Από Factorx Τρ. 09 Μαρ 2010, 11:44 στην/στις κατηγορίες Πρώτη Σελίδα.
«Ένα άλλο θέμα που απασχολεί το Μέγαρο Μαξίμου και αναμένεται να δρομολογηθεί το πρώτο εξάμηνο του 2010 είναι η λειτουργία και οι σχέσεις με τα ΜΜΕ…….. θα δημιουργηθούν ξεκάθαροι κανόνες λειτουργίας για όλα τα ΜΜΕ (έντυπα, ηλεκτρονικά, ψηφιακά)».(Βήμα 2/01/10)
Εξαιρετική, πρό μηνών, είδηση που γρήγορα όμως ξεχάστηκε. Γιατί τέτοιοι κανόνες απαιτούν εφαρμόγή προς κάθε κατεύθυνση…… Πράγμα που σημαίνει κόντρα με όλα τα κατεστημένα συμφέροντα και ισχυρά πρυτανεία σιτιζομένων στα ΜΜΕ, ήλεκτρονικά και έντυπα. Και αυτό απαιτεί βούληση για ρήξη μαζί τους. Που ίσως δεν υπάρχει…
Δέν φτάνουν όμως μόνο οι κανόνες και η βούληση για ρήξη…… Χρειάζεται και πολιτική στόχευση. Πολιτική εξυγίανσης και αναδιάρθρωσης του όλου μηντιακού τοπίου στη χώρα το οποίο, με ελάχιστες εξαιρέσεις, μοιάζει περισσότερο με μίζερη και σπάταλη οικοτεχνία παρά κλάδος με δυναμισμό και εμβέλεια. Απαιτείται δηλαδή, πολιτική διαμόρφωσης νέων θεμελίων ώστε να μπορεί ο κλάδος να ανάπτυχθεί και να ανταγωνισθεί στο παγκοσμιοποιημένο πλέον ψηφιακό γίγνεσθαι…. Γιατί σ’αυτό το ευρύτερο γίγνεσθαι , δεν μας λέει ο Πρωθυπουργός σε κάθε ευκαιρία, πρέπει να προσανατολίζουμε την ανάπτυξή μας;;; Μέσα μάλιστα στα πλαίσα της αναγκαίας, συνεχούς μειώσης του κόστους λειτουργίας του κράτους;
Ιδού λοιπόν, εντελώς συνοπτικά, μιά δέσμη τριών παρεμβάσεων άμεσης εφαρμογής. Ανταποκρίνωνται και στο στόχο εξυγίανσης των στρεβλώσεων του χώρο, και στην ψηφιακή του ανάπτυξη, και στη ζητούμενη περιστολή της δημόσιας δαπάνης.
Αναδιάρθρωση με ανάπτυξη και περιστολή κόστους λοιπόν……Συνδυασμός που δέν συναντίεται ομολογουμένως, συχνά στη πρακτική της σημερινής κυβέρνησης!
Συγκεκριμένα προτείνεται:
1) Συγχώνευση ΕΣΡ/ΕΕΤΤ, ευταξία αδειών και ίδρυση Συμβουλίου Τύπου
α) «Εκ κεφαλής άρξασθαι». Το Ελληνικό ραδιο/τηλεοπτικό (Ρ/Τ) τοπίο έχει σήμερα απλωθεί – ελέω Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ) – σαν τον τραχανά. Το ΕΣΡ απέτυχε να ανακόψει βαθύτατες εκτροπές της νομιμότητος στο τομέα της αδειοδότησης και της αυθαίρετης κατάληψης συχνοτήτων. Διαμορφώθηκε έτσι μια κατάσταση που – σαν το τραχανά – δεν μαζεύεται εύκολα, με την πανσπερμία προσωρινά νόμιμων, ημι-νόμιμων ή παράνομων, συμβατικών σταθμών (33 μόνο στην περιοχή Αθηνών/Πειραιώς, ~70 άλλοι τηλεοπτικοί σταθμοί στην περιφέρεια, μαζί με ~ 600 ραδιοφωνικούς σταθμούς σε όλη την χώρα , εκ των οποίων ~100 βρίσκονται στην Αθήνα/Θεσσαλονίκη)…..
Επικεντρώθκε ως εκ τούτου, σε πτυχή μόνο τήρησης κανόνων του μηντιακού ανταγωνισμού…. στην καθημερινή εποπτεία του τηλεοπτικού περιεχομένου. Αλλά, ελέγχοντας, ως νέος κήνσορας, την συμμόρφωση σταθμών με πληθώρα ρυθμίσεων και κώδικες δεοντολογίας (καί την επιβολή προστίμων), μετεξελίχθηκε ουσιαστικά σε content regulator και τίποτε άλλο……. Για να χρησιμοποιούμε «πολιτικά ορθές» μόνο λέξιλογιο.
