Από τον Βασίλη Μπόνιο
Ο Βασίλης Ασβεστόπουλος είναι ο απεσταλμένος του γερμανικού Focus στην Αθήνα.
Ο ίδιος επέλεξε να ζει στη Κυψέλη, στην καρδιά της Αθήνας.
Εδώ όπου κάθε βράδι μετανάστες απ΄όλες τις φυλές του πλανήτη “εξάγουν” τη δική τους κόλαση στις δικές μας ζωές και τότε είναι που αναλαμβάνουν δράση τα ναζιστικά τάγματα εφόδου.
Σ΄αυτήν την Αθήνα, την Πόλη των Καταραμένων, το Μέγαρο Μαξίμου επιχειρεί να στήσει το δικό του επικοινωνιακό success story.
Αυτό το επικοινωνιακό success story κονιορτοποίησε το ρεπορτάζ του δημοσιογράφουΒασίλη Ασβεστόπουλου ο οποίος μίλησε αποκλειστικά στο “Κουρδιστό Πορτοκάλι”>
Ερώτηση>Kύριε Ασβεστόπουλε, οι Γερμανοί πιστεύουν ότι η Ελλάδα του 1.000.000 ανέργων και της «Χρυσής Αυγής» δεν αποτελεί πυριτιδαποθήκη για την Ευρώπη και την Γερμανία ή δεν τους ενδιαφέρει το θέμα;
Νομίζω ότι έχουμε λανθασμένη αντίληψη για το πως και σε τι εστιάζει ο μέσος Γερμανός πολίτης αλλά και φυσικά και ο πολιτικός.
Ίσως σε παλιότερες δεκαετίες με καγκελάριους τον Helmut Schmidt, Helmut Kohl και νωρίτερα τον Willy Brandt υπήρχε ένα άνοιγμα της Γερμανίας στην Ευρώπη. Ήταν η γενιά των πολιτικών που έζησε τις επιπτώσεις του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Αυτοί οι ηγέτες μεγάλωσαν παρέα με ανθρώπους που λίγα χρόνια πριν ζητωκραυγάζανε υπέρ του Αδόλφου Χίτλερ. Από την άλλη πλευρά υπήρχαν Γάλλοι πολιτικοί όπως ο Francois Mitterand, ο Giscard ‘d Estaing, ο στο Λουξεμβούργο γεννημένος Γάλλο-Γερμανός Robert Schuman και πολλοί άλλοι.
Όλοι αυτοί είχαν ζωντανές μνήμες από το αποτέλεσμα τόσο πραγματικών όσο και κοινωνικών πολέμων. Είχαν εμπεδώσει ότι μια δημοκρατία λειτουργεί μονάχα σε κοινωνίες που προστατεύουν τις μειονότητές τους από την εκμετάλλευση και καταπίεση ισχυρότερων. Αυτή η σκέψη μάλιστα ήταν, μετά από ομιλία του Winston Churchill το 1946, το έναυσμα για την ίδρυση μιας Ευρωπαϊκής κοινότητας.
Το 1988 στο Ανόβερο με αφορμή τη σύσκεψη κορυφής της ΕΕ έπεσε η εξής πρόταση “κάθε Γερμανικό Μάρκο που δίνεται για κάποιο σκοπό στην Ευρώπη είναι επένδυση για το μέλλον. Αυτό είναι η φιλοσοφία μας. Δε μπορεί να λειτουργεί μια κοινότητα με γνώμονα τον πλουτισμό των πλουσίων και την πτώχευση των φτωχών.”
Αυτή η έκφραση δεν έπεσε από το στόμα Αριστερού αλλά ήταν το “πιστεύω” του συντηρητικού χριστιανοδημοκράτη Helmut Kohl.
