστικά η κρίση χρέους της Ευρωζώνης, θα διεξαχθεί η επίσκεψη του Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά στην αμερικανική πρωτεύουσα.
Την Πέμπτη 8 Αυγούστου, στις 3 το απόγευμα τοπική ώρα (10 το βράδυ ώρα Ελλάδος), ο Ελληνας πρωθυπουργός θα περάσει το κατώφλι του Λευκού Οίκου για να συναντήσει τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπάρακ Ομπάμα, ο οποίος είναι έτοιμος να συζητήσει με σοβαρότητα για την οικονομική κατάσταση στην προσπάθεια του να αναζητήσει τελική λύση μετά τις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Εθνους», ο Αμερικανός ηγέτης αναμένεται στη δημόσια δήλωσή του να πει τη φράση ότι «η Ελλάδα που παλεύει πρέπει να τύχει ουσιαστικής βοήθειας» από τους φίλους, τους εταίρους και τους συμμάχους της, συμπεριλαμβανομένης και της Αμερικής.
Διπλωματική πηγή θεωρεί ότι εάν δεν αλλάξει το παραπάνω κείμενο θα λειτουργήσει ως έκκληση προς τους Αμερικανούς επιχειρηματίες να επενδύσουν στην Ελλάδα, και προς τους Αμερικανούς τουρίστες να επισκεφθούν τη χώρα μας. Παραδοσιακά οι Αμερικανοί είναι και οι πιό ακριβοί τουρίστες καθώς συνηθίζουν να ξοδεύουν περίπου 5 χιλιάδες δολάρια ανά άτομο εκτός των ξενοδοχείων και των αεροπορικών εισιτηρίων.
Η ίδια πηγή αναμένει ότι ο κ. Ομπάμα θα είναι θερμός και σε προσωπικό επίπεδο με τον Ελληνα πρωθυπουργό, για τον οποίο πιστεύει ότι δίνει ένα τιτάνιο αγώνα για την οικονομία, ο οποίος πρέπει να κερδηθεί.
Οσοι αναμένουν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος θα ανακοινώσει πακέτο οικονομικής βοήθειας προς την Ελλάδα δυστυχώς θα διαψευστούν, αφού η Αμερική δεν έχει τη δυνατότητα αυτή τη στιγμή, ούτε μπορεί να περάσει τέτοια πρόταση από το Αμερικανικό Κογκρέσο, όπου η πλειοψηφία ελέγχεται από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, το οποίο προεκλογικά παρουσίαζε τη χώρα μας ώς παράδειγμα προς αποφυγή.
Αν και δεν θα παραχωρήσουν οικονομική βοήθεια, οι Αμερικανοί προτίθενται «να κάνουν άλλα πράγματα», κατά την έκφρση της διπλωματικής πηγής. «Αναζητούν τρόπους συνεργασίας με την Ελλάδα, χωρίς να ενοχληθούν οι Ευρωπαίοι», είπε η πηγή, η οποία πρόσθεσε πως ο κ. Ομπάμα «δεν θα δώσει την ευκαιρία στους Γερμανούς να παραπονεθούν», αν και προτίθεται να μιλήσει εναντίον της λιτότητας και υπέρ της ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας. Ο κ. Ομπάμα θα μιλήσει από γραπτό κείμενο στο Οβαλ Οφις και θα δώσει την ευκαιρία στον κ. Σαμαρά να πράξει το ίδιο.
Οι Αμερικανοί «επιθυμούν να βοηθήσουν», είπε πηγή και πρόσθεσε:
«Θεσμικά τον πρώτο ρόλο έχουν οι Ευρωπαίοι. Ομως, θα συζητήσουν τρόπους για να κλείσει η «τρύπα» της Ευρωζώνης και να αποφευχθεί το ενδεχόμενο νέας μεγάλης κρίσης, το οποίο είναι ορατό κατά τους Αμερικανούς».
