Του Μητροπολίτη Σύρου κ. Δωρόθεου Από το ένθετο της εφημερίδας «δημοκρατία» για την Ορθοδοξία
Μια συνεχής και διαρκής αλλαγή η ζωή μας!
Ανθρωποι, πράγματα, ιδέες και καταστάσεις έρχονται και παρέρχονται... Τίποτα μόνιμο και σταθερό...
Τα πάντα αργά ή γρήγορα αλλάζουν, προσαρμόζονται, αναθεωρούνται, καταργούνται ή αντικαθίστανται, σε μια διαρκή αέναη πορεία προς τα εμπρός, προς την πρόοδο και την εξέλιξη!
Η Ιστορία του ανθρώπινου γένους, ουσιαστικά, δεν είναι τίποτε άλλο παρά το αποτέλεσμα αυτής της τάσης προς τα εμπρός, που επιδιώκει την υπέρβαση κάθε παλιού, φθαρμένου και παρωχημένου.
Ομως τις ανθρώπινες κοινωνίες, όπως και τη φύση, διέπει ο νόμος της αδράνειας, η ταυτόχρονη δηλαδή τάση αντίστασης σε κάθε μεταβολή, σε κάθε εξέλιξη, σε κάθε αλλαγή!
Ανάμεσα σε δύο πόλους, λοιπόν, κινείται η Ιστορία και η ζωή μας, ανάμεσα στην πρόοδο και τη συντήρηση.
Από την αρχαιότητα ήδη ο Ηράκλειτος είχε χρησιμοποιήσει τον όρο «παλίντονος αρμονία» για να εκφράσει την αρμονία που προκύπτει από την ισορροπία των αντιθέσεων, η οποία, σημειωτέον, και πάλι κατά τον ίδιο φιλόσοφο, μπορούσε να επιτευχθεί μέσω της δικαιοσύνης.
Παρότι, όμως, η δημιουργική αυτή διαπάλη προόδου και συντηρήσεως είναι φυσιολογική και διαχρονική, αναγκαία και, κατά τούτο, ευκταία και αποδεκτή, σπάνιες είναι οι περιπτώσεις όπου οι άνθρωποι συμβιβάστηκαν μαζί της και πάμπολλες οι φορές όπου ταύτισαν την πρόοδο με την προοδοπληξία, τη συντήρηση με την αντιδραστικότητα και την προγονοπληξία, και αβασάνιστα ανακάλυψαν και επικόλλησαν στους άλλους τις ψευδεπίγραφες ετικέτες του προοδευτικού ή του συντηρητικού.
Ιδίως σε εποχές παράξενες και μεταβατικές, όπως η σημερινή, οι έννοιες προοδευτικός και συντηρητικός είναι τόσο πολύ ιδεολογικά φορτισμένες και στερεοτυπικά νοηματοδοτημένες, ώστε οι χαρακτηρισμοί προοδευτικός και συντηρητικός να λειτουργούν διχαστικά και αποπροσανατολιστικά.
Ετσι, θεωρούμε προοδευτικό όποιον αρνείται, απορρίπτει, καταδικάζει και εξουθενώνει το παρελθόν και καταδικάζουμε ως συντηρητικό επιδιώκοντας όχι αυτόν που επιδιώκει να διατηρήσει το παρελθόν, αλλά να το προεκτείνει, βελτιώνοντάς το στο παρόν.
Και ετυμολογικά άλλωστε αν εξεταστεί το θέμα, αποκαλύπτεται ότι η πρόοδος είναι μια συνεχής πορεία προς τα εμπρός, πάνω σε μια οδό!
Αλλά το εμπρός προϋποθέτει και ένα πίσω, το παρόν και ένα παρελθόν...
Η ιδεοληψία της προοδευτικότητας ότι το παραδοσιακό είναι κακό και το σύγχρονο είναι εξ ορισμού καλό έχει πλήξει καίρια τις δομές και τη συνοχή της κοινωνίας μας, που ως πλοίο ανερμάτιστο κλυδωνίζεται στο πέλαγος αναζητώντας τη χαμένη της ταυτότητα...
Εχει πλήξει και πλήττει ακόμα και την Εκκλησία, η οποία από πολλούς χαρακτηρίζεται συντηρητική και οπισθοδρομική...
Αλλά η Εκκλησία του Χριστού, στοχεύουσα, αγωνιώσα και αγωνιζομένη για τη διαρκή πορεία του ανθρώπου προς την τελείωση και τη θέωση, είναι γνήσια προοδευτική!
Στη δισχιλιετή πορεία της, χωρίς να αλλάξει ή να αρνηθεί ή να αναθεωρήσει την αλήθεια του Ευαγγελίου, ζει μέσα στον κόσμο, παρακολουθεί άγρυπνα τη ροή των πραγμάτων, των καταστάσεων και των εκάστοτε περιστάσεων, προσφέροντας στον σύγχρονο παραπαίοντα και ζαλισμένο από τη δίνη των συνεχών αλλαγών και ανατροπών άνθρωπο ένα σταθερό σημείο αναφοράς, ένα πολικό αστέρα στο ταξίδι της ζωής του, έναν φάρο προς το απάνεμο λιμάνι της σωτηρίας του!
Η Εκκλησία επομένως δεν αναγνωρίζει ούτε και χρειάζεται προοδευτικούς ή συντηρητικούς!
Και είναι άμοιρος φρονήματος γνήσια εκκλησιαστικού, όποιος αποδίδει και όποιος αποδέχεται τέτοιους χαρακτηρισμούς!
http://www.agioritikovima.gr/eipan/17040-i-ekkliia-den