Έχω αναλύσει αυτή την εξέλιξη σ’ ένα πρόσφατο βιβλίο μου. Σήμερα αντίθετα έχουμε μια άκρως εσωστρεφή Γερμανία η οποία κυβερνάται με γνώμονα το πολιτικό κόστος. Ο καθένας νοιάζεται απλά και μόνο για την προσωπική του τσέπη και τον άμεσο περίγυρό του. Όχι, δεν ενδιαφέρει “τους Γερμανούς” αν η Ελλάδα ανατινάζεται, αν καίγεται η Συρία, αν έχουμε νεκρούς στην Κωνσταντινούπολη ή αν η Κύπρος τιμωρείται άδικα.Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι άρτος και θεάματα.
Αν λοιπόν γεμίζει η πλατεία Συντάγματος με 100.000 κόσμο, αν έχουμε μολότοφ ή αν γίνει κάτι άλλο πιο ακραίο. Φανταστείτε ότι δεν υπάρχει καθόλου ενδιαφέρον για την δίκη του Άκη Τσοχατζόπουλου. Εννοείται πως δεν πιστεύω ότι “όλοι οι Γερμανοί” σκέφτονται έτσι, αλλά σίγουρα είναι μεγάλη μερίδα τόσο των πολιτών όσο και του δικού μας, δημοσιογραφικού χώρου. Στο τέλος και τα ΜΜΕ εξαρτώνται μέσα σ αυτό τον φαύλο κύκλο από τα θεάματα που προσφέρουν και όχι από την ουσία.
>Γιατί η Bild και άλλα γερμανικά MME αγάπησαν ξαφνικά τον Σαμαρά;
Έχετε την εντύπωση ότι η Bild αγαπάει; Νομίζω ότι και εμείς από την πλευρά μας διαβάζουμε στα Γερμανικά ΜΜΕ μονάχα ό,τι μας συμφέρει.
Σε ανάλυση της εποχής της κατάρρευσης της Βαϊμάρης έπεσαν παραλληλισμοί με την σημερινή κατάσταση της Ελλάδας.
Εκεί η αριστερή Sarah Wagenknecht έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου για μια στροφή φτωχευμένων Ευρωπαίων προς τα άκρα δεξιά και την κατάλυση της δημοκρατίας ενώ ο σοσιαλδημοκρατικός πρόεδρος Sigmar Gabriel έθεσε στο τραπέζι ότι δεν σώνεται ούτε η Ελλάδα ούτε φυσικά οι Ελληνικές τράπεζες παρά μόνο αν το ευρώ είναι μπλεγμένο με το Γερμανικό τραπεζικό σύστημα. Ένας συνωμολόγος αν έπιανε αυτό το άρθρο της Bild θα ανακάλυπτε ότι ο Gabriel παραδέχεται για τον ίδιο τον πατέρα του, ότι αυτός υπήρχε φανατικός οπαδός του ναζισμού ως τον θάνατό του, το 2012. Μη γελιόμαστε όμως, οι οπαδοί του ναζισμού πάντα υπήρχαν στη Γερμανία αλλά και ανάμεσά μας. Φαίνονται σε περιόδους πλήρης απαξίωσης δημοκρατικών θεσμών. Ναζισμός σημαίνει, ως πολιτική φιλοσοφία, έναν εθνικιστικό, εσωστρεφή σοσιαλισμό σε συνδυασμό με την απαξίωση κάθε ξένου στοιχείου.
Ούτε η Bild ούτε κανένα άλλο ΜΜΕ δεν “αγαπάει”. Αυτό που συμβαίνει είναι κάτι άλλο, προσπαθούμε στα ΜΜΕ μας να έχουμε μια ισορροπία ειδήσεων. Λίγο κάτι δραματικό, λίγο κάτι σκανδαλώδες, κάτι πικάντικο και κάτι ευχάριστο. Σ’ αυτά τα πλαίσια μια βλέπουμε τα καλά και μια τα αρνητικά της κάθε εξέλιξης. Το τελικό πράσινο φως για μια είδηση έρχεται από τον εκάστοτε αρχισυντάκτη. Στη τελική αυτός αποφασίζει τι μπαίνει και τι όχι.