Είναι σημαντικό να καταγραφεί ότι η αμερικανική οικονομία βαδίζει σε τεντωμένο σχοινί λόγω της ευρωπαϊκής κρίσης, η οποία θα μπορούσε να συμπαρασύρει και το αμερικανικό Πρόγραμμα Σταθερότητας. «Η Αμερική», τόνισε η πηγή, «βρίσκεται σε μία πολύ ευαίσθητη φάση και κάλλιστα θα μπορούσε να έχει την τύχη των χωρών του ευρωπαϊκού νότου, ασχέτως εάν επιτρέπει στον εαυτό της να τυπώνει χρήμα». Οπότε, ο Πρόεδρος Ομπάμα «συμπάσχει» με την Ελλάδα και τις υπόλοιπες χώρες που έχουν υπογράψει Προγράμματα της Τρόικα, υποστήριξε η πηγή, η οποία είναι βέβαιη για την επιτυχία της επίσκεψης του Ελληνα πρωθυπουργού, ομιλώντας με βάση τις συζητήσεις Ελλήνων διπλωματών με Αμερικανούς αξιωματούχους του Λευκού Οίκου και του Στέϊτ Ντιπάρτμεντ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τσακ Λιού εξέφρασε την πρόθεσή του να παραστεί στη συνάντηση και εάν δεν βρίσκεται σε αποστολή στο εξωτερικό θα το πράξει. Εχει ήδη ενημερώσει τον Πρόεδρο Ομπάμα για τις συζητήσεις του στην Αθήνα με τον κ. Σαμαρά και τον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα, στην Αθήνα όπου και καθορίστηκε η οικονομική ατζέντα της συνάντησης, η οποία περιλαμβάνει την ενέργεια και τη στρατηγική συνεργασία της Ελλάδας και της Κύπρου με το Ισραήλ. Ο κ. Λιού θα έχει και νέα συνάντηση με τον Πρόεδρο Ομπάμα λίγες μέρες πριν την επίσκεψη Σαμαρά.
Αντιθέτως θα απουσιάζει ο υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι, ο οποίος έχει προγραμματίσει ταξίδι στο εξωτερικό την ίδια ημέρα. Πάντως, υπάρχει η πιθανότητα να μην πραγματοποιηθεί το ταξίδι –εξαρτάται από τις συνομιλίες Παλαιστινίων – Ισραηλινών- οπότε θα παραστεί στη συνάντηση του Λευκού Οίκου, ενώ θα φιλοξενήσει και τον κ. Σαμαρά στο Στέϊτ Ντιπάρτμεντ.
Στη σνάντηση, οι δύο ηγέτες θα συνοδεύονται από τους στενούς τους συνεργάτες, αλλά όπως έγινε γνωστό η συζήτηση θα γίνει μόνο από τους κ. Ομπάμα και Σαμαρά και θα διαρκέσει 1 ώρα και 15 λεπτά.
Εκτός της οικονομίας και της ενέργειας, θα συζητήσουν το Κυπριακό και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τα θέματα των Βαλκανίων άρα και το Σκοπιανό, διεθνή και διμερή θέματα. Οι διμερείς σχέσεις βρίσκονται σε άριστο σημείο και οι Αμερικανοί είναι ικανοποιημένοι με τη βοήθεια της Ελλάδας στο Αφγανιστάν, όπως και για το γεγονός ότι η Αθήνα δεν δημιουργεί το παραμικρό πρόβλημα για τις αμερικανικές εγκαταστάσεις.
Στην ανακοίνωση του Λευκού Οίκου για τη συνάντηση Σαμαρά – Ομπάμα καθορίστηκε και η ημερησία διάταξη, η οποία περιλαμβάνει συζήτηση σχετικά με την αμερικανική στήριξη των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών της Ελλάδας στον οικονομικό τομέα, τη Διατλαντική Εμπορική και Επενδυτική Εταιρική Σχέση, το Κυπριακό, την αμυντική συνεργασία, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, τα θέματα ασφαλείας στη Βόρεια Αφρική και τη Συρία.
Η αμερικανική ενημέρωση εντοπίζει ειδικά τη συζήτηση για τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, αναφέρεται στη «δύναμη της σχέσης των Ηνωμένων Πολιτειών με την Ελλάδα σήμερα» και το γεγονός ότι «τις δυο χώρες συνδέουν διαρκείς δεσμοί συγγένειας, κοινά συμφέροντα και η συμμαχία του NATO». Η αμερικανική πλευρά τονίζει την επιθυμία του Λευκού Οίκου να υπογραμμιστεί «η συνεχιζόμενη υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών στις προσπάθειες της Ελλάδας για να αναμορφώσει την οικονομία της και να προωθήσει την επιστροφή της στην ευημερία».
