ΑΡΘΡΟ του Χρήστου Κάτσικα
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ:
Στόχος η αλλαγή των εργασιακών σχέσεων,
ο ασφυκτικός έλεγχος και η ιδιωτικοποίηση
Κάτω από τον εύηχο τίτλο «Οργάνωση των Περιφερειακών Υπηρεσιών Διοίκησης της Εκπαίδευσης – Πρώτα ο μαθητής – Πρώτα η σχολική μονάδα – Νέα Διοίκηση για το Νέο Σχολείο» το υπουργείο Παιδείας δημοσιοποίησε Σχέδιο Νόμου στα πλαίσια της προσαρμογής της σχολικής εκπαίδευσης στη νέα «καλλικρατική» δομή της δημόσιας διοίκησης, δηλαδή της προσαρμογής των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών στις επιταγές του Μνημόνιου και των περικοπών. .
Λίγο καιρό πριν η υφυπουργός Παιδείας Εύη Χριστοφιλοπούλου προανήγγειλε την έναρξη της διαδικασίας αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, παράλληλα µε τη λειτουργία του νέου λυκείου. Σύμφωνα με την υφυπουργό, από τη νέα σχολική χρονιά η αυτοαξιολόγηση, που γίνεται από τον προηγούμενο χρόνο σε περίπου 600 σχολεία, θα επεκταθεί σε όλα, ενώ παράλληλα θα δρομολογηθούν οι όροι «για την έναρξη και της εξωτερικής αξιολόγησης, τόσο των σχολείων όσο και του εκπαιδευτικού έργου, µε συγκεκριμένους, στόχους επίδοσης που θα πρέπει να επιτυγχάνουν τα σχολεία και οι εκπαιδευτικοί».
Αν ενώσουμε όλα τα διαθέσιμα κομμάτια του παζλ των αλλαγών που επιχειρεί η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Παιδείας στη σχολική εκπαίδευση (ν. 38/48/2010, Εγκύκλιος Αυτοαξιολόγησης, Πρόταση για το «Νέο Λύκειο», Σχέδιο Νόμου για την "Οργάνωση των Περιφερειακών Υπηρεσιών Διοίκησης της Εκπαίδευσης" ) θα αναδειχθεί μπροστά μας η μορφή του φθηνού σε περιεχόμενο σχολείου το οποίο θα λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικούς όρους, με εκπαιδευτικούς - κακοπληρωμένους τεχνικούς, γονείς- πελάτες και μαθητές- καύσιμη ύλη.
Μια γεύση για το τι επιχειρεί το Υπουργείο Παιδείας με αυτό το τερατούργημα μπορεί να πάρει κανείς διαβάζοντας το παρακάτω:
«Άρθρο 18
Ειδικά θέματα λειτουργίας σχολικών μονάδων
1. Οι συνεδριάσεις της συνέλευσης των διδασκόντων και οι ενημερωτικές συναντήσεις μεταξύ εκπαιδευτικών και ασκούντων τη γονική μέριμνα των μαθητών πραγματοποιούνται τις ώρες μεταξύ 17:30 μ.μ. έως και 20:30 μ.μ.. Στις σχολικές μονάδες με κύρια απογευματινή λειτουργία οι δραστηριότητες του πρώτου εδαφίου πραγματοποιούνται τις ώρες μεταξύ 09:30 π.μ. έως και 12:30 μ.μ.. Η παρουσία των εκπαιδευτικών στις ανωτέρω δραστηριότητες είναι υποχρεωτική. Η αδικαιολόγητη απουσία των εκπαιδευτικών και η διενέργεια των ανωτέρω δραστηριοτήτων εντός του διδακτικού ωραρίου της σχολικής μονάδας συνιστούν πειθαρχικά παραπτώματα.
2. Σε περίπτωση απουσίας εκπαιδευτικού η αναπλήρωση στα διδακτικά του καθήκοντα γίνεται με εντολή του διευθυντή από εκπαιδευτικό της ίδιας σχολικής μονάδας, κατά προτίμηση της ίδιας ή συναφούς ειδικότητας, που έχει κενό στο ημερήσιο διδακτικό ωράριο εργασίας του. Η άρνηση συμμόρφωσης στο ανωτέρω εκπαιδευτικό καθήκον συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα»
Στην πραγματικότητα τα δύο αυτά άρθρα καταργούν το διδακτικό και εργασιακό ωράριο των εκπαιδευτικών και πέραν του οκταώρου!!.
