Η Ελλάδα δεν θα φύγει από το Ευρώ.
Η χώρα που πιθανώς θα αναγκαστεί να το κάνει είναι η Γερμανία, η οποία μάλλον θα δημιουργήσει μία δική της νομισματική ένωση, αφήνοντας έξω τη Γαλλία. Οι επενδυτές έχουν αρχίσει να μην αγοράζουν γερμανικά ομόλογα που είναι σε ευρώ. Σε Βρετανία και ΗΠΑ αντιλαμβάνονται πλέον ότι ο μέσος Έλληνας δεν ευθύνεται για αυτή την κρίση και πως έχει υποφέρει περισσότερο απ’ όσο έπρεπε.
Ο Γιάννης Βαρουφάκης, καθηγητής Οικονομικής Θεωρίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ερμηνεύει στο tvxs.gr τις τελευταίες εξελίξεις και εξηγεί πού κατά τη γνώμη του βρισκόμαστε: κοντά στην κατάρρευση του Ευρώ.
Πληροφορίες οι οποίες επισήμως διαψεύδονται θέλουν τις χώρες της Ευρωζώνης με πιστοληπτική ικανότητα ΑΑΑ να προωθούν την έκδοση κοινών ομολόγων «ελίτ». Βρισκόμαστε κοντά σε ένα Ευρώ δύο ταχυτήτων;
Βρισκόμαστε κοντά στην κατάρρευση του Ευρώ.
Και όσο πλησιάζουμε, οι διάφορες πιθανές μετά ευρωσυστημικές συμμαχίες αρχίζουν να προετοιμάζουν...
το έδαφος. Αρχίζουν να δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους. Εγώ πιστεύω ότι αυτό δεν πρόκειται να γίνει, δηλαδή να υπάρξει μια γαλλογερμανική νομισματική ένωση στη μετά ευρώ εποχή. Θεωρώ πολύ πιο πιθανό η Γερμανία να δημιουργήσει τη δική της νομισματική ένωση μαζί με τις υπόλοιπες πλεονασματικές χώρες. Αφήνοντας τη Γαλλία απ’ έξω.
Και όσο πλησιάζουμε, οι διάφορες πιθανές μετά ευρωσυστημικές συμμαχίες αρχίζουν να προετοιμάζουν...
το έδαφος. Αρχίζουν να δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους. Εγώ πιστεύω ότι αυτό δεν πρόκειται να γίνει, δηλαδή να υπάρξει μια γαλλογερμανική νομισματική ένωση στη μετά ευρώ εποχή. Θεωρώ πολύ πιο πιθανό η Γερμανία να δημιουργήσει τη δική της νομισματική ένωση μαζί με τις υπόλοιπες πλεονασματικές χώρες. Αφήνοντας τη Γαλλία απ’ έξω.
Δημοσιεύματα υποστηρίζουν ότι ξένες τράπεζες μελετούν τις επιπτώσεις από μία επιστροφή της Ελλάδας στη δραχμή. Σε ποια περίπτωση, πλέον, θα βγει η χώρα από το Ευρώ; Πόσο πιθανό είναι σήμερα αυτό το σενάριο;
Οι τράπεζες, προφανώς, προσπαθούν να μελετήσουν τον τρόπο με τον οποίο εκείνες θα πρέπει να αντιδράσουν σε μια διάλυση του Ευρώ. Όχι σε μια έξοδο της Ελλάδας από το Ευρώ. Από εκεί και πέρα, θεωρώ ότι η έξοδος της Ελλάδας από το Ευρώ δεν πρόκειται να συμβεί. Πολύ πιο πιθανή είναι η κατάρρευση του ευρωσυστήματος, συνολικά. Όπως έχω πει εδώ και καιρό, δεν βλέπω την Ελλάδα να φεύγει, ούτε να την εκδιώκουν. Αυτό που βλέπω είναι ότι το Ευρώ θα εκδιωχθεί από το «κεφάλι» και όχι από την «ουρά», όταν το «κεφάλι» αποφασίσει να φύγει.
Με την έννοια δηλαδή ότι αρχίζει να συμφέρει τη Γερμανία η αποχώρηση από το Ευρώ;
Όχι. Αυτό δεν συμφέρει κανέναν. Μπορεί να οδηγηθεί, μέσα από την πεισματική της άρνηση, να αναδομήσει το ευρωσύστημα. Να βρεθεί σε μια «γωνία» από την οποία να μην μπορεί να ξεφύγει, παρά μόνο με τη δική της απόδραση από το ευρωσύστημα. Αλλά μία τέτοια δική της απόδραση δεν θα συμβεί επειδή τη συμφέρει. Θα αποτελεί επιλογή πανικού όταν πλέον ο,τιδήποτε άλλο θα είναι απλώς περισσότερο καταστροφικό.
Τι μας δείχνει η πρόσφατη αδυναμία της Γερμανίας να δανειστεί υπό τις συνθήκες τις οποίες επιθυμούσε;
Μας δείχνει ότι οι επενδυτές, ιδίως στην Ασία, έχουν αρχίσει να μην θέλουν να αγοράζουν ομόλογα της Γερμανίας τα οποία είναι εκπεφρασμένα σε ευρώ. Δεν έχουν πρόβλημα να δανείσουν τη Γερμανία. Απλώς, φοβούνται ότι αυτά τα ομόλογα, κάποια στιγμή, όταν θα δημιουργηθεί το μάρκο, θα υποτιμηθούν, επειδή θα είναι εκπεφρασμένα σε ευρώ και η ισοτιμία μάρκου - ευρώ θα αλλάξει σε βάρος του ευρώ, το οποίο θα υποτιμηθεί και απέναντι στο δολάριο.
