Σ’ ένα πολυσέλιδο κείμενο αποτυπώνεται η πρόθεση του Υπουργείου Παιδείας για την αναδιάρθρωση των περιφερειακών υπηρεσιών διοίκησης της εκπαίδευσης. Πρόκειται για ένα βερμπαλιστικό κείμενο που μοιάζει περισσότερο με έκθεση ιδεών και που, πιθανότατα, έχει γραφτεί από κάποιους που βρίσκονται μακριά από τη σύγχρονη, ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα.
Με επίφαση τον «εκσυγχρονισμό», την «αναβάθμιση», τη «βελτίωση της αποτελεσματικότητας» και την «παιδαγωγική αρτιότητα», η προτεινόμενη «αναδιάρθρωση» προτείνει την οικοδόμηση ενός εκπαιδευτικού συστήματος όπου απουσιάζουν κυρίαρχες αξίες όπως η Παιδεία, η άμιλλα, η κριτική σκέψη.
Ομολογουμένως το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα:
- χαρακτηρίζεται από «συγκεντρωτισμό, ενίσχυση της εκτελεστικής εξουσίας, αναποτελεσματικότητα και υψηλές περιφερειακές ανισότητες»
- διέπεται από «πλήθος εγκυκλίων και νόμων»,
- παρουσιάζει πλημμελή επικοινωνία λόγω των πολλών επιπέδων διοίκησης (5 στην υπάρχουσα δομή)
- επιφυλάσσει διεκπεραιωτικό, κυρίως, ρόλο στα στελέχη και
- παρέχει περιορισμένη παιδαγωγική υποστήριξη.
Τα προβλήματα εντοπίζονται τόσο στη διοικητική δομή όσο και στην παιδαγωγική καθοδήγηση και υποστήριξη αλλά και στο συντονισμό των δύο αυτών πυλώνων. Οι προτεινόμενες αλλαγές επιχειρούν ανεπιτυχώς την αποκέντρωση αρμοδιοτήτων, την ενίσχυση της αυτονομίας της σχολικής μονάδας, το συντονισμό των δομών και υπηρεσιών στήριξης και επιστημονικής – παιδαγωγικής καθοδήγησης του εκπαιδευτικού έργου και της σχολικής μονάδας, την ενοποίηση (μετά το 2015) των διοικητικών και υποστηρικτικών δομών της δευτεροβάθμιας και της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, τη διαμόρφωση απλής και ευέλικτης διοικητικής δομής με τον περιορισμό των επιπέδων διοίκησης, τον περιορισμό της πληθώρας των Στελεχών και Υπευθύνων και τέλος τη βέλτιστη αξιοποίηση πόρων. Είναι ολοφάνερο ότι όλα γίνονται θυσία στο βωμό της εξοικονόμησης πόρων, μιας και όπως αναφέρει το κείμενο διαβούλευσης το υπάρχον σύστημα έχει ένα εξαιρετικά υψηλό κόστος λειτουργίας.
Με τις αλλαγές που προτείνονται:
- Ο Διευθυντής χαρακτηρίζεται από υψηλό συγκεντρωτισμό εξουσιών που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:
- την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου
- την κατάρτιση προγραμμάτων ενδοσχολικής επιμόρφωσης
- την αξιοποίηση του προσωπικού και την ηλεκτρονική ενημέρωση υπηρεσιακών φακέλων
- τη διαφάνεια και την κοινωνική λογοδοσία.
- Ο Υποδιευθυντής αναλαμβάνει τη λειτουργία του ολοήμερου και παραμένει μέχρι τη λήξη του ωραρίου του στο σχολείο.
- Ο Σύλλογος Διδασκόντων αποδυναμώνεται και ο ρόλος τους μετατρέπεται σε εισηγητικό και γνωμοδοτικό. Οι συνεδριάσεις του, όπως και η ενημέρωση των γονέων, θα γίνονται εκτός ωραρίου λειτουργίας του σχολείου(!) χωρίς, φυσικά, να γίνεται καμιά αναφορά σε υπερωρίες.
- Δεν προβλέπεται «μηχανισμός» που να λειτουργεί ως «αντίβαρο» σε περιπτώσεις «κατάχρησης» ή «εκμετάλλευσης» των υπερεξουσιών του Διευθυντή.
