Αλλάζει το υπουργείο
Παρότι η έμφαση στη δημόσια συζήτηση δίνεται στο Σχέδιο Αθηνά και τις ρυθμίσεις που συζητούνται στη Βουλή, στις υπηρεσίες του υπουργείου Παιδείας (επιτελικές και μη) όλοι ασχολούνται επισταμένα με την προωθούμενη αναδιοργάνωση των υπηρεσιών του υπουργείου. Θυμίζουμε ότι από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία υπήρχε συγκεκριμένο σχέδιο (μέρος του οποίου είχαμε αποκαλύψει προ ενός περίπου έτους), το οποίο όμως ναυάγησε λόγω των πολιτικών εξελίξεων. Υπό την πίεση της «τρόικας» και υπό την τελική έγκριση του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, όμως, οι αλλαγές βρίσκονται εκ νέου στο τραπέζι – και αποτελούν την πρώτη (επόμενη) μάχη αλλαγών που θα δοθεί. Ήδη στις ειδικές εκπαιδευτικές ιστοσελίδες έχει γίνει μεγάλο θέμα το κομφούζιο που επικρατεί στο Μαρούσι λόγω της μεταφοράς των υπαλλήλων της ΓΓ Αθλητισμού εκεί. Λόγω αυτής, ο πληθυσμός των υπαλλήλων στο κτίριο του Αμαρουσίου (που θα ανήκει στο πρώτο πακέτο sale and lease back του ΤΑΙΠΕΔ) έχει αυξηθεί το τελευταίο διάστημα κατά 40% περίπου, δημιουργώντας παράπονα και ανησυχία σε πολλούς.
Ωστόσο, σύμφωνα με δικές μας πληροφορίες, η ουσία βρίσκεται αλλού. Η βασική κατεύθυνση που υπάρχει είναι η μείωση όλων των Διευθύνσεων και η κατάργηση Γενικών και Ειδικών Γραμματειών! Σύμφωνα με όσα μαθαίνουμε, θεωρείται σίγουρη η κατάργηση της ΓΓ Θρησκευμάτων, ενώ από τον χώρο του αθλητισμού θα «επιβιώσει» είτε η θέση του γενικού γραμματέα είτε η θέση του (αρμόδιου) υφυπουργού. Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς και Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης προτείνεται να καταργηθούν και να μετεξελιχθούν σε επίπεδο Γενικής Διεύθυνσης, όπως προέβλεπε το σχέδιο Διαμαντοπούλου. Το υπουργείο, ωστόσο, προσπαθεί να κρατήσει μια νέα ΓΓ (με συγχωνευμένες τις δύο υπάρχουσες σε αυτήν), με βασικό επιχείρημα ότι στεγάζονται σε ιδιόκτητο κτίριο και ότι δεν χωρούν στο Μαρούσι. Στο σχέδιο που συζητείται έχει σχεδόν οριστικά αποφασιστεί να παραμείνει η Γενική Γραμματεία Πολιτισμού, ενώ όλες οι άλλες Ειδικές και Γενικές Γραμματείες πιθανότατα θα συγχωνευθούν στο ΓΓ της Κεντρικής Υπηρεσίας! Έτσι, θα απομείνει (σχηματικά) ένας γενικός γραμματέας ανά κτίριο του νέου υπουργείου.
«Σφαγή» όμως γίνεται και για τις Διευθύνσεις που θα περιλαμβάνει το νέο οργανόγραμμα. Σύμφωνα με πληροφορίες μας, το υπουργείο πρότεινε διψήφιο αριθμό Γενικών Διευθύνσεων, αλλά το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης επέστρεψε το σχέδιο ως απαράδεκτο, ζητώντας την καθιέρωση μόλις επτά!
