 |
| Σύνθημα στα χέρια Σέρβου διαδηλωτή: «Όχι στην ένταξη στην ΕΕ» |
Η συνέντευξη που ακολουθεί παραχωρήθηκε από τον Σέρβο πρώην υπουργό Εξωτερικών,Živadin Jovanović, στο πρακτορείο Independent Balkan News Agency (IBNA).
Οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα, πράγματα ή καταστάσεις (δεν) είναι εντελώς συμπτωματική...
Του Miloš Mitrović στο Βελιγράδι
Independent Balkan News Agency
14 Ιουλίου 2013
Απόδοση: Ας Μιλήσουμε Επιτέλους
«Μετά την ανακοίνωση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Σερβία, οι δηλώσεις των εκπροσώπων της ΕΕ στο θέμα αυτό ήταν κυρίως γενικόλογες. Είπαν μεν ότι οι συνομιλίες θα ξεκινήσουν το αργότερο τον Ιανουάριο του 2014, αλλά δεν κατέστη σαφές τι ακριβώς θα συζητήσει το Συμβούλιο της ΕΕ τον Δεκέμβριο. Ωστόσο, θα πρέπει να θεωρηθεί δεδομένο ότι το κυρίως θέμα θα είναι η πλήρης και συνεχής εφαρμογή της συμφωνίας των Βρυξελλών για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας. Θεωρούμε ότι αυτό είναι δεδομένο, ιδίως αν ληφθεί υπ’ όψιν το γεγονός ότι η εφαρμογή της συμφωνίας των Βρυξελλών ήταν το βασικό αίτημα του Γερμανικού Κοινοβουλίου εξ αρχής».
Αυτό υπογράμμισε ο Živadin Jovanović, πρώην υπουργός Εξωτερικών πριν τον διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας (1998 - 2000), σε συνέντευξή του στο Independent Balkan News Agency (IBNA).Ο κ. Jovanović είναι πρόεδρος του Φόρουμ του Βελιγραδίου του Κινήματος των Αδεσμεύτων από το 2005.
IBNA: Αξιωματούχοι της σερβικής κυβέρνησης ισχυρίζονται ότι δεν θα υπάρξουν περαιτέρω προϋποθέσεις για την έναρξη των συνομιλιών. Είναι όντως έτσι;
Παρ' όλα αυτά, πιστεύω ότι η κατάσταση δεν είναι καθόλου απλή, όπως επιχειρεί να την παρουσιάσει η κυβέρνηση. Δεν υπάρχουν λόγοι να είμαστε ικανοποιημένοι με την απόφαση της ΕΕ, πόσο μάλλον να πανηγυρίζουμε. Η Σερβία πρόκειται να αντιμετωπίσει νέες δύσκολες απαιτήσεις. Η σερβική κυβέρνηση αποδέχθηκε την πολιτική της ΕΕ, η οποία είχε συνδέσει τις ενταξιακές συνομιλίες με τη Σερβία με το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου, πράγμα που κατά την άποψή μου ήταν σοβαρό σφάλμα. Μια τέτοια προσέγγιση είναι άνευ προηγουμένου στην ιστορία της διαδικασίας της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και στην παρούσα φάση μπορούμε να δούμε – αν κρίνουμε από την απόφαση της Γερμανικής Βουλής (Bundestag) – ότι ακόμη και το νέο κεφάλαιο των διαπραγματεύσεων για τις σχέσεις μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινα θα το εισηγηθούν οι Γερμανοί.
IBNA: Πιστεύετε ότι η ΕΕ θα συμφωνήσει με τη γερμανική θέση;
Živadin Jovanović: Δεν υπάρχει καμία απολύτως αμφιβολία ότι η ΕΕ θα υιοθετήσει τη γερμανική θέση. Αυτή είναι η συνήθης πρακτική των Βρυξελλών. Κάθε αμερόληπτος παρατηρητής θα συμφωνούσε ότι με αυτή την προσέγγισή της η ΕΕ ζητά από τη Σερβία να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου. Η διακήρυξη των Γερμανών βουλευτών της Bundestag σημαίνει ότι η ΕΕ θα απαιτήσει από τη Σερβία να αποδεχθεί την είσοδο του Κοσσυφοπεδίου σε διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Εθνών, να υπογράψει μια «συμφωνία που θα αφορά σε σχέσεις καλής γειτονίας και στην κατάσταση των εθνικών μειονοτήτων», να συνάψει διπλωματικές σχέσεις κλπ. Νομίζω, μάλιστα, ότι ορισμένα άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ, και όχι μόνο η Γερμανία, αργά ή γρήγορα θα θέσουν τις δικές τους προϋποθέσεις για τη Σερβία. Και ασφαλώς δεν θα υποστηρίξουν την πρόοδο της Σερβίας στα πλαίσια της υπόθεσης της ΕΕ αν η Σερβία δεν πληροί αυτές τις προϋποθέσεις.
