Στις 31-03-2010 το Υπουργείο Παιδείας, με το υπ’ αριθμ. 37100/Γ1 έγγραφό του, γνωστοποιεί στους Περιφερειακούς Διευθυντές Εκπαίδευσης, στους Προϊσταμένους Επιστημονικής και Παιδαγωγικής Καθοδήγησης και στους Σχολικούς Συμβούλους την πρόθεσή του να προχωρήσει στην «αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας». Οι επιλεγμένες σχολικές μονάδες θα έπρεπε να «αναπτύξουν διαδικασίες προγραμματισμού και αποτίμησης της ποιότητας του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου και στη συνέχεια θα διαμορφώσουν, θα υλοποιήσουν, θα παρακολουθούν και θα αξιολογήσουν Σχέδια Δράσης με στόχο την ανάπτυξη και βελτίωση της σχολικής μονάδας» Στο δεκατετρασέλιδο συνοδευτικό υλικό για την αυτοαξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου προτείνονται ως τομείς – πεδία διερεύνησης τα:
• Μέσα και Πόροι της Σχολικής Μονάδας (υλικοτεχνική υποδομή οικονομικοί πόροι, ανθρώπινο δυναμικό)
• Διοίκηση Σχολικής Μονάδας
• Κλίμα και Σχέσεις μεταξύ των παραγόντων της εκπαιδευτικής κοινότητας
• Εκπαιδευτικές Διαδικασίες (διδακτική και μαθησιακή διαδικασία, αξιολόγηση μαθητών)
• Εκπαιδευτικά Αποτελέσματα (φοίτηση, επίδοση, διαρροή κλπ.)
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα ενδεικτικά κριτήρια ποσοτικής και ποιοτικής αποτίμησης των δεικτών που προτείνονται. Ανάμεσά τους: η ανταπόκριση των επιστημονικών και επαγγελματικών προσόντων ως προς την εφαρμογή καινοτομιών, η αναλογία εσόδων ανά μαθητή(!), το αν ο Σύλλογος Γονέων & Κηδεμόνων ενισχύει οικονομικά το σχολείο, ο αριθμός των ημερών κανονικής πραγματοποιηθείσας λειτουργίας του σχολείου σε μηνιαία & ετήσια βάση, ο αριθμός των συνεδριάσεων κατά θέμα και ο χρόνος συνεδρίασης του Συλλόγου Διδασκόντων, το αν η κατανομή των εργασιών και η ανάληψη ευθυνών γίνεται σύμφωνα με τις ιδιαίτερες ικανότητες, δεξιότητες και εμπειρίες του καθενός (εκπαιδευτικών και μαθητών), αν αξιολογείται η ποιότητα συνεργασίας με το σύλλογο γονέων και κηδεμόνων, αξιολόγηση του βαθμού στον οποίο η συνεργασία μεταξύ σχολείου, συλλόγου γονέων και σχολικής επιτροπής έχει συμβάλλει θετικά στην εικόνα του σχολείου στην τοπική κοινωνία, το ποσοστό τήρησης ωρολογίου προγράμματος ανά γνωστικό αντικείμενο και ανά τμήμα, η ποσοστιαία επίτευξη στόχων του Προγράμματος Σπουδών ανά γνωστικό αντικείμενο και ανά αριθμό μαθητών, η διαμόρφωση αρχείων (κυρίως ηλεκτρονικών) που αφορούν στη χαρτογράφηση των διδακτικών υποχρεώσεων αλλά και των πρωτοβουλιών του κάθε εκπαιδευτικού κ.α.
Στις 05-05-2010 το Υπουργείο επανέρχεται με νέα εγκύκλιο (50313/Γ1) που αφορά στην «αξιολόγηση του ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ της σχολικής μονάδας» η οποία είναι προγραμματισμένο να ξεκινήσει από την επόμενη σχολική χρονιά. Και όλα αυτά πριν καν ψηφιστεί το πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας.