Σύμφωνα με πληροφορίες η στήριξη προς την Ελλάδα θα είναι ισχυρή και θα διατυπωθεί και δημόσια διότι ο κ. Ομπάμα επιθυμεί να στείλει μήνυμα στο Βερολίνο ότι είναι στο χέρι των Ευρωπαίων εταίρων να τερματιστεί η κρίση χρέους της Ευρώπης, που έχει προκαλέσει ζημίες δισεκατομμυρίων στην Αμερική. Επίσης, έχει αποφασίσει να επαναλάβει τις θέσεις του κ. Λιού στην Αθήνα, ο οποίος έχει αφοσιωθεί στην ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την καταπολέμηση της λιτότητας. Ο Αμερικανός πρόεδρος φέρεται να πιστεύει ότι η λιτότητα «σκοτώνει» τις χώρες και τους λαούς και θα προσπαθήσει να πείσει τους Ευρωπαίους να αντιγράψουν τον αμερικανικό τρόπο αντιμετώπισης της κρίσης, το 2008.
Στο πλαίσιο της συζήτησης που έχει ξεκινήσει για τρόπους απομείωσης του ελληνικού χρέους ώστε να μπορεί να εξυπηρετηθεί και να μην οδηγηθεί σε ναυάγιο η προσπάθεια διάσωσης της ελληνικής οικονομίας, επανέρχονται στο τραπέζι οι ιδέες όχι για «καθαρό» κούρεμα ,αλλά για ένα συνδυασμένο πακέτο με μεγάλη επέκταση του χρόνου αποπληρωμής των δάνειων που μπορεί να φθίση και τα 50 έτη, την μείωση των επιτοκίων και την ρύθμιση για τα 50 δις της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.
Πηγές στην Ουάσιγκτον υποστηρίζουν ότι η μοναδική περίπτωση κατά την οποία πιθανόν θα βρεθεί σε δύσκολη θέση ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας είναι η συζήτηση για το Κυπριακό. Στα αμερικανικά έγγραφα ο κ. Σαμαράς έχει καταταχθεί στους συντηρητικούς πολιτικούς με τάσεις εθνικιστικές, αν και όπως είπε νη διπλωματική πηγή «το πορτρέτο του αυτό χρειάζεται ανανέωση». Είναι δεδομένες οι θέσεις του κ. Σαμαρά για το Κυπριακό –υποστήριξε και το ΟΧΙ στο σχέδιο Ανάν- αλλά ο κ. Ομπάμα επιθυμεί να γνωρίζει τις απόψεις του για την επανέναρξη των διαπραγματευσεων, που προγραμματίζονται για τον Οκτώβριο.
Ο κ. Σαμαράς έχει μοναδική ευκαιρία να θέσει τις απόψεις του πρόσωπο με πρόσωπο, χωρίς άγχος και φόβο. Οι αναλυτές στην Ουάσιγκτον υποστηρίζουν ότι είναι στο χέρι του να καταστεί τακτικός συνομιλητής του Προέδρου Ομπάμα. Πρέπει να παρουσιάσει ένα πρόγραμμα για την οικονομία με το οποίο θα «κερδίσει τους Αμεριικανούς» και ένα οδικό χάρτη για τα θέματα της ενέργειας, αφού στα άλλα ζητήματα δεν έχει να προσφέρει τίποτα λόγω της τραγικής οικονομικής κατάστασης της χώρας.
Στο θέμα των Σκοπίων η αμερικανική στάση σταθερά είναι υπέρ της εξεύρεσης λύσης στο θέμα της ονομασίας ώστε να προχωρήσει η ευρωατλαντικη πορεια της γειτονικής χώρας, είναι όμως ενήμεροι και για την αντιπαραγωγική στάση της σκοπιανής εθνικιστικής ηγεσίας που δεν χάνει ευκαιρία να προκαλεί και να υπονομεύει την λύση. Στο Σκοπιανό πάντως, με δεδομένο το μειωμένο ενδιαφέρον των Αμερικανών για τα Βαλκάνια, δεν μπορεί να ασκηθεί σημαντική πίεση, καθώς υπάρχει ως «βαλβίδα ασφαλείας» η διαδικασία υπό τον Μάθιου Νιμιτς αλλά και οι αποφάσεις του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε.
Η μεγάλη ευκαιρία της ελληνικής κυβέρνησης και προσωπικά του Αντώνη Σαμαρά είναι να κατορθώσει να παρουσιάσει μια πειστική εικόνα για τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η χώρα μας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, όχι μόνο σε ότι αφορά το ενεργειακό παιγνίδι, αλλά ως παράγοντας σταθερότητας σε μια κρίσιμη περιοχή που και πάλι φλέγεται.