Αυτό δεν είναι ούτε αγάπη, ούτε πολιτική σκοπιμότητα ούτε συνωμοσία – είναι απλά marketing, concept. Για τον μέσο αναγνώστη της Γερμανίας η Ελλάδα είναι εξίσου μακριά όπως η Ρωσία. Δείτε πόσο η ίδια η Bild, μια διαπομπεύει και μια υμνεί τον Putin και θα σας λυθούν οι απορίες.
>Υπάρχει περίπτωση η Μέρκελ να βγει δεύτερη στις εκλογές;
Όχι. Προς το παρόν δε φαίνεται καμία τέτοια περίπτωση. Το μόνο ερώτημα που τίθεται είναι αν η κυρία Μέρκελ κυβερνήσει σε συνασπισμό με τους Φιλελεύθερους ή με τους Πράσινους ή αν στη τελική έχουμε πάλι έναν συνασπισμό Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών.Ελπίζει μάταια όποιος νομίζει ότι οι Γερμανικές εκλογές θα αλλάξουν την εξωτερική πολιτική της Γερμανίας. Υπάρχει σχεδόν σαν άγραφος νόμος μια διακομματική συνέχεια σ’ αυτούς τους άξονες πολιτικής.
Στα εβδομήντα μεταπολεμικά έτη υπήρχαν μονάχα δυο δραματικές αλλαγές. Το άνοιγμα προς το ανατολικό μπλοκ στη δεκαετία του 1970 με καγκελάριο τον Willy Brandt και επίσης η αλλαγή της Γερμανίας από φιλοευρωπαϊκή δύναμη στην εσωστρέφεια με την Gerhard Schröder, αρχές του 2000. Αυτή την εσωστρέφεια πληρώνει τώρα η Ευρώπη και όχι μόνο τα αποτελέσματα διαφθοράς. Βλέπετε από τα τελευταία δημοσιεύματα για τον πρόεδρο της Bayern και προσωπικό φίλο της καγκελαρίας, Ulli Hoeneß, ότι και στην Γερμανία υπάρχουν και βασιλεύουν φοροφυγάδες. Ίσως ενδιαφέρει ο ρόλος του Focus σ’ αυτό το σκάνδαλο. Το περιοδικό ξεσκέπασε τη φοροδιαφυγή και αντιμετωπίζει τώρα μηνύσεις για παραβίαση προσωπικών δεδομένων.
Πιστεύω ότι είναι νωπές οι μνήμες από τους Γερμανούς υπουργούς και βουλευτές που πιάστηκαν με λογοκλοπή στα διδακτορικά τους. Αυτές τις εβδομάδες σε όλα τα Γερμανικά ΜΜΕ αναλύεται πώς οι πολιτικοί της Βαυαρίας βόλεψαν συγγενείς και φίλους με ακριβοπληρωμένα πόστα. Είναι λάθος να πιστεύουν και να αυτόταπεινώνονται οι Έλληνες ως διεφθαρμένοι. Δεν τα τρώμε όλοι μαζί – ούτε στη Γερμανία ούτε στην Ελλάδα. Τα πληρώνουμε όλοι μαζί,.
>Υπάρχουν άνεργοι στην Γερμανία; Μπορείτε να μας πείτε τι σημαίνει να είσαι Γερμανός και να ζεις με το επίδομα πρόνοιας; Περιγράψτε μας την καθημερινότητα ενός Γερμανού πολίτη που βρίσκεται σ΄αυτή τη θέση.
Σαφώς και υπάρχουν άνεργοι. Υπάρχει μια στρατιά ανέργων και νεόπτωχων. Μιλάμε για δέκα εκατομμύρια Γερμανούς σε σύνολο ογδόντα εκατομμυρίων κατοίκων που εξαρτούνται από την κοινωνική πρόνοια. Αν αναλογιστεί κανείς ότι μέσα σ’ αυτά τα δέκα εκατομμύρια υπάρχουν αμέτρητοι εργαζόμενοι που παρά την πλήρη εργασία τους δε λαμβάνουν αμοιβή επαρκή για την επιβίωση, γίνεται τρομακτικό το νούμερο.