Στις 11-05-2010 ψηφίζεται το πολυνομοσχέδιο για την «Αναβάθμιση του ρόλου του εκπαιδευτικού – καθιέρωση κανόνων αξιολόγησης και αξιοκρατίας στην εκπαίδευση και λοιπές διατάξεις». Στο εν λόγω πολυνομοσχέδιο στο άρθρο 32 προβλέπονται:
• Στην παρ.3 «Το πρόγραμμα δράσης και η έκθεση αξιολόγησης, τα οποία καταρτίζονται με ευθύνη του διευθυντή της σχολικής μονάδας σε συνεργασία με το σύλλογο διδασκόντων και τους σχολικούς συμβούλους, γνωστοποιούνται στους μαθητές και στο σύλλογο γονέων, δημοσιεύονται στο διαδίκτυο…»
• Στην παρ.7 «Την αξιολόγηση της δράσης των σχολικών μονάδων κατά τις διατάξεις του παρόντος άρθρου ακολουθεί η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, η οποία πραγματοποιείται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις»
Ποιες είναι όμως οι… ισχύουσες διατάξεις; Ο Ν. 2986/2002 που στο άρθρο 5 παρ.2 εδάφια (α) και (ε) ορίζει ότι «η αξιολόγηση είναι περιοδική και αφορά όλους τους εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης… για μονιμοποίηση και υπηρεσιακή εξέλιξη,… και για κάθε άλλη περίπτωση που ήθελε κριθεί αναγκαία»!
Είναι ολοφάνερο ότι τα πράγματα για το Υπουργείο είναι εξαιρετικά απλά. Δεν αξιολογείται κανένας τομέας ευθύνης της πολιτείας (Χρηματοδότηση, αναλυτικά προγράμματα, βιβλία, κτήρια, μισθοί…). Την τακτοποίηση του χάους την επωμίζονται οι εκπαιδευτικοί. «Δεσμεύονται για την υλοποίηση προγραμμάτων βελτίωσης και Σχεδίων Δράσης» και αναλόγως αξιολογούνται.
Η αξιολόγηση των σχολικών μονάδων και των εκπαιδευτικών σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις (σύνδεση αξιολόγησης – μισθολογικής εξέλιξης) αποδεικνύει περίτρανα πως η αυτοαξιολόγηση αποτελεί το πρώτο βήμα για την αξιολόγηση - χειραγώγηση των εκπαιδευτικών
Η Δ.Α.Κ.Ε./Π.Ε. από την ίδρυσή της μέχρι και σήμερα ποτέ δεν αρνήθηκε την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και των εκπαιδευτικών.
Εκφράζει, όμως, την κατηγορηματική της αντίθεση στην αξιολόγηση – χειραγώγηση των εκπαιδευτικών.
Η όλη προσπάθεια εκπαιδευτικής αξιολόγησης πρέπει να στηρίζεται σε ένα πλέγμα σαφών και συγκεκριμένων εκπαιδευτικών σκοπών. Πρέπει να αξιολογούνται όλοι οι παράγοντες και συντελεστές της εκπαιδευτικής λειτουργίας (μαθητές, εκπαιδευτικοί, διοικητικό και εποπτικό προσωπικό, υποδομή, υλικά μέσα, βιβλία, προγράμματα, υπηρεσίες στήριξης κλπ.) στα πλαίσια ενός ενιαίου συστήματος διαδικασιών.
Η αξιολόγηση ΟΛΩΝ των παραγόντων της εκπαιδευτικής διαδικασίας πρέπει να έχει ως στόχο τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης.
Το προϊόν της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών να λαμβάνεται υπόψη ΜΟΝΟ για την ανάδειξη των στελεχών της εκπαίδευσης και σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να συνδέεται με τη μισθολογική εξέλιξη των εκπαιδευτικών.
Δ.Α.Κ.Ε./Π.Ε.