Πρόσφατα κάνατε λόγο για αντιστροφή του κλίματος, στις ΗΠΑ και στη Βρετανία, απέναντι στην Ελλάδα.
Εδώ και δύο χρόνια βρίσκομαι σε συνεχή επαφή με δημοσιογράφους κορυφαίων βρετανικών και αμερικανικών ΜΜΕ, εφημερίδων και ηλεκτρονικών μέσων. Μέχρι πολύ πρόσφατα, η αντιμετώπιση των Ελλήνων ήταν εχθρική. Όποτε οι Έλληνες ανοίγαμε το στόμα μας, αντιμετωπιζόμασταν με αυτόν τον τρόπο μόνο και μόνο επειδή είμαστε Έλληνες. Πλέον, παρατηρώ ότι η μεγάλη πλειοψηφία των Βρετανών και των Αμερικανών δημοσιογράφων έχει κατανοήσει πως αυτή η κρίση δεν οφείλεται στην Ελλάδα. Και ότι η Ελλάδα είναι ένα σύμπτωμα, το οποίο έχει τιμωρηθεί αλύπητα στο όνομα μίας κρίσης για την οποία η ίδια δεν ευθύνεται. Θα συνέβαινε ανεξάρτητα από την Ελλάδα. Αυτή η εξέλιξη αποτελεί μία μεγάλη «στροφή», αν θέλετε, ακόμη και στο συναισθηματικό επίπεδο. Είναι ένα είδος αποδοχής ότι ο μέσος Έλληνας υποφέρει πολύ περισσότερο απ’ όσο του άξιζε.
Οι τράπεζες, προφανώς, προσπαθούν να μελετήσουν τον τρόπο με τον οποίο εκείνες θα πρέπει να αντιδράσουν σε μια διάλυση του Ευρώ. Όχι σε μια έξοδο της Ελλάδας από το Ευρώ. Από εκεί και πέρα, θεωρώ ότι η έξοδος της Ελλάδας από το Ευρώ δεν πρόκειται να συμβεί. Πολύ πιο πιθανή είναι η κατάρρευση του ευρωσυστήματος, συνολικά. Όπως έχω πει εδώ και καιρό, δεν βλέπω την Ελλάδα να φεύγει, ούτε να την εκδιώκουν. Αυτό που βλέπω είναι ότι το Ευρώ θα εκδιωχθεί από το «κεφάλι» και όχι από την «ουρά», όταν το «κεφάλι» αποφασίσει να φύγει.
Με την έννοια δηλαδή ότι αρχίζει να συμφέρει τη Γερμανία η αποχώρηση από το Ευρώ;
Όχι. Αυτό δεν συμφέρει κανέναν. Μπορεί να οδηγηθεί, μέσα από την πεισματική της άρνηση, να αναδομήσει το ευρωσύστημα. Να βρεθεί σε μια «γωνία» από την οποία να μην μπορεί να ξεφύγει, παρά μόνο με τη δική της απόδραση από το ευρωσύστημα. Αλλά μία τέτοια δική της απόδραση δεν θα συμβεί επειδή τη συμφέρει. Θα αποτελεί επιλογή πανικού όταν πλέον ο,τιδήποτε άλλο θα είναι απλώς περισσότερο καταστροφικό.
Τι μας δείχνει η πρόσφατη αδυναμία της Γερμανίας να δανειστεί υπό τις συνθήκες τις οποίες επιθυμούσε;
Μας δείχνει ότι οι επενδυτές, ιδίως στην Ασία, έχουν αρχίσει να μην θέλουν να αγοράζουν ομόλογα της Γερμανίας τα οποία είναι εκπεφρασμένα σε ευρώ. Δεν έχουν πρόβλημα να δανείσουν τη Γερμανία. Απλώς, φοβούνται ότι αυτά τα ομόλογα, κάποια στιγμή, όταν θα δημιουργηθεί το μάρκο, θα υποτιμηθούν, επειδή θα είναι εκπεφρασμένα σε ευρώ και η ισοτιμία μάρκου - ευρώ θα αλλάξει σε βάρος του ευρώ, το οποίο θα υποτιμηθεί και απέναντι στο δολάριο.
Πρόσφατα κάνατε λόγο για αντιστροφή του κλίματος, στις ΗΠΑ και στη Βρετανία, απέναντι στην Ελλάδα.
Εδώ και δύο χρόνια βρίσκομαι σε συνεχή επαφή με δημοσιογράφους κορυφαίων βρετανικών και αμερικανικών ΜΜΕ, εφημερίδων και ηλεκτρονικών μέσων. Μέχρι πολύ πρόσφατα, η αντιμετώπιση των Ελλήνων ήταν εχθρική. Όποτε οι Έλληνες ανοίγαμε το στόμα μας, αντιμετωπιζόμασταν με αυτόν τον τρόπο μόνο και μόνο επειδή είμαστε Έλληνες. Πλέον, παρατηρώ ότι η μεγάλη πλειοψηφία των Βρετανών και των Αμερικανών δημοσιογράφων έχει κατανοήσει πως αυτή η κρίση δεν οφείλεται στην Ελλάδα. Και ότι η Ελλάδα είναι ένα σύμπτωμα, το οποίο έχει τιμωρηθεί αλύπητα στο όνομα μίας κρίσης για την οποία η ίδια δεν ευθύνεται. Θα συνέβαινε ανεξάρτητα από την Ελλάδα. Αυτή η εξέλιξη αποτελεί μία μεγάλη «στροφή», αν θέλετε, ακόμη και στο συναισθηματικό επίπεδο. Είναι ένα είδος αποδοχής ότι ο μέσος Έλληνας υποφέρει πολύ περισσότερο απ’ όσο του άξιζε.
