Πυκνώνουν οι δηλώσεις Ευρωπαίων ότι μία νέα βοήθεια στην Ελλάδα είναι αναπόφευκτη. Εμείς θα συμπληρώναμε ότι αναπόφευκτο είναι και το κούρεμα που θα ήθελαν να αποφύγουν οι Γερμανοί. Απ’ ό,τι φαίνεται, πάντως, δεν πρόκειται να προχωρήσουν στο κούρεμα και στο νέο πακέτο αν δεν έχει προηγουμένως ξεκαθαρίσει το τοπίο στην Ελλάδα.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι βάζουν το θέμα του νέου μνημονίου μπροστά από το κούρεμα. Στην πραγματικότητα δεν θα έχει νόημα ένα νέο πακέτο βοήθειας χωρίς να συνοδεύεται και από το κούρεμα. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι γιατί βάζουν το κάρο μπροστά από το άλογο. Γιατί επιμένουν εμφατικά στο νέο πακέτο.
Μία πιθανή απάντηση είναι ότι δεν επιτρέπει να ειπωθεί κάτι περισσότερο, το γεγονός ότι η Γερμανία βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο. Αυτό όμως κοντεύει να γίνει ανέκδοτο. Μοιάζει με ένα δήθεν μυστικό, καθώς όλοι γνωρίζουν ότι οι διαβεβαιώσεις στην προεκλογική περίοδο μοιάζουν με ένα καλά μασκαρεμένο ψέμα.
Πιστεύουμε ότι η απάντηση στο ερώτημα μπορεί να δοθεί μόνο με πολιτικούς όρους, αφού στην ουσία του και το ίδιο το ερώτημα είναι μία πολιτική πράξη. Οι Ευρωπαίοι (κι όχι μόνο οι Γερμανοί) ρωτάνε με σαφή τρόπο αν οι Έλληνες είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε όλα εκείνα που πρέπει κατά την άποψή τους να κάνουμε για να βγούμε από το τούνελ της ύφεσης. Θέλουν μία επαναβεβαίωση των προθέσεων μας.
Με άλλα λόγια δεν διακινδυνεύουν να δαπανήσουν μερικά δισεκατομμύρια και να βρεθούν αντιμέτωποι με εξτρεμιστικές απόψεις. Θα ήθελαν, λοιπόν, να ξεκαθαρίσει το τοπίο πριν βάλουν το χέρι στην τσέπη. Κι εν πάση περιπτώσει το νέο πακέτο να το υπογράψει μία ισχυρή κυβέρνηση. Ανεξάρτητα ποια θα είναι αυτή! Εκτός κι αν προκύψει ένα κυβερνητικό σχήμα που θα απορρίψει την βοήθεια, αλλά σε μία τέτοια περίπτωση το πρόβλημα θα είναι δικό μας και όχι δικό τους.
Στο σημείο αυτό θα εμφανιστούν διάφορες απόψεις που θα υποστηρίζουν την απέχθειά τους στις δόσεις και την αμφιβολία τους για το αν θα μπορούσε να πετύχει ένα νέο πακέτο. Μα εδώ ακριβώς είναι και το πρόβλημα των «άλλων»! Καταλαβαίνουν ότι αυτή την φορά θα πρέπει να υπάρξει μία βοήθεια τύπου σχεδίου Μάρσαλ. Αλλά θέλουν και διαβεβαιώσεις ότι τα χρήματα αυτά θα πιάσουν τόπο, καθώς η εμπειρία τους (ακόμη και από το σχέδιο Μάρσαλ) δεν είναι ιδιαίτερα καλή. Και δεν θα ήθελαν να υπάρξει ένα ακόμη πακέτο στο μέλλον.
Ίσως πάλι αναπτυχτούν απόψεις ότι οι Ευρωπαίοι είναι αναγκασμένοι να μας βοηθούν κι ότι αν πιέσουμε περισσότερο θα πάρουμε την βοήθεια με καλύτερους όρους. Αμέσως μετά τις γερμανικές εκλογές θα φανεί πιο έντονα η πίεση που θα μας ασκήσει η Ευρώπη. Όλες οι πληροφορίες υποστηρίζουν