IBNA: Θεωρείτε τη συμφωνία των Βρυξελλών ως υπαγορευμένη άνωθεν. Πιστεύετε ότι η Σερβία είχε κάποια διαφορετική επιλογή;
Živadin Jovanović: Μια εναλλακτική λύση θα ήταν να ακολουθούσε η Σερβία το παράδειγμα της Ισλανδίας όσον αφορά στη στάση της προς την ΕΕ. Η προσέγγιση αυτή θα συνεπάγονταν:
1) το «πάγωμα» της όλης διαδικασίας των ατελείωτων μονομερών παραχωρήσεων προς την ΕΕ, τις ΗΠΑ και την Πρίστινα,
2) την ενίσχυση των οικονομικών και άλλων δεσμών με τη Ρωσία, την Κίνα, την Ινδία και όλες τις χώρες που υποστηρίζουν την διατήρηση της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Σερβίας, και
3) την ενεργοποίηση των αποκλειστικά δικών μας οικονομικών, φυσικών, ανθρώπινων και γεωστρατηγικών δυνατοτήτων, οι οποίες δεν είναι καθόλου αμελητέες.
Οι Σέρβοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, κατά τη γνώμη μου, διέπραξαν το σοβαρό σφάλμα να διαπραγματευτούν τα νόμιμα δικαιώματα της Σερβίας στο Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια μόνο και μόνο προκειμένου να οριστεί η ημερομηνία για τις ενταξιακές συνομιλίες! Θα δούμε τελικά ποιο θα είναι το τίμημα της ένταξης της Σερβίας στην ΕΕ. Για παράδειγμα, ο σερβικός λαός δεν γνωρίζει ότι η Γερμανία, η Αυστρία, αλλά ακόμη και η Ουγγαρία, θα είναι σε θέση να ζητήσουν αποζημιώσεις για τους λεγόμενους «Volksdeutsche» (Γερμανούς που εκδιώχθηκαν από τη Σερβία στα τέλη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ως συνεργάτες των φασιστικών δυνάμεων κατοχής).
IBNA: Ποιες θα ήταν οι πιθανές συνέπειες για τη σημερινή κυβέρνηση της Σερβίας αν είχε αρνηθεί τις απαιτήσεις της ΕΕ σχετικά με το Κοσσυφοπέδιο;
Živadin Jovanović : Νομίζω ότι η κυβέρνηση αυτή προχώρησε πάρα πολύ, και μάλιστα πολύ γρήγορα. Γιατί βιάστηκε να προχωρήσει σε διαπραγματεύσεις και μάλιστα στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο;
Όταν οι ανώτατοι αξιωματούχοι ενός κράτους προβαίνουν σε μια λανθασμένη απόφαση, κανείς δυστυχώς δεν μπορεί να επανορθώσει αργότερα.
Η εναλλακτική λύση ήταν να υιοθετηθεί μια εποικοδομητική πολιτική προς την ΕΕ, αλλά χωρίς βιασύνη και χωρίς να της εκχωρηθούν ζωτικής και διαχρονικής σημασίας κρατικά και εθνικά συμφέροντα. Μια τέτοια προσέγγιση προϋποθέτει τη διαφάνεια για την ένταξη, αλλάσε καμία περίπτωση υπαγορεύσεις και εκβιασμούς. Με μια εντατικοποίηση των οικονομικών και άλλων σχέσεων με τις χώρες BRICS, καθώς και με κάποιες αραβικές και λατινοαμερικανικές χώρες, η Σερβία θα μπορούσε να ενισχύσει τη θέση της έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αποδοχή της συμφωνίας των Βρυξελλών, υπό τους όρους που επιβάλλονται από την ΕΕ, θα μείνει στην ιστορία ως ιστορικό βήμα, αλλά, δυστυχώς, ως ιστορικό λάθος βήμα.