Δε το θεωρείς και οικονομική υπερδύναμη αυτό. Η Γερμανία ζει το μνημόνιο από της αρχές του 2000. Ήταν έργο του σοσιαλδημοκράτη Gerhard Schröder. Η Μέρκελ απλά απολαμβάνει τους καρπούς αυτής της πολιτικής. Για τον πολίτη όμως υπάρχουν σοβαροί περιορισμοί. Αφ’ ενός μεν εξασφαλίζεται η επιβίωσή του. Αφ’ ετέρου δε ο πολίτης που λαμβάνει κοινωνική πρόνοια οφείλει να ρευστοποιήσει όλα τα περιουσιακά του στοιχεία. Πρόκειται στη θεωρία για την ίδια πράξη του δράματος που ζούμε σήμερα στην Ελλάδα. Με μια σημαντική διαφορά, στην Ελλάδα για τους φτωχούς δεν υπάρχει κοινωνική πρόνοια αλλά μόνο κοινωνικός Καιάδας.
Το απάνθρωπο αυτό σχέδιο είναι έργο του τέως μάνατζερ της Volkswagen, Peter Hartz, και φέρει το όνομά του. Η κοινωνική πρόνοια της Γερμανίας είναι γνωστή ως Hartz IV. Ό ίδιος ο Hartz, συνδικαλιστής και μέλος του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, έχασε όλα τα αξιώματα του το 2007 όταν αποδείχτηκε ότι διέπραξε διαφθορά και υπεξαίρεση χρημάτων. Oι μεταρρυθμίσεις του ωστόσο υπάρχουν ακόμα. Περιλαμβάνουν την κατάλυση εργασιακών δικαιωμάτων και την εισαγωγή τής επί ενοικίαση εργασίας. Πως λοιπόν να λυπηθεί ένας Γερμανός πολίτης που τα ζει όλα αυτά τον Έλληνα; Σκεφτείτε ότι ο Γερμανός δεν έχει ιδέα ότι σε αντίθεση με εκεί, εδώ δεν υπάρχει το κοινωνικό δίχτυ για κάλυψη της διατήρησης της επιβίωσης. Ως σχέδιο όμως το νομικό πλαίσιο του Harz εξασφάλισε την σχετική υπεροχή της Γερμανίας σ’ αυτό που ονομάζουμε ανταγωνιστικότητα. Το αφήνω έτσι, γιατί άμα συνεχίσουμε εδώ την ανάλυση θα φτάσουμε στο σημείο να θέσουμε θεμελιώδη ερωτήματα για το ίδιο μας το οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης.
>Γιατί ο Σόιμπλε σταμάτησε να μιλά για τους Ελληνες ολιγάρχες;
Ο Schäuble αντιμετωπίζει αυτό τον καιρό τον προεκλογικό του αγώνα. Φαντάζομαι ότι γνωρίζει άριστα ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει ουσιαστική πρόοδος. Υπάρχει πληθώρα προβλημάτων στην ίδια την Γερμανία και οφείλει να ασχοληθεί και μ αυτά.
>Γιατί η Μέρκελ αδιαφορεί για το αν έχει γίνει εκ μέρους των ελληνικών αρχών ουσιαστικός έλεγχος στη λίστα Λαγκάρντ; Γιατί πιστεύετε ότι ανέχεται να μην έχει πάρει το ελληνικό κράτος ούτε ένα ευρώ από τους φοροφυγάδες της λίστας;
Για εμάς στην Ελλάδα η λίστα Lagard είναι ένα μεγάλο θέμα. Για την Γερμανίδα καγκελάριο απλά ένα νούμερο πιθανών κρατικών εσόδων. Όσο αυτά καλύπτονται από αλλού δεν έχει κανένα λόγο να μπει σε λεπτομέρειες. Δεν την αφορά και επίσης υπάρχει ο κίνδυνος να ακούσει ακόμα πιο πολύ ότι ανακατεύεται στα εσωτερικά άλλης χώρας.