Πληροφορίες για Σχέδιο Αθηνά
Πέρα όμως από τον οργανισμό του υπουργείου, συνεχίζεται ο διάλογος για το Σχέδιο Αθηνά, το οποίο περιλαμβάνει συγχωνεύσεις τμημάτων σε ΑΕΙ και ΤΕΙ και ίσως συγχωνεύσεις ολόκληρων ιδρυμάτων. Το υπουργείο αποφεύγει «όπως ο διάβολος το λιβάνι» να μπει σε λεπτομέρειες ή συγκεκριμένες αναφορές και διαψεύδει κάθε σχετική συζήτηση που διαρρέει, αλλά δέχεται προτάσεις από όλους τους σχετικούς ακαδημαϊκούς φορείς, τους οποίους θέλει συμμάχους απέναντι στις αντιδράσεις που θα έλθουν από τις τοπικές κοινωνίες. Παρότι το υπουργείο κάνει μόνο γενικές αναφορές σε κριτήρια, εμείς θα αναφέρουμε τις πληροφορίες που μέχρι στιγμής έχουμε. Συζητείται σε υψηλό επίπεδο ο αριθμός των ιδρυμάτων πανεπιστημιακής εκπαίδευσης που θα παραμείνουν στην Αττική να είναι εξαιρετικά χαμηλός – μιλάνε για τρία μόλις ΑΕΙ στην Αθήνα. Είναι εξαιρετικά πιθανό να συγχωνευτεί το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και να παραμείνει ως ΠΑΜΑΚ, για εθνικούς και συμβολικούς λόγους, χωρίς συγχώνευση με το ΑΠΘ. Στην Πάτρα θα συμβούν μεγάλες αλλαγές, με επικρατέστερο σενάριο να υπάρξει εκεί το δεύτερο Πολυτεχνείο της χώρας, με «εισφορά» των σχολών άλλων αντικειμένων στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και αυτό της Δυτικής Ελλάδος θα ενωθούν, πιθανότατα, με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, σε ένα ίδρυμα με νέα ονομασία. Κλεισμένη θεωρείται η συγχώνευση ομοειδών τμημάτων, όπως, για παράδειγμα, των ξενόγλωσσων φιλολογιών, σε ένα νέο τμήμα, όπως θα συμβεί, π.χ., σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Εκτεταμένη θα είναι η συνένωση και μετονομασία (αλλά και κατάργηση) τμημάτων στα ΤΕΙ. Γενικά, στόχος του υπουργείου είναι να παραμείνουν περίπου 340 τμήματα από τα σημερινά 500 συνολικά σε ΑΕΙ και ΤΕΙ.
Πέρα όμως από τον οργανισμό του υπουργείου, συνεχίζεται ο διάλογος για το Σχέδιο Αθηνά, το οποίο περιλαμβάνει συγχωνεύσεις τμημάτων σε ΑΕΙ και ΤΕΙ και ίσως συγχωνεύσεις ολόκληρων ιδρυμάτων. Το υπουργείο αποφεύγει «όπως ο διάβολος το λιβάνι» να μπει σε λεπτομέρειες ή συγκεκριμένες αναφορές και διαψεύδει κάθε σχετική συζήτηση που διαρρέει, αλλά δέχεται προτάσεις από όλους τους σχετικούς ακαδημαϊκούς φορείς, τους οποίους θέλει συμμάχους απέναντι στις αντιδράσεις που θα έλθουν από τις τοπικές κοινωνίες. Παρότι το υπουργείο κάνει μόνο γενικές αναφορές σε κριτήρια, εμείς θα αναφέρουμε τις πληροφορίες που μέχρι στιγμής έχουμε. Συζητείται σε υψηλό επίπεδο ο αριθμός των ιδρυμάτων πανεπιστημιακής εκπαίδευσης που θα παραμείνουν στην Αττική να είναι εξαιρετικά χαμηλός – μιλάνε για τρία μόλις ΑΕΙ στην Αθήνα. Είναι εξαιρετικά πιθανό να συγχωνευτεί το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και να παραμείνει ως ΠΑΜΑΚ, για εθνικούς και συμβολικούς λόγους, χωρίς συγχώνευση με το ΑΠΘ. Στην Πάτρα θα συμβούν μεγάλες αλλαγές, με επικρατέστερο σενάριο να υπάρξει εκεί το δεύτερο Πολυτεχνείο της χώρας, με «εισφορά» των σχολών άλλων αντικειμένων στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και αυτό της Δυτικής Ελλάδος θα ενωθούν, πιθανότατα, με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, σε ένα ίδρυμα με νέα ονομασία. Κλεισμένη θεωρείται η συγχώνευση ομοειδών τμημάτων, όπως, για παράδειγμα, των ξενόγλωσσων φιλολογιών, σε ένα νέο τμήμα, όπως θα συμβεί, π.χ., σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Εκτεταμένη θα είναι η συνένωση και μετονομασία (αλλά και κατάργηση) τμημάτων στα ΤΕΙ. Γενικά, στόχος του υπουργείου είναι να παραμείνουν περίπου 340 τμήματα από τα σημερινά 500 συνολικά σε ΑΕΙ και ΤΕΙ.