Ο λειτουργία αυτή του ΕΣΡ προκαλεί έντονες αντιδράσεις. Γιατί με εξαίρεση κάποιων βασικών διατάξεων ΕΕ ειδικής αναφοράς στη συμβατική (broadcast) Ρ/Τ, ( πχ ρυθμίσεις περί γκρίζας διαφήμησης, προστασίας προσωπικότητος, ανηλίκων, κτλ), οι περισσότερες άλλες ανήκουν στη δικαιοδοσία της δικαιοσύνης και μόνο. Τι θέλει και μπλέκεται το ΕΣΡ;…..Να αποζημιώσει δήθεν την κοινωνία γιά την ασπόνδυλη διαχείρηση και τα τραγικά του κενά στις αδειοδοτήσεις και στη χρήση συχνοτήτων;
Πέραν αυτών, τι νόημα έχει σήμερα να υπάχουν δύο Αρχές – η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών/Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) και το ΕΣΡ – επιφορτισμένες με τον ίδιο έλεγχο ανταγωνισμού επί του φάσματος; Του πεδίου δηλαδή, πάνω στο οποίο τρέχουν όχι μόνο η συμβατικη Ρ/Τ, μα όλες οι νέες ψηφιακές, πολυκαναλικές και επικοινωνιακές υπηρεσίες και εφαρμογές.
Παρά την αποτυχία του, το ΕΣΡ δεν μπορεί, λόγο Συνταγματικής επιταγής, να καταργηθεί……….Μπορεί όμως να μεταλλαχθεί. Και προς τoύτο προτείνεται η συγχώνευση του με την ΕΕΤΤ, την δυναμική αυτή Αρχή που έχει ομοειδές αντικείμενο και συν-αρμοδιότητες μαζί του.
β) Μέσω μιάς αναβαθμισμένης νέας και ενιαίας ΕΣΡ/ΕΕΤΤ, μπορεί μάλιστα να διευθετηθεί τελεσίδικα και ορθολογικά, καί η απίθανη Ρ/T ανομία που υπάρχει. Κυρίως μέσω διαδικασίας δημοπράτησης γιά (επαν)έκδοση (αλλά και ανάκληση) όλων των Ρ/Τ αδειών χρήσης του φάσματος, με την εξαίρεση ελάχιστων κρατικών διαύλων.
Το προηγούμενο ήδη υπάρχει με άλλες προγενέστερες δημοπρατήσεις της ΕΕΤΤ, για άδεια χρήσης συχνοτήτων. Και πέραν των ειδικών δεσμεύσεων για προγραμματική πληρότητα που απαιτεί μιά ολοκληρωμένη Ρ/Τ παροχή, όπως ακριβώς και στις περιπτώσεις των δημοπρατήσεων της ΕΕΤΤ, τα κριτήρια συμμετοχής θα βασίζονται στην ικανότητα των ενδιαφερομένων να ανταποκριθούν σε υψηλές τεχνικές προδιαγραφές λειτουργίας Ρ/Τ οργανισμού (περιλαμβανομένων πρωτίστως των ψηφιακών εφαρμογών), αλλά και κάλυψης του ύψους του τιμήματος.
Συντρέχει λόγος γιά το τελευταίο. Δεν μπορεί ο κάθε κανελάρχης να κάνει χρήση συχνότητων χωρίς να έχει καταβάλει τίμημα για αυτή την χρήση (μέσω της αδείας). ‘Οπως ακριβώς οι φορείς της κινητής τηλεφωνίας, ή των άλλων παρόχων-χρηστών δικτύου συχνοτήτων. Μιά Ρ/Τ άδεια δεν ισοδυναμεί με « license to print money» κατά τη παλαιά αγγλική ρήση γιά τις τηλεοπτικές υπηρεσίες. Και εύλογα η πολιτεία – στην οποία ανήκουν οι συχνότητες – μπορεί και πρέπει να διεκδικήσει ένα τέτοιο τίμημα, ιδιαίτερα τώρα που έχει ανάγκη γιά άμεση ανεύρεση χρηματών. Ας πούμε, όχι λιγότερο από ένα 10% της συνολικής διαφημηστικής ροής των ~2.2 δίς ευρώ που απορρόφησαν τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ το 2009. Θα δεί τότε κανείς πόσο γρήγορα μπορεί να μαζευτεί ο τραχανάς……
γ) Και τί θα γίνει, άν συγχωνευθεί το ΕΣΡ στη ΕΕΤΤ, με την προστασία του κοινού από διάφορες τηλεοπτικές «ασυδοσίες»;
Παρά του ότι οι διάφορες αθλιότητες είναι πρωτίστως υπόθεση των αρμόδιων δικαστηρίων, προτείνεται ως λύση, η ίδρυση – από τον ίδιο τον δημοσιογραφικό/Ρ/Τ κλάδο – αυτόνομου οργάνου. Οργανο αυτορρύθμίσεως, που θα καθορίζει τα όρια και την ουσία της ανεκτής συμπεριφοράς στην κάλυψη της επικαιρότητος. Ενα τέτοιο «Συμβούλιο Τύπου», κατά το πρότυπο του Βρετανικού Press Council είναι άξ άλλου, πάγιο αίτημα της δημοσιογραφικής οικογένειας, η κρίση του οποίου, όμως, θα αφορά και τις διαδικασίας αδειοδότησης (και αναστολής αδειών) της νέας ΕΕΤΤ.
