Το έξυπνο σχέδιο παραπληροφόρησης, που έστησε η τουρκική διπλωματία, μετά τη συνάντηση των πρωθυπουργών Α. Σαμαρά και Τ. Ερντογάν στο Κατάρ, επιβεβαίωσε την πρόβλεψη της «δ» ότι το αίνιγμα του 2013 επικεντρώνεται στο Αιγαίο.
Αν το εθνικό ερωτηματικό του 2012 ήταν η παραμονή στην ευρωζώνη, η πρόκληση του τρέχοντος έτους εντοπίζεται στη διατήρηση ειρήνης και ηρεμίας στο Αιγαίο με εδραίωση των ελληνικών συμφερόντων στις θαλάσσιες ζώνες και τις πλουτοπαραγωγικές πηγές. Ηδη η Αγκυρα, υλοποιώντας στρατηγική ουσίας και εντυπώσεων και αξιοποιώντας ορισμένες αδυναμίες συντονισμού της Αθήνας, έκανε την πρώτη κίνηση στη σκακιέρα.
Το επόμενο διπλωματικό στοίχημα, με τη σύγκληση του κοινού συμβουλίου των δύο χωρών στην Αγκυρα στις αρχές Μαρτίου, θα αποδειχθεί ιστορικών διαστάσεων για τις εξελίξεις στη ΝΑ Μεσόγειο. Η ελληνική διπλωματία δεν έχει άλλη επιλογή παρά να επιμείνει στο αδιαίρετο της υφαλοκρηπίδας από τον Εβρο ως το Καστελόριζο και να «επισημοποιήσει» τις γεωγραφικές συντεταγμένες της. Αλλωστε (παρά τις απειλές του υπουργού Εξωτερικών Α. Νταβούτογλου) οι συντεταγμένες είναι, εδώ και χρόνια, γνωστές από τους χάρτες της Υδρογραφικής Υπηρεσίας του Πολεμικού Ναυτικού. Επίσης τον Νοέμβριο του 2008 οι συντεταγμένες έχουν δηλωθεί στο πλαίσιο διαμαρτυρίας προς τη Νορβηγία για ερευνητικό πλοίο που είχε εκμισθώσει στην Τουρκία. Τον δε Σεπτέμβριο του 2010 η αμερικανική πρεσβεία είχε αναγνωρίσει, με ρηματική διακοίνωση, το ανατολικό όριο της υφαλοκρηπίδας του Καστελόριζου. Η κυβέρνηση Παπανδρέου - Βενιζέλου όχι μόνον δεν προχώρησε ούτε μισό βήμα μπροστά, αλλά ανέχθηκε τον κ. Ερντογάν να θέτει ζήτημα Καστελόριζου στη συνάντηση του Ερζερούμ, τον Ιανουάριο του 2011.
Τώρα η κυβέρνηση Σαμαρά δεν διαθέτει την πολυτέλεια καθυστερήσεων γιατί, πέραν του κανόνα ότι καμιά κυβέρνηση δεν παραιτείται από εθνικές πλουτοπαραγωγικές πηγές, η αξιοποίηση (έπειτα από 10 ή 12 χρόνια) των υδρογονανθράκων και η προγενέστερη (σε έξι ή επτά χρόνια) δυνατότητα «τιτλοποίησης» εκτιμώμενων εσόδων αποτελούν μακροπρόθεσμη λύση εξόδου από τη βαθιά κρίση. Λύση εθνικά αυτοδύναμη, χωρίς αυτοεξευτελισμούς του πολιτικού συστήματος, όπως π.χ. με τη «μεγαλοφυή» ιδέα του Α. Τσίπρα περί διενέργειας εκλογών το φθινόπωρο, πριν από τις γερμανικές, που αποτελεί πρωτοφανές δείγμα εξάρτησης των εσωτερικών εξελίξεων από τον ξένο παράγοντα.
Ωστόσο και η τουρκική διπλωματία είναι αληθές ότι έχει μειωμένα περιθώρια ευελιξίας, γιατί γνωρίζει ότι οι ελληνικές πρωτοβουλίες θεμελιώνονται στο Διεθνές Δίκαιο, προσελκύουν το ενδιαφέρον μεγάλων ομίλων πετρελαιοειδών και, ενδεχομένως σε ένα - δυο χρόνια, να καλυφθούν από την κύρωση, και εκ μέρους των ΗΠΑ, της νέας σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας, όπως είχε προαναγγείλει η διοίκηση Ομπάμα, τον Μάιο του 2012.
Τα διλήμματα στην Αγκυρα, παρά τον περιφερειακό ρόλο που κέρδισε ο κ. Ερντογάν την τελευταία δεκαετία, είναι έντονα. Γι’ αυτό και πριν ή κατά τη διάρκεια της Συνόδου του Μαρτίου ίσως αναβιώσει η γνωστή τακτική παραβιάσεων ελληνικού εναέριου χώρου και χωρικών υδάτων. Οσο για την τακτική των ψιθύρων; Αναμένεται από την επομένη.