Οι αλλαγές θα οριστικοποιηθούν μέχρι τον Μάρτιο και το επόμενο μηχανογραφικό των υποψηφίων των πανελλαδικών εξετάσεων θα περιλαμβάνει τον νέο ακαδημαϊκό χάρτη.
Στον αέρα οι φοιτητές
Οι αλλαγές που φέρνει συνεχώς το υπουργείο Παιδείας, μαζί με αυτές που σχεδιάζει, δημιουργούν ανασφάλεια σε πολλούς φοιτητές αλλά και καθημερινά προβλήματα. Οι ελλείψεις στη φοιτητική μέριμνα (σίτιση και στέγαση), παρά τις μεγάλες προσπάθειες του υπουργείου, είναι έντονες, κυρίως λόγω της αύξησης των αναγκών των φοιτητών εξαιτίας της κρίσης. Ακόμη όμως και προσπάθειες «ανακούφισης» που κάνει το υπουργείο αποδεικνύονται προσωρινές και όχι μόνιμες, όπως η επαναφορά της διαδικασίας της πτυχιακής εξεταστικής (ώστε να τελειώνουν πιο σύντομα όσοι έχουν ολοκληρώσει τα μαθήματά τους), την οποία το υπουργείο ανακοίνωσε ότι θα φέρει, αλλά στο νομοσχέδιο γίνεται αναφορά σε ισχύ μόνο για το τρέχον έτος (εξεταστική Ιανουαρίου). Η ανασφάλεια που αναφέραμε αγγίζει και το προσωπικό των ΑΕΙ και ΤΕΙ, που δεν ξέρουν πού θα υπηρετούν την επόμενη χρονιά, θέμα για το οποίο διαβεβαίωσε ο υπουργός ότι δεν θα υπάρξουν εκπλήξεις σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή».
Αντιθέτως, στην ίδια συνέντευξη ο Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος απέφυγε ολοφάνερα να απαντήσει στο ερώτημα αν οι φοιτητές που σήμερα σπουδάζουν θα αναγκαστούν να αλλάξουν τόπο σπουδών!
Αυτό το ενδεχόμενο έχει δημιουργήσει ήδη μεγάλη συζήτηση, καθώς πολλοί φοιτητές (και οι οικογένειές τους) δεσμεύονται με μακροχρόνια (3ετή ή 4ετή) συμβόλαια ενοικίασης κατοικιών, τα οποία θα αναγκαστούν να διπλοπληρώσουν αν το υπουργείο αποφασίσει μετεγκατάσταση τμημάτων. Αυτό το θέμα μπορεί να λυθεί μόνο με παρέμβαση άλλων υπουργείων (Οικονομικών και Ανάπτυξης) για αναγκαστική λύση μισθώσεων, κάτι που ήδη ζητείται, αλλά είναι προβληματικό νομικά. Τέτοια προβλήματα, που δεν μπορεί να τα λύσει, θα αντιμετωπίσει το υπουργείο Παιδείας και στη συνέχεια, μέχρι να ολοκληρωθεί το Σχέδιο Αθηνά.
