Τρίτη 30 Απριλίου 2013

Ελεύθερος κι ανελεύθερος


Γράφει ο Ιάκωβος Ποθητός

Μία από τις σπουδαιότερες υπαρξιακές έννοιες είναι κι αυτή της Ελευθερίας. Μια έννοια που δύσκολα βιώνεται από τον άνθρωπο αλλά χρησιμοποιείται ευρέως από αυτόν, με μεγάλη επιτυχία μάλιστα, για την επιτυχία προσωπικών επιδιώξεων.

Η ελευθερία, το σπουδαίο αυτό αγαθό, που δώρισε ο Θεός στον άνθρωπο και που βρήκε τους εκφραστές του μέσα από το ελληνικό πάνθεον των ηρώων και των φιλοσόφων, είναι στις μέρες μας κάτι σπάνιο.

Γιατί την ελευθερία, δεν πρέπει να την περιορίζουμε μόνο στα εδαφικά όρια της κάθε χώρας, αλλά πρέπει ν’ αρχίζει από την κάθε ανθρώπινη – πνευματική οντότητα και να τελειώνει στο άπειρο.

Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ο άνθρωπος είναι δέσμιος, σκλάβος, υπόδουλος. Κι αν είχε για εξουσιαστή του σώματός του κάποιον τύραννο, κάποιον κατακτητή, η μέρα της εξέγερσης, θα ερχόταν. Όμως είναι υπόδουλος πνευματικά και καμία επανάσταση, καμία αντίσταση, δεν μπορεί να γίνει από τους παραδομένους. Γιατί το σώμα παίρνει εντολές από το πνεύμα. Κι όταν το πνεύμα αρνείται ή δεν έχει την δύναμη να δώσει εντολές, τότε και το σώμα υποτάσσεται.

Χαμένος ο σύγχρονος Έλληνας στις ηδονιστικές απολαύσεις του καταναλωτισμού, μέσα στους διεγερτικούς ρυθμούς που προσφέρονται απλόχερα, η άσκηση του πνεύματος, η καλλιέργεια της αρετής, η εγκράτεια, ο σεβασμός το ήθος, προβάλλουν γι’ αυτόν σαν αξίες ξεπερασμένες, άχρηστες, ανούσιες.

Απολαμβάνει ό,τι του προσφέρεται χωρίς φραγμούς κι αναστολές κι αυτό το λέει ελευθερία.

Προσπαθεί να κερδίσει εκμεταλλευόμενος τους άλλους, κι αυτό το λέει ελευθερία.

Καταστρέφει, καταπατά, καταλαμβάνει, κι αυτό το λέει ελευθερία.

Βρίζει, σπιλώνει, συκοφαντεί, κι αυτό το λέει ελευθερία.

Έτσι, η σπουδαία, η υπέροχη κι ανεκτίμητη αυτή λέξη, έγινε από υπαρξιακή έννοια, περικάλυμμα αισχρών πράξεων.

Η αποχαλίνωση της ασυδοσίας έχει φθάσει σε σημείο που κάθε προσπάθεια πάταξης παρανομιών να θεωρείται αντιδημοκρατική πράξη που μοναδικό σκοπό έχει την κατάλυση της ελευθερίας του ατόμου.

Με αυτές τις ιδέες και τις συνήθειες γαλουχεί σήμερα ο νεοέλληνας το παιδί του.

Του αναπτύσσει τον εγωκεντρισμό, του εμφυτεύει την ιδέα της κατάκτησης, του ναρκώνει τα συναισθήματα, κάνοντάς τον έτσι σκληρό, άκαμπτο, αδίστακτο.

Η ευγενής άμυλα αντικαταστάθηκε από τον αδυσώπητο ανταγωνισμό.

Η ανθρώπινη αλληλεγγύη, αλληλοβοήθεια, φιλανθρωπία, φιλεργία, παραχώρησαν την θέση τους στην εκμετάλλευση των άλλων.

Η αναζήτηση του τέλειου συντρόφου για την ολοκλήρωσή του, έπαψε να υπάρχει. Κυριαρχεί η άκρατη σεξολαγνεία, οι ηδονιστικές απολαύσεις. Γι’ αυτό, αρκετοί νέοι και νέες, παρότι έχουν σχέση, νοιώθουν κενοί, νοιώθουν μόνοι. Γιατί από την σχέση τους απουσιάζει το συναίσθημα, η αληθινή αγάπη.

Βλέπουμε λοιπόν ότι αυτά που είναι κατακριτέα, παίζουν πρωτεύοντα ρόλο στη ζωή του νεοέλληνα με πρωταγωνιστή τον ίδιο. Όλοι κατηγορούν τους άλλους για τις μεθόδους που χρησιμοποιούν, όμως κι αυτοί χρησιμοποιούν τις ίδιες!

Γιατί λοιπόν το αποδεκτό από όλους κακό δεν μπορεί να περιοριστεί, να καυτηριαστεί, να εκλείψει από την ζωή μας;

Η απάντηση είναι μία.