Αν το εθνικό ερωτηματικό του 2012 ήταν η παραμονή στην ευρωζώνη, η πρόκληση του τρέχοντος έτους εντοπίζεται στη διατήρηση ειρήνης και ηρεμίας στο Αιγαίο με εδραίωση των ελληνικών συμφερόντων στις θαλάσσιες ζώνες και τις πλουτοπαραγωγικές πηγές. Ηδη η Αγκυρα, υλοποιώντας στρατηγική ουσίας και εντυπώσεων και αξιοποιώντας ορισμένες αδυναμίες συντονισμού της Αθήνας, έκανε την πρώτη κίνηση στη σκακιέρα.
Το επόμενο διπλωματικό στοίχημα, με τη σύγκληση του κοινού συμβουλίου των δύο χωρών στην Αγκυρα στις αρχές Μαρτίου, θα αποδειχθεί ιστορικών διαστάσεων για τις εξελίξεις στη ΝΑ Μεσόγειο. Η ελληνική διπλωματία δεν έχει άλλη επιλογή παρά να επιμείνει στο αδιαίρετο της υφαλοκρηπίδας από τον Εβρο ως το Καστελόριζο και να «επισημοποιήσει» τις γεωγραφικές συντεταγμένες της. Αλλωστε (παρά τις απειλές του υπουργού Εξωτερικών Α. Νταβούτογλου) οι συντεταγμένες είναι, εδώ και χρόνια, γνωστές από τους χάρτες της Υδρογραφικής Υπηρεσίας του Πολεμικού Ναυτικού. Επίσης τον Νοέμβριο του 2008 οι συντεταγμένες έχουν δηλωθεί στο πλαίσιο διαμαρτυρίας προς τη Νορβηγία για ερευνητικό πλοίο που είχε εκμισθώσει στην Τουρκία. Τον δε Σεπτέμβριο του 2010 η αμερικανική πρεσβεία είχε αναγνωρίσει, με ρηματική διακοίνωση, το ανατολικό όριο της υφαλοκρηπίδας του Καστελόριζου. Η κυβέρνηση Παπανδρέου - Βενιζέλου όχι μόνον δεν προχώρησε ούτε μισό βήμα μπροστά, αλλά ανέχθηκε τον κ. Ερντογάν να θέτει ζήτημα Καστελόριζου στη συνάντηση του Ερζερούμ, τον Ιανουάριο του 2011.
Τώρα η κυβέρνηση Σαμαρά δεν διαθέτει την πολυτέλεια καθυστερήσεων γιατί, πέραν του κανόνα ότι καμιά κυβέρνηση δεν παραιτείται από εθνικές πλουτοπαραγωγικές πηγές, η αξιοποίηση (έπειτα από 10 ή 12 χρόνια) των υδρογονανθράκων και η προγενέστερη (σε έξι ή επτά χρόνια) δυνατότητα «τιτλοποίησης» εκτιμώμενων εσόδων αποτελούν μακροπρόθεσμη λύση εξόδου από τη βαθιά κρίση. Λύση εθνικά αυτοδύναμη, χωρίς αυτοεξευτελισμούς του πολιτικού συστήματος, όπως π.χ. με τη «μεγαλοφυή» ιδέα του Α. Τσίπρα περί διενέργειας εκλογών το φθινόπωρο, πριν από τις γερμανικές, που αποτελεί πρωτοφανές δείγμα εξάρτησης των εσωτερικών εξελίξεων από τον ξένο παράγοντα.
Ωστόσο και η τουρκική διπλωματία είναι αληθές ότι έχει μειωμένα περιθώρια ευελιξίας, γιατί γνωρίζει ότι οι ελληνικές πρωτοβουλίες θεμελιώνονται στο Διεθνές Δίκαιο, προσελκύουν το ενδιαφέρον μεγάλων ομίλων πετρελαιοειδών και, ενδεχομένως σε ένα - δυο χρόνια, να καλυφθούν από την κύρωση, και εκ μέρους των ΗΠΑ, της νέας σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας, όπως είχε προαναγγείλει η διοίκηση Ομπάμα, τον Μάιο του 2012.
Τα διλήμματα στην Αγκυρα, παρά τον περιφερειακό ρόλο που κέρδισε ο κ. Ερντογάν την τελευταία δεκαετία, είναι έντονα. Γι’ αυτό και πριν ή κατά τη διάρκεια της Συνόδου του Μαρτίου ίσως αναβιώσει η γνωστή τακτική παραβιάσεων ελληνικού εναέριου χώρου και χωρικών υδάτων. Οσο για την τακτική των ψιθύρων; Αναμένεται από την επομένη.