Είναι φανερό ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας έχει καιρό τώρα πάρει τις αποφάσεις της για ένα πολύ σημαντικό θέμα, οι οποίες αν υλοποιηθούν δίνουν ένα ακόμη συντριπτικό χτύπημα στις εργασιακές σχέσεις στον χώρο του δημόσιου σχολείου: Πρόκειται για τον ακόμη μεγαλύτερο περιορισμό του αριθμού των σχολικών μονάδων, και βεβαίως την αύξηση του ωραρίου των εκπαιδευτικών. Ήδη έχει κάνει τα πρώτα βήματα με τη μείωση των προσλήψεων τα δύο τελευταία χρόνια (από 6.000-7.000 μόνιμες προσλήψεις εκπαιδευτικών τον χρόνο, το 2010 επέβαλε 2.850 προσλήψεις και το 2011 μόλις 600 περίπου), με τον περιορισμό των σχολικών μονάδων (με 1.000 περίπου σχολεία λιγότερα θα ξεκινήσει η σχολική χρονιά 2011/12 και έπεται συνέχεια τα επόμενα χρόνια) και με την αύξηση του αριθμού των μαθητών στο τμήμα.
Είναι φανερό ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας έχει καιρό τώρα πάρει τις αποφάσεις της για ένα πολύ σημαντικό θέμα, οι οποίες αν υλοποιηθούν δίνουν ένα ακόμη συντριπτικό χτύπημα στις εργασιακές σχέσεις στον χώρο του δημόσιου σχολείου: Πρόκειται για τον ακόμη μεγαλύτερο περιορισμό του αριθμού των σχολικών μονάδων, και βεβαίως την αύξηση του ωραρίου των εκπαιδευτικών. Ήδη έχει κάνει τα πρώτα βήματα με τη μείωση των προσλήψεων τα δύο τελευταία χρόνια (από 6.000-7.000 μόνιμες προσλήψεις εκπαιδευτικών τον χρόνο, το 2010 επέβαλε 2.850 προσλήψεις και το 2011 μόλις 600 περίπου), με τον περιορισμό των σχολικών μονάδων (με 1.000 περίπου σχολεία λιγότερα θα ξεκινήσει η σχολική χρονιά 2011/12 και έπεται συνέχεια τα επόμενα χρόνια) και με την αύξηση του αριθμού των μαθητών στο τμήμα.
Τώρα η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, με την αναπλήρωση που είναι σίγουρο ότι θα πάρει τη μορφή πλημμυρίδας κάνει το πρώτο βήμα για την αύξηση του ωραρίου των εκπαιδευτικών. Κάθε πόλεμος αρχίζει με τα λόγια και το υπουργείο Παιδείας έχει συμπληρώσει πολλά ένσημα στην προσπάθειά του να πείσει την κοινή γνώμη ότι οι εκπαιδευτικοί εργάζονται εξαιρετικά λίγες ώρες. Αμέσως μετά, στην κατάλληλη συγκυρία, είναι σίγουρο ότι θα προχωρήσει στην «αναμόρφωση του ωραρίου των εκπαιδευτικών» σαν το επόμενο βήμα της καθιέρωσης από το φθινόπωρο του πλήρους οκταώρου στο στενό δημόσιο τομέα και την απογευματινή λειτουργία υπηρεσιών αιχμής, όπως εφορίες, πολεοδομίες και ασφαλιστικά ταμεία.
Παράλληλα, και δεν πρέπει να κλείνουμε τα μάτια σε αυτό, το Υπουργείο Παιδείας στρώνει το έδαφος για την εργασιακή εφεδρεία και στο χώρο της εκπαίδευσης. Με πρώτα θύματα τους εκπαιδευτικούς που θα πέσουν σε πειθαρχικά παραπτώματα, όπως αυτό τα ορίζει, τους εκπαιδευτικούς οι οποίοι «περισσεύουν» μετά τις αλλεπάλληλες, αλλοπρόσαλλες και επικίνδυνες αλλαγές στα αναλυτικά προγράμματα σπουδών, είναι σίγουρο ότι προετοιμάζει τη νομιμοποίηση της εργασιακής εφεδρείας και της απόλυσης.
ΑΣΦΥΚΤΙΚΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
Το Υπουργείο Παιδείας προωθεί την ενίσχυση του ελεγκτικού και «πανοπτικού» ρόλου του υπουργείου, που θα κρατά υπό τον ασφυκτικό έλεγχο κάθε σημαντική λειτουργία του μηχανισμού διοίκησης-εποπτείας της εκπαίδευσης. Ουσιαστικά το Υπουργείο Παιδείας, χωρίς να αφήνει από τα χέρια του τα «κλειδιά» στη λήψη των κατευθυντήριων αποφάσεων της εκπαιδευτικής πολιτικής, εκχωρεί αφενός στις περιφερειακές διευθύνσεις και τις Διευθύνσεις εκπαίδευσης την αρμοδιότητα της περαιτέρω εξειδίκευσης και του ελέγχου υλοποίησής τους και αφετέρου στις σχολικές μονάδες την «αυτονομία» να κινηθούν δραστήρια στο πλαίσιο που ήδη έχει οριστεί.