Πάψαμε να είμαστε ελεύθεροι. Πάψαμε να έχουμε ελεύθερη προσωπική ζωή, πάψαμε να έχουμε ελεύθερη σκέψη. Πάψαμε να είμαστε προσωπικότητες, οντότητες και γίναμε άβουλα πλάσματα, υποχείρια του κάθε εκμεταλλευτή ανίσχυρων ανθρώπων.

Ποιος μπορεί σήμερα να αντισταθεί στην αγορά ενός πολυδιαφημιζόμενου προϊόντος; Ποιος μπορεί να σταματήσει ν’ αγοράζει εφημερίδες που παραπληροφορούν; Ποιος μπορεί να κλείσει την απαράδεκτη τηλεόραση, αυτόν τον βόθρο μολυσματικών μηνυμάτων; Ποιος μπορεί να αποδοκιμάσει τον πολιτικό του αρχηγό για τα εγκληματικά λάθη που κάνει; Ποιος μπορεί να δείξει στα παιδιά του τις αληθινές ομορφιές της ζωής αφήνοντάς τα ελεύθερα να κάνουν συγκρίσεις με τις καταναλωτικές ασχήμιες; Ποιος μπορεί να δεχθεί ότι ο δίπλα του έχει περισσότερες ικανότητες από αυτόν;

Όλα αυτά και πολλά άλλα δείχνουν πως είμαστε ανελεύθεροι. Ζούμε κι αναπνέουμε μέσα σ’ ένα χώρο, δίχως υψηλούς, πνευματικούς στόχους. Μας απασχολεί μόνο η ευζωία. Κι αυτό είναι ξεπεσμός της ανθρώπινης οντότητας.

Ο αληθινά ελεύθερος άνθρωπος, δεν μαγνητίζεται από την φανταχτερή τηλεόραση ή την σεξουαλική μανία. Δεν περιορίζεται στα φραστικά μηνύματα και τις ωραίες εικόνες. Δεν έχει αυτοσκοπό την προβολή του εγώ, την επίδειξή του. Δεν χρησιμοποιεί τους άλλους για όφελός του.

Ο πραγματικά ελεύθερος άνθρωπος, γίνεται γεφύρι προόδου, θεμέλιο αξιών, στυλοβάτης αγώνων, εμπνευστής οραμάτων, φωτοδότης ζωογόνος, δάσκαλος της αρετής, της ηθικής, της εγκράτειας, του σεβασμού. Δεν διδάσκει, δεν πειθαναγκάζει. Ο τρόπος ζωής του, ο τρόπος σκέψης του, γίνεται οδηγός για εκείνους που θέλουν πραγματικά να βλέπουν κι όχι να εθελοτυφλούν.
Ο ελεύθερος άνθρωπος δεν έχει ανάγκη από νόμους και πλαίσια ζωής. Νόμους και πλαίσια χρειάζεται ο άναρχος, ο άνθρωπος που δεν έχει αρχές, αρετή ηθική. Γιατί ο ελεύθερος άνθρωπος, ζει, κινείται κι αναπνέει με τέτοιους τρόπους και ρυθμούς, που ποτέ δεν βλάπτει κανέναν. Ενώ ο δεύτερος, ο άναρχος, κινείται για να βλάψει, ν’ αρπάξει, να επωφεληθεί χωρίς να προσφέρει.
Ο ελεύθερος ζει για να φθάσει στην τελείωση. Να πλησιάσει ή ν’ ακουμπήσει το Φως, τον Δημιουργό, να γίνει αξιόλογη και χρήσιμη μονάδα μέσα στο σύνολο κι όχι να παραμείνει ένα μεγάλο μηδενικό.
Στις ημέρες μας οι ελεύθεροι άνθρωποι σπανίζουν. Οι περισσότεροι έχουν δεχθεί την πνευματική υποταγή σαν κάτι υποχρεωτικό, αναγκαίο, αναπόφευκτο.
Ενταγμένοι σε πολιτικούς χώρους, οπαδοποιημένοι σε κάποιο σωματείο, έχασαν τη δική τους φωνή, την προσωπική τους έκφραση, τα δικά τους όνειρα. Όλοι αυτοί, σε κάθε ευκαιρία που τους δίνεται, βγάζουν από μέσα τους το μεγάλο που δημιουργεί η έλλειψη του σπουδαίου, του μεγάλου. Κι η φωνή τους είναι άγρια, χυδαία, αποκρουστική, γιατί κατακλύζεται από πλήθος αισχρών συνθημάτων και ύβρεων. Ο αντίπαλος που του παρουσιάζουν οι πνευματικοί αφέντες του, είναι αυτός που φταίει για το κατάντημά του.
Πως μπορεί ο ανελεύθερος να γίνει ελεύθερος;
Να πάρει κουράγιο και να σπάσει τις πνευματικές αλυσίδες που του έχουν βάλει. Να αποκτήσει τη δύναμη να αξιολογεί ο ίδιος τα γεγονότα κι όχι να δέχεται παθητικά την όποια αξιολόγηση του προσφέρει ο κάθε κατευθυνόμενος υπηρέτης – παπαγάλος των εξουσιαστών.
Έχει τη δύναμη να κάνει τη δική του επανάσταση, ενάντια στο κατεστημένο; Να φωνάξει περήφανα ΕΙΜΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ;
Αν ναι, τότε έχει νικήσει….