2) Μείωση αριθμού καναλιών και κατάργηση διαφήμησεων στην δημόσια τηλεόραση
Μα με ποιά λογική μιά χώρα που η οικονομία της βρίσκεται στην εντατική, ξοδεύει εκτοντάδες εκτομμύρια λειτουργόντας 4 κρατικά κανάλια….ενώ κάποιοι ίσως ετοιμάζουν και την λειτουργία πέμπτου (ΕΤ1, ΝΕΤ, ΕΤ3, Κανάλι Βουλής…και το Αγροτικό Κανάλι);
Καταβροχθρίζουν συνχνότητες και πόρους. Και παρά τις επικλήσεις των διαφόρων «πρυτανείων σιτιζομένων» για την ανάγκη ύπαρξης δημόσιας τηλεοπτικής προσφοράς ως εγγύηση προγραμματικής ποιότητα και ενημερωτικής αντικειμενικότητας, τα κρατικά κανάλια – με ελάχιστες και μικρές εξαιρέσεις – δεν έχουν καταφέρει, ως όφειλαν, να ανταποκριθούν. Ούτε να τραβήξουν τηλεθέαση………παρά το εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτουν και την πλούσια υλικοτεχνική υποδομή.
Παράγουν όμως έλλειμα (καθ εκτίμηση μου, ετησίως ~80-100 εκατ ευρω) που συνεχώς καλύπτει ο δημόσιος κορβανάς. Παρά την εγγυημένη εισφορά του ανταποδοτικού τέλους (~300 εκατ) και το επιπλέον δεκανίκι των (~50 εκατ ετησίως) διαφημιστικών εσόδων.
Αυτή η πολυτέλεια δεν μπορεί πλέον να συνεχισθεί.
Πρέπει να πέσει όχι νυστέρι….. μα χατζάρα. Το Αγοτικό κανάλι στα αζήτητα. Ας κλείσει και το κανάλι της Βουλής και όποιος ενδιαφέρεται, θα μπορούσε να παρακολουθεί τις συνεδριασεις απο Web TV. Ως προς την δε ΕΡΤ, δύο κανάλια εθνικής εμβέλειας το πολύ… και τίποτε άλλο! Με ότι αυτό συνεπάγεται σε περιστολή λειτουργικών δαπανών και μείωση προσωπικού. Δημόσια κανάλια όμως των οποίων οι ανάγκες θα καθορίζονται αποκλειστικά – και μόνο – μέσα στα πλαίσια που επιτρέπει το ανταποδοτικό τέλος. Αλλά πλέον προγραμματικά απελευθερωμένα κι’αυτόνομα, αφού θα έχει κοπεί ο οικονομικός ομφάλιος λώρος που τα συνδέει με την εκάστοτε κυβέρνηση και κομματικό κατεστημένο.
Και φυσικά τέρμα το κυνήγι των μετρήσεων ακροαματικότητος και της εξ αυτής συναρτόμενης, διαφήμησης. Αυτά ανήκουν στην σφαίρα της ιδιωτικής Ρ/Τ. Δεν έχουν θέση σε δημόσια Ρ/Τ που επιζητά την ποιοτική ενημέρωση, ψυχαγωγία και εκπαίδευση του κοινού σε μια εποχή μάλιστα, που το ψηφιακό μέλλον βρίσκεται πλεον προ των πυλών.
Η υπόθεση της δημόσιας τηλεόρασης, στο σύνολό της, είναι λοιπόν και αυτή κάτι σαν τον τραχανά. Εχει τόσο απλωθεί, που τα προβλήματα της δεν μαζεύονται με το κουταλάκι των κλιμακωτών, ήπιας μορφής μεταρρύθμισεων. Αυτό είναι συνταγή για μακροημέρευση της υφιστάμενης σπάταλης και σαθρής κατάστασης. Χρειάζονται τολμηρές, ρηξικέλευθρες τομές……. Και γι’αυτό απαιτείται, όχι κουταλάκι, ή έστω κουτάλα. Χρειάζεται χατζάρα.