- Θεσμοθετείται το Συμβούλιο Σχολικής Κοινότητας, ένα όργανο κοινωνικής λογοδοσίας και οικονομικής διαχείρισης, με τη συμμετοχή και εκπροσώπου των γονέων που θα έχει λόγο στο εκπαιδευτικό έργο, στη λειτουργία του σχολείου, στις εκπαιδευτικές επισκέψεις και εκδρομές, καθώς και στη διαχείριση κρίσεων(!)
- Στο όνομα της «αυτονομίας» της σχολικής μονάδας και της γενικότερης «αποκέντρωσης» εισάγεται «Κανονισμός Λειτουργίας σχολικής μονάδας» για τους κανόνες, τα όρια και την κατανομή ρόλων και ευθυνών με απόφαση… του Υπουργείου(!)
- Εισάγεται ο θεσμός της «Ενότητας Σχολικών Μονάδων» (ένα επιπλέον επίπεδο στο οργανόγραμμα;;;) στο οποίο θα μετέχουν μόνο… οι διευθυντές των αντίστοιχων σχολικών μονάδων με αρμοδιότητες εισήγησης σε διάφορα θέματα διοίκησης και παιδαγωγικής καθοδήγησης.
- Μετά το 2015 προβλέπεται ενιαία Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Αλήθεια, πώς θα γίνεται διαχείριση από μία Διεύθυνση σε θέματα υπηρεσιακής κατάστασης π.χ. με τόσες διαφορές που υπάρχουν (π.χ. ωράρια, κλάδοι, προϋπηρεσίες…); Οι εκπαιδευτικές ανάγκες και οι στόχοι της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης διαφέρουν σημαντικά, πράγμα το οποίο φαίνεται τόσο στο Δ.Ε.Π.Π.Σ. όσο και Α.Π.Σ. του κάθε μαθήματος και η διοικητική ενοποίηση θα οδηγήσει σε κάτι που θα μοιάζει με τον «Πύργο της Βαβέλ». Οι διαφορές στην «παιδαγωγική κουλτούρα» και στο νομικό πλαίσιο θα συμβάλλουν στο να δημιουργηθεί πολύ μεγάλη πολυπλοκότητα άρα και πολλές δυσκολίες στη διεκπεραίωση των καθημερινών διοικητικών λειτουργιών. Αλήθεια, τα στελέχη που θα επιλεγούν να διοικήσουν τέτοια τερατουργήματα θα είναι σε θέση να γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες στη λειτουργία ενός νηπιαγωγείου και ενός ΕΠΑΛ;
- Στη μεταβατική περίοδο προβλέπεται το απόλυτο χάος!!! Ενώ οι υπάρχοντες ξεχωριστές για Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Διευθύνσεις θα συνεχίσουν να λειτουργούν, εισάγονται (στο όνομα της μείωσης άραγε;;;) κοινές, και για τις δύο βαθμίδες Διευθύνσεις Στήριξης Εκπαιδευτικού Έργου και για το συντονισμό αυτών των τριών και Συντονιστικό Συμβούλιο Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού Περιφερειακής Ενότητας. (Οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι στον τομέα της ονοματοδοσίας, το κείμενο είναι… πρωτοποριακό!)
Επί της ουσίας, δεν μπορούμε να κάνουμε λόγο για αποκεντρωμένα διοικητικά μοντέλα με συγκεντρωτικούς τρόπους και όρους. Στην πράξη η διοικητική ενοποίηση των δομών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα οδηγήσει στον υπερ-συγκεντρωτισμό.
Η αποκέντρωση είναι απαραίτητο να συνοδεύεται και από την κατανομή επαρκών οικονομικών πόρων. Αλλά η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αντί να δίνει, μειώνει τις χρηματοδοτήσεις. Ο Κλάδος μας και ολόκληρη η ελληνική κοινωνία είναι παθόντες.
Η Δ.Α.Κ.Ε./Π.Ε. απορρίπτει το προτεινόμενο σχέδιο αναδιάρθρωσης.
Σίγουρα χρειάζεται αναδιάρθρωση το υπάρχον σύστημα. Όχι όμως με γνώμονα το Μνημόνιο και την εξοικονόμηση πόρων αλλά έχοντας στο επίκεντρο την καλύτερη παιδεία προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας.
Για τη Δ.Α.Κ.Ε./Π.Ε.
Ο Πρόεδρος Ο Γενικός Γραμματέας
Κόκκινος Χαράλαμπος Ανδρουλάκης Μάνος
Ο Πρόεδρος Ο Γενικός Γραμματέας
Κόκκινος Χαράλαμπος Ανδρουλάκης Μάνος