>Υπάρχει περίπτωση μετά τις γερμανικές εκλογές, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα να μας δώσουν μια κλωτσιά και να μας πετάξουν έξω από το ευρώ;
Προσωπικά δε πιστεύω ότι θα πετάξει η Ευρωζώνη κάποιο κράτος εκτός Ευρώ. Αυτό θα ήταν τραγικό για την εξέλιξη όλης της Ευρωζώνης και θα έφερνε σε κάθε περίπτωση ένα ντόμινο. Είμαι όμως πεπεισμένος ότι η Γερμανία έχει Plan B. Στην Γερμανία αναλύουν τα αρχιτεκτονικά λάθη της Ευρωζώνης ενώ εμείς κάνουμε απογραφές επί απογραφών. Πριν τρία χρόνια θα υπήρχε οικονομικός σεισμός αν η Γερμανία σκεφτόταν να φύγει από το νόμισμα. Ήταν μπλεγμένο όλο της το τραπεζικό σύστημα. Σήμερα βλέπουμε ότι η Deutsche Bank κατάφερε με διάφορα κόλπα να καλύψει την επικίνδυνη έκθεσή της σε τοξικά ομόλογα τόσο της Ευρωζώνης όσο και των Αμερικανικών τραπεζών. Τι θέλω να πω; Ότι πριν πετάξει κανείς την Ελλάδα έξω η Γερμανία θα φύγει πρώτη. Τίθεται το ερώτημα τι θα κάνουν όλοι οι άλλοι που μετά από χρόνια θυσιών στήριξαν το κοινό νόμισμα; Εναλλακτικά μπορεί βάσει της νέας φιλοσοφίας του bail in να ζήσουμε κουρέματα τραπεζικών λογαριασμών σ΄όλη την ΕΕ, πλην των κρατών που έχουν σταθεροποιήσει το τραπεζικό τους σύστημα. Σ’ αυτά τα κράτη ανήκει αναμφισβήτητα η Γερμανία.
>Με το ρεπορτάζ σας γκρεμίσατε το επικοινωνιακό success story της κυβέρνησης κι ενός ΙΚΑ που δεν έχει λεφτά για τις συντάξεις και εφευρίσκει δικαιολογίες. Εχετε την αίσθηση ότι και οι 17 εκατ. τουρίστες είναι απλά επικοινωνιακό τρικ;
Δεν αισθάνομαι ότι η περιγραφή της καθημερινότητας που ζει ο Έλληνας πολίτης είναι πράξη που γκρεμίζει κάτι. Η παραγγελία του περιοδικού ήταν ένα άρθρο για τη ζωή στην Ελλάδα και την επιβεβαίωση ή όχι των θριαμβευτικών πολιτικών λόγων. Τίποτε περισσότερο. Έτσι και με βάση τις αρχές δημοσιογραφίας απλά πήρα τους δρόμους και κατέγραψα ό,τι είδα.
Το λεγόμενο success story ωστόσο δε το βρήκα ούτε στα σαλόνια επενδυτών και φυσικά όχι στις ουρές του ΙΚΑ, στο νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού, στα μάρκετ της γειτονιάς και στα πεζοδρόμια. Επίσης δεν είδα καμία εργασία στην Ολυμπία Οδό. Αν εκεί υπάρχουν εργάτες τότε σε λίγο θα εξάγουμε τον αόρατο μανδύα του Harry Potter.