3) Κατάργηση υποχρέωσης δημοσιεύσεων του Δημοσίου στον Τύπο
Με πρόσχημα την ενίσχυση της πολυφωνίας, έχουν από παλιά θεσπισθεί σωρεία ειδικών υπέρ του Τύπου ρυθμίσεων που σήμερα στην εποχή του Διαδικτύου, μόνο ως παρωχυμένες μπορεί να χαρκτηρισθούν. Και εξαιρετικά σπαταλοβόρες.
Οι ενισχύσεις αυτές, ουσιαστικά κωλυσιεργούν την διάδοση και χρήση των νέων τεχνολογιών στην χώρα ενώ στρέβλωναν υπερβολικά τον ανταγωνισμό και την ομαλή λειτουργία της προσφοράς-ζήτησης στην αγορά του εντυπου Τύπου. Διαιώνιζεται έτσι ο κατακερματισμό της αλλά και η εξάρτηση της απο την εύνοια του κομματικο-κρατικού κατεστημένου και του κρατικού κορβανά.
Δύο έξ αυτών – η (ιδιαίτερα επαχθής) υποχρεωτική δημοσίευση εταιρικών ισολογισμών και η υποχρεωτική, σχεδόν καθημερινή, δημοσίευση δημοσίων προκηρύξεων/διαγωνισμών – συνεχίζουν την προναφερόμενη στρέβλωση και κατακερματισμό, λες και δεν μπορούν να ανεβασθούν όλα αυτά, αμέσως και αδαπάνως μάλιστα, στο Διαδίκτυο.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι περίπου το 1/3 των 16 ημερήσιων Αθηναϊκων εφημερίδων, ζούν σχεδόν αποκλειστικά απο τις υποχρεωτικές αυτές δημοσιεύσεις, ιδιαίτερα τις κρατικές, μη έχοντας οι ίδιες καμμία ουσιαστική ανταπόκριση στο αναγνωστικό κοινό. Το ίδιο περίπου ισχύει για μεγάλη μερίδα του επαρχιακού Τύπου……όπου πολλοί επιτήδιοι, έστησαν τοπικές εφημερίδες για να προσπορισθούν αυτά ακριβώς τα κρατικά οφέλη. Μάλιστα το δήμοσιο μόνο σκέλος αυτής της συνολικής «υποχρεωτικής» δαπάνης σε εθνικό επίπεδο πρέπει να ξεπερνά, κατά κάποιους μετριοπαθέστατους υπολογισμούς μου, τα 150 εκατ ευρώ ετησίως.
Είναι λοιπόν καιρός – ιδίως σήμερα – να σταματήσει αυτή η αιμορραγία και να αρχίσει μια χειραφέτηση της αγοράς Τύπου και στην Ελλάδα. Για να μάθει και αυτός ο παραδοσιακός χώρος του Τύπου να στέκεται στα πόδια του, να συρθεί επιτέλους στη ψηφιακή νεοτερικότητα και να επιβιώσει σ’αυτήν χωρίς δεκανίκια. Αλλιώς θα περιθωριοποιηθεί θανάσιμα. Ο τραχανάς δηλαδή εδώ, μάλλον θα είναι για πέταμα…
Θεσμική λοιπόν και αναπτυξιακή ανασυγκρότηση στην αγορά των ηλεκτρονικών ΜΜΕ, σφυρυλάτηση ορθολογικής διαχείρησης στη δημόσια Ρ/Τ και αποκρατικοποίηση και στην αγορά εντυπων ΜΜΕ, είναι η πολιτική ουσία της δέσμης που προτείνονται . Με εξ αποτελέσματος μείωση της σπατάλης και περιστολή δαπάνης σχεδόν κατά ένα εκατομμύριο ευρώ την ημέρα! Χώρια το κερασάκι προδοκίας είσπραξης εφ άπαξ ποσού τουλάχιστον 220 εκατ απο τις δημοπρατήσεις αδειών…….
Αυτά μπορούν αποτελόυν τον πυρήνα των πρόσφατων εξαγγελίων περί « ξεκάθαρων κανόνων λειτουργίας για όλα τα ΜΜΕ»…Αν έχουν όντως περιεχομένο και δεν είναι απλώς και μόνο λόγια.
Ο Στ. Πετρολέκας υπήρξε ο πρώτος Εθνικός Σύντονιστής του Προγράμματος Eureka Audiovisuel και Ειδικός Σύμβουλος ΜΜΕ στο ΥΠΠΡΟ.
Από:antinews