Στο όνομα της «αποκέντρωσης των αρμοδιοτήτων» και της «ενίσχυσης του ρόλου των περιφερειακών δομών διοίκησης της εκπαίδευσης», επιδιώκει να μεταφέρει συγκεκριμένες αρμοδιότητες –χωρίς όμως τους αντίστοιχους πόρους- από την κεντρική εξουσία σε μια ελεγχόμενη από τα πάνω, αυστηρά ιεραρχική, διοικητική πυραμίδα (περιφερειακούς διευθυντές, διευθυντές εκπαίδευσης και σχολικών μονάδων).
Αυξάνει τις αρμοδιότητες και την εξουσία του διευθυντή ενώ την ίδια στιγμή αποψιλώνει τις αρμοδιότητες του Συλλόγου Διδασκόντων. Στόχος είναι η θεσμική μετεξέλιξη του διευθυντή από τον παλιό γραφειοκράτη διευθυντή, ο οποίος ήταν επιφορτισμένος με τη διεκπεραίωση της «υπηρεσιακής αλληλογραφίας» και την τήρηση της «εύρυθμης λειτουργίας του σχολείου», σε έναν «δυναμικό άρχοντα-manager», ο οποίος θα αναζητά πόρους και θα λειτουργεί ως φορέας προώθησης της νέας κουλτούρας επιχειρηματικού πνεύματος, καινοτόμων δράσεων και διασύνδεσης «του σχολείου του» με την τοπική αγορά. Μια τέτοια λειτουργία του διευθυντή θα εναρμονίζεται με τη νέα μορφή «αυτοαξιολόγησης σχολικών μονάδων» που έχει θεσμοθετήσει το υπουργείο, αφού, μέσα από τη διαδικασία αξιολόγησης που προβλέπεται, τα σχολεία θα λειτουργούν ως «αυτονομημένες μονάδες», οι οποίες θ’ ανταγωνίζονται η μία την άλλη στην επίδειξη καλών σχολικών αποτελεσμάτων, καινοτομικών δράσεων και πρακτικών, ανεύρεσης πόρων και, τέλος, προσέλκυσης πελατών (μαθητών). Στα πλαίσια αυτά ο διευθυντής της σχολικής μονάδας αναλαμβάνει ανάμεσα σε άλλα «το σχεδιασμό, την υλοποίηση και αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου», γεγονός που ενισχύει όλους τους μηχανισμούς αξιολόγησης («κοινωνικής λογοδοσίας») και τους συνδέει αφενός με τις εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών και αφετέρου με την ίδια την χρηματοδότηση των σχολείων.
ΔΕΝ ΘΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΝ ΑΝ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΜΕ
Η κυρίαρχη πολιτική οικοδομεί την πολιτική της επιχειρηματολογία κατηγορώντας το κράτος πρόνοιας ως «υπερφορτωμένο κράτος», ως «γραφειοκρατικό παραλογισμό», ως «ελέφαντα» που ισοπεδώνει τις «ζωτικές δυνάμεις» της κοινωνίας, δηλαδή το Σύνδεσμο Βιομηχάνων, κάτω από το βάρος τους κόστους του. Μισθοί, κοινωνική ασφάλεια, συντάξεις, δωρεάν υγεία, δωρεάν παιδεία, προστασία της μητρότητας, όλα αυτά τα στοιχεία που διασφαλίζουν τους όρους της αξιοπρεπούς διαβίωσης των ανθρώπων και της προαγωγής του πολιτισμού είναι «βαρίδια» στα πόδια της νέας «ιεράς συμμαχίας». Αναπτύσσεται μια πολιτική ορολογία που μοιάζει με τη «λιποδιάλυση» που υπόσχονται τα ινστιτούτα αδυνατίσματος. Μόνο που το «λίπος» που πρέπει να «καεί» στην προκειμένη περίπτωση είναι οι κατακτήσεις των δυνάμεων της εργασίας.
Οι εκπαιδευτικοί, όπως και όλοι οι εργαζόμενοι, σε λίγο δεν θα έχουν να χάσουν τίποτε πέρα από τις αλυσίδες τους. Βρίσκονται σε ένα σταυροδρόμι. Ή θα πάρουν το δρόμο του ανυποχώρητου, σκληρού και παρατεταμένου αγώνα και της ελπίδας ή θα βρεθούν κυριολεκτικά στο δρόμο. Όχι χωριστά ούτε υποταγμένα. Χέρι χέρι με τους μαθητές, τους φοιτητές, τους γονείς, τους εργαζόμενους, όλους όσους παράγουν τον κοινωνικό πλούτο και απολαμβάνουν τη στέρηση. Η επιστροφή στα σωματεία είναι ζήτημα ζωής. Η συντριβή των υποταγμένων ηγεσιών των σωματείων είναι απαραίτητο στοιχείο της νίκης.