Αντιλαμβάνομαι ωστόσο ότι χρειάζεται αισιοδοξία για να υπάρξει νέο ξεκίνημα της οικονομίας. Πώς να γίνει αυτό με ένα τραπεζικό σύστημα- ζόμπι δε μπορώ να αντιληφθώ. Η ίσως επιτυχής ανακεφαλαίωση τραπεζών δεν δείχνει να έχει δώσει καμία ώθηση στην πραγματική οικονομία. Έχει χρεώσει όμως το σύνολό της με δισεκατομμύρια χρέη και τόκους.
Επίσης δε μου βγαίνει ο λογαριασμός αν αναλογιστώ ότι ένας Έλληνας επενδυτής χρεώνεται για την ρευστότητά του -αν και εφ όσον την λαμβάνει- τον ίδιο τόκο όπως ένας Γερμανός πολίτης για την πιστωτική κάρτα του.
Από τα πρώτα μαθήματα στις οικονομικές σχολές είναι ότι δε μπορεί να σταθεί επένδυση της οποίας τα κέρδη είναι χαμηλότερα από τους τόκους που πληρώνει. Επίσης αναρωτιέμαι που είναι οι μεταρρυθμίσεις στη γραφειοκρατία όταν εκατομμύρια φορολογούμενοι πρέπει είτε να τρέξουν αυτοπροσώπως στην τράπεζα για μια βεβαίωση τόκων ή ως συνταξιούχοι να μάθουν το διαδίκτυο για να αποκτήσουν βεβαίωση συντάξεων.
Ο εξωτερικός παρατηρητής αντιλαμβάνεται την εικόνα ενός δημοσίου που με σχεδόν αμείωτη δύναμη προσωπικού νεκρώνεται στη λειτουργία και αναγκάζει τον ίδιο τον πολίτη αλλά και τον επενδυτή να αντικαταστήσει το κράτος όταν ταυτόχρονα συρρικνώνεται δραματικά ο ιδιωτικός τομέας. Πείτε μου εσείς με ποιο οικονομικό μοντέλο μπορεί αυτή η τακτική να φέρει καρπούς. Στην παρούσα φάση όμως μια συρρίκνωση του δημοσίου τομέα θα μας φέρει άλλη μια στρατιά ανέργων. Δε βγαίνει! Με όποια κυβέρνηση στην εξουσία δεν είναι δυνατές οι μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο κοινού νομίσματος, δηλαδή χωρίς πληθωριστική εκτύπωση χρημάτων, όταν δεν υπάρχει χρήμα στην πραγματική οικονομία.
Όσον αφορά τώρα τους τουρίστες. Δε μπορώ να έχω πλήρη εικόνα. Αλλά δειγματοληπτικά με τυχαίες ερωτήσεις σε ξενοδόχους, ταξιτζήδες, εστιατόρια αλλά και σε τουριστικά γραφεία Ελλάδας και Γερμανίας μου φαίνονται σα να έχουν την ίδια ιδιότητα με τους εργάτες της Ολυμπίας οδού. Το δεύτερο που άκουσα αυτές τις μέρες στο ρεπορτάζ ήταν “και πρέπει να δούμε ποιας ποιότητας τουρίστες είναι”. Κάντε έναν γύρο στις αμέτρητες πια προσωρινές και μάλλον παράνομες πιάτσες ταξί και δείτε πως διαπραγματεύονται τουρίστες για να ρίξουν την τιμή. Έχω δει αρκετές φορές να δέχεται ο τελευταίος μιας ουράς ταξί να μεταφέρει τους τουρίστες με τρία ευρώ αντί για την ελάχιστη χρέωση ή το αντίτιμο του ταξίμετρου. Ρωτήστε μετά τον οδηγό αν βγαίνει οικονομικά μ’ αυτό και θα σας απαντήσει συνήθως αρνητικά αναφέροντας όμως την ανάγκη του για χαράτσια, δόσεις δανείων κ.τ.λ.
Μακάρι να διαψευστώ σ’ όλα αυτά – το εύχομαι.
.jpg)
