Οι αναζητούντες εξιλαστήρια θύματα για την κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας, ως φαίνεται, είτε έχουν βαθύ ύπνο είτε δεν γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση είτε, τέλος, αλλού το πάνε…
του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου*
Η ελληνική πορεία προς την πτώχευση όχι μόνον ήταν γνωστή και επαρκώς αιτιολογημένη με αλλεπάλληλα υπομνήματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και διεθνών οργανισμών προς τις ελληνικές κυβερνήσεις, αλλά είχ επισημανθεί στον πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου το 1985 από τα πιο επίσημα και έγκυρα χείλη: αυτά του τότε διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Δημήτρη Χαλικιά.
Και για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, αναφέρουμε τα όσα είπε ο τότε διοικητής της ΤτΕ στον συνάδελφο Περικλή Βασιλόπουλο σε μία συζήτηση-εξομολόγηση η οποία δημοσιεύθηκε στον Οικονομικό Ταχυδρόμο στο τεύχος της 8ης Ιανουαρίου 1988 Χωρίς περιστροφές, ο κ.Δ.Χαλικιάς περιγράφει πώς το καλοκαίρι του 1985 η χώρα έφθασε στο χείλος της κατάρρευσης, γεγονός που υποχρέσε την κυβέρνηση Αν.Παπανδρέου να ζητήσει σταθεροποιητικό δάνειο από την ΕΟΚ, τους όρους του οποίου ουδέποτε ετήρησε. Μάλιστα, για να πάρει το δάνειο αυτό, ο τότε πρωθυπουργός ανέθεσε τα ηνία της οικονομίας στον κ. Κ.Σημίτη, ο οποίος έχαιρε της εμπιστοσύνης των εταίρων μας, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του κ.Γεράσιμο Αρσένη.
Την περίοδο αυτή, ο Δ.Χαλικιάς χαρακτήρισε ως την πιο δραματική στιγμή της πολυετούς θητείας του στην Τράπεζα της Ελλάδος, επισημαίνοντας τα εξής:
«Το καλοκαίρι του 1985, λίγο πριν τις εκλογές του Ιουνίου, ζήτησα να δω τον τότε πρωθυπουργό κ.Ανδρέα Γ.Παπανδρέου. Το έκανα σπανίως, αλλά η επικοινωνία μαζί του ήταν πάντοτε ουσιαστική. Με δύο λέξεις καταλάβαινε τα πάντα. Τού είπα: Κύριε πρόεδρε, αν συνεχίσουμε την ίδια πορεία θα χρεοκοπήσουμε. Θα έχουμε στάση πληρωμών. Το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών πλησιάζει το 10% του ΑΕΠ και η Τράπεζα συντόμως δεν θα έχει ταμείο να πληρώσει. Χρειάζεται να σχεδιάσετε ένα πρόγραμμα σταθεροποιησης της οικονομίας.
»Μετά τις εκλογές, ο πρωθυπουργός μού ζήτησε να τού υποβάλω μία έκθεση με τις απόψεις μου, πράγμα που έκανα. Όταν την διάβασε μού τηλεφώνησε και μού ζήτησε να εγχειρίσω μία φωτοτυπία στον κ.Σημίτη, που είχε ήδη αναλάβει υπουργός Εθνικής Οικονομίας. Ανάμεσα στον Οκτώβριο του 1985 και τον Φεβρουάριο του 1986 πέρασα μερικούς από τους πιο δύσκολους μήνες της θητείας μου. Τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της Τράπεζας της Ελλάδος είχαν πέσει κάτω από το ελάχιστο όριο ασφαλείας. Αν και γενικά την δεκαετία του 1980 το επίπεδο των διαθεσίμων ήταν γύρω στο 1 δισεκατομμύριο δολλάρια, είχαμε φθάσει μόλις στα 350 εκατομμύρια δολλάρία. Εάν δεν παίρναμε τον Φεβρουάριο του 1986 την πρώτη δόση του δανείου από την ΕΟΚ και εάν δεν είχαμε το σταθεροποιητικό πρόγραμμα Σημίτη, θα βαδίζαμε ευθέως στην κατάρρευση και την χρεοκοπία. Δεν είχαμε λεφτά να πληρώσουμε τις εισαγωγές μας. Δεν θα επρόκειτο για συναλλαγματική κρίση της δραχμής, όπως αυτές που γνωρίσαμε τον Μάϊο του 1994 ή τον Νοέμβριο του 1997, αλλά για κάτι πολύ χειρότερο. Αδυναμία κάλυψης των εξωτερικών πληρωμών της χώρας…».
Για την ιστορία σημειώνουμε ότι παρόμοιες επισημάνσεις έγιναν προς τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ από τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ.Ζακ Ντελόρ το 1994 με την γνωστή επιστολή του, από την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων υπό τον καθηγητή Άγγελο Αγγελόπουλο το 1990 ύστερα από ενθάρρυνση του τότε πρωθυπουργού της Οικουμενικής Ξεν. Ζολώτα. Επίσης, από το 1995 έως το 2003 ακολούθησαν 16 κοινοτικές και διεθνείς εκθέσεις στις οποίες απερίφραστα τονιζόταν ότι η πορεία του ελληνικού δημοσίου χρέους παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Τις τελευταίες προσπάθησαν να περιορίσουν οι κυβερνήσεις Κων. Μητσοτάκη την περίοδο 1990-1993 και Κ.Σημίτη το 1998-1999, με αποτέλεσμα να γίνουν στην Ελλάδα από τις συνδικαλιστικές μαφίες του Δημοσίου περί τις 2.500 απεργίες, συνολικού κόστους σε χαμένες ημέρες εργασίας περί τα 70 δισεκατ. ευρώ.
Κατά τα λοιπά, αναζητούνται ληστές στην χώρα!…
*το κείμενο δημοσιεύθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2011