IBNA: Διακρίνετε κάποιες ομοιότητες μεταξύ της σημερινής τακτικής «του καρότου και του μαστίγιου» που ακολουθεί η ΕΕ ως προς τη Σερβία και της τακτικής των Δυτικών έναντι στη Γιουγκοσλαβία κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '90;
Živadin Jovanović : Υπάρχουν πολλές ομοιότητες. Γενικά, η ΕΕ εφαρμόζει μια ρατσιστική πολιτική απέναντι στη Σερβία. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '90 η τακτική του μαστίγιου ισοδυναμούσε με την απομόνωση, τις κυρώσεις, και τόλμησαν ακόμη να προβούν και σε απροκάλυπτη στρατιωτική επίθεση σε συμμαχία με την αλβανική τρομοκρατική οργάνωση UCK.
Σήμερα, οι συνθήκες είναι διαφορετικές, με την έννοια ότι δεν υπάρχουν κυρώσεις, απομόνωση και απειλές για στρατιωτική επίθεση. Ούτε η ΕΕ, ούτε το ΝΑΤΟ έχει το μονοπώλιο στις ευρωπαϊκές και γενικά τις διεθνείς σχέσεις, είτε αυτές είναι οικονομικές, είτε πολιτικές είτε στρατηγικές. Η Σερβία είναι μέλος των πιο σημαντικών διεθνών οργανισμών και έχει πολλούς φίλους. Τα συμφέροντα και τα δικαιώματά της στο Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια είναι κατοχυρωμένα μέσω του ψηφίσματος αρ. 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Επομένως, η Σερβία έχει περισσότερες ευκαιρίες να απαιτήσει και να κατορθώσει έναν έντιμο συμβιβασμό.
Ωστόσο, κατά κάποιο τρόπο, η Σερβία είναι συγχρόνως πιο εκτεθειμένη και πιο εξαρτημένη από αποφάσεις που της υπαγορεύονται έξωθεν. Δεν είμαι σίγουρος εάν η συμφωνία των Βρυξελλών θα εξασφαλίσει τη σταθερότητα στην περιοχή των Βαλκανίων ή εάν θα δημιουργήσει τις βάσεις για νέες συγκρούσεις στο μέλλον.
IBNA: Πώς θα επηρεάσει την Σερβία η ένταξη της Κροατίας στην ΕΕ;
Živadin Jovanović : Η Κροατία είναι όμορος χώρα και οφείλουμε να οικοδομήσουμε καλές σχέσεις μαζί της. Η βασική αρχή αυτής της συνεργασίας θα πρέπει να είναι η αμοιβαιότητα.
Παρ' όλα αυτά, μέχρι στιγμής η Σερβία έχει επιτρέψει στην Κροατία να δρα προς όφελός της, προβαίνοντας σε μονομερείς παραχωρήσεις.
Κροατικές εταιρείες έχουν αγοράσει τα δύο μεγαλύτερα εργοστάσια της Σερβίας και έχουν πρόσβαση στους υψηλότερης ποιότητας γεωργικούς πόρους μας. Ο Κροάτης επιχειρηματίας Ivica Todoric ελέγχει περισσότερο από το 1/3 της αγοράς των αλυσίδων καταστημάτων στη Σερβία.
Από την άλλη πλευρά, οι σερβικές εταιρείες δεν έχουν τη δυνατότητα να επενδύσουν στην Κροατία. Οι Σέρβοι που ζουν στην Κροατία υφίστανται διακρίσεις. Οι φραγμοί που στήθηκαν για τον επαναπατρισμό των Σέρβων προσφύγων κατά την δεκαετία του ’90 υπάρχουν ακόμα. Η συνοριακή γραμμή μεταξύ της Σερβίας και της Κροατίας δεν έχει ακόμα καθοριστεί, διότι η Κροατία προβάλλει αξιώσεις που είναι αντίθετες προς το διεθνές δίκαιο.
Όλα αυτά σίγουρα δεν γίνονται βάσει του διεθνούς δικαίου και των προτύπων που προβάλλει η ίδια η ΕΕ.
Πηγή: Ας Μιλήσουμε Επιτέλους
