| |
Η Ελλάδα, όπως κάθε άλλο μέλος του ΝΑΤΟ, έχει το δικαίωμα να προβάλλει βέτο σε νέα μέλη. Η περαιτέρω συζήτηση δεν είχε νόημα. Η πρόταση που καλωσόριζε τη Μακεδονία ως μέλος του ΝΑΤΟ διαγράφηκε από το ανακοινωθέν της Συνόδου.
Σημαντικό τμήμα των ελληνικών ΜΜΕ ένιωσε ικανοποίηση με το βέτο, θεωρώντας το δείγμα της ισχύος της Ελλάδας στα Βαλκάνια. Αυτό ήταν κενός τραμπουκισμός.
Οπως ο ίδιος ο Καραμανλής έχει επισημάνει, τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα εξυπηρετούνται με την Ελλάδα να είναι φίλη και προστάτιδα των Σκοπίων. Η FYROM βρίσκεται στο σταυροδρόμι προς την Κεντρική Ευρώπη. Η Ελλάδα θέλει η γειτονική χώρα να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. και έτσι να δεσμευτεί σε αυστηρούς κανόνες καλής συμπεριφοράς.
Η Μακεδονία ήταν ήδη φτωχή, αδύναμη και επικίνδυνα ασταθής. Καθιστώντας την και πικρόχολα οργισμένη δεν μπορεί παρά να υπονομευτεί η ευημερία της Ελλάδας.
Ο Καραμανλής είχε να αντιμετωπίσει μια δυσάρεστη επιλογή ανάμεσα στα μακροπρόθεσμα ελληνικά εθνικά συμφέροντα και την πολιτική επιβίωση της κυβέρνησής του. Οπως ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης το 1992, γνωρίζει ότι δεν είναι να πανηγυρίζει για την ανικανότητα της Ελλάδας να δράσει υπέρ των ίδιων της των μακροπρόθεσμων συμφερόντων.
Δεν ήταν, όμως, γενναιότητα να αψηφήσει τον πρόεδρο Μπους; Οχι ιδιαίτερα. Ο λόγος για τον οποίο το ΝΑΤΟ επέζησε μετά την κατάρρευση του Συμφώνου της Βαρσοβίας είναι γιατί στο ΝΑΤΟ οι Ηνωμένες Πολιτείες και τα μικρότερα μέλη δεσμεύονται από τους ίδιους κανόνες.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ μπορεί να δίνει ανταλλάγματα ή να πείθει, αλλά δεν μπορεί να απειλεί άλλα κράτη-μέλη.
Η θέση του Μπους ήταν ότι το όνομα της FYROM είναι διμερής υπόθεση που θα έπρεπε να διαπραγματευτούν η Αθήνα και τα Σκόπια κατά βούληση, ενώ η ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι ένα ζήτημα επείγον για την ευρωπαϊκή σταθερότητα. Ο Μπους, αλίμονο, ποτέ δεν ήταν ιδιαίτερα ικανός να πείσει, όχι τουλάχιστον τους ξένους. Ούτε υπήρξε κάποιο ισχυρό αντάλλαγμα που θα μπορούσε να προσφέρει, σίγουρα πάντως όχι κάτι που ο Καραμανλής θα ήταν σε θέση να δεχθεί. Ναι, ο Μπους δυσαρεστήθηκε. Αλλά, ένα παγωμένο χαμόγελο του πλανητάρχη δεν είναι δα και τόσο τρομερή άσκηση γενναιότητας.
«Ηεκδίκηση είναι ένα πιάτο που τρώγεται καλύτερα κρύο». Πρώην συνάδελφοι στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, περιλαμβανομένων κάποιων και σε υψηλές θέσεις στην Ουάσιγκτον, νιώθουν τώρα οργή και περιφρόνηση εναντίον της Ελλάδας γιατί αυξάνει τον κίνδυνο ενός εμφυλίου πολέμου σε μια χώρα που επιθυμεί ειλικρινά να είναι σύμμαχος των ΗΠΑ. Σε αντιστάθμισμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα υπογράψουν ένα συμβολικό διμερές σύμφωνο ασφαλείας με τη Μακεδονία.
Μπορεί, άραγε, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να βρει μια ευκαιρία να μαχαιρώσει πισώπλατα την Ελλάδα όταν κανείς δεν θα βλέπει; Μπορεί, αλλά είναι απίθανο. Ως επαγγελματίες διπλωμάτες δεν μπορούν να ενδίδουν στην οργή τους, παρά μόνο αν τους το επιτρέψουν οι πολιτικοί. Οι Ελληνοαμερικανοί μπορεί να είναι πολύ λίγοι και πολύ διασπασμένοι ώστε να αλλάξουν την έκβαση των προεδρικών εκλογών του Νοεμβρίου, αλλά κανείς δεν θα τους αντιμετωπίσει προκλητικά άνευ λόγου. Η επόμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ σύντομα θα ανακαλύψει ότι υπάρχουν ακριβά οπλικά συστήματα που η Boeing και η Lockheed Martin περιμένουν από αυτήν να βοηθήσει να πουλήσουν.
Και κάτι ακόμη σημαντικότερο: Η Ελλάδα ήδη τιμωρείται. Χολωμένοι από την παρενόχληση που υφίστανται από την τοπική υπερδύναμη, οι Μακεδόνες ανακάλυψαν το αδύναμο σημείο της Ελλάδας, την εύθραυστη εθνική της ματαιοδοξία.
Ως πρώην αμερικανός διπλωμάτης, προσπάθησα να μην πάρω προσωπικά τις σβάστικες που ζωγράφισαν Ελληνες στη σημαία της δικής μου πατρίδας. Τώρα, με αφορμή αυτό που έγινε με την ελληνική σημαία στα Σκόπια, ομολογώ ότι βλέποντας τους Ελληνες να ανακαλύπτουν τη χαρά να γίνονται οι «απαίσιοι Αμερικανοί» των νοτίων Βαλκανίων, πρέπει να δώσω μάχη για να μην ψιθυρίσω στον εαυτό μου «καλά να πάθουν».
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ – 06/04/2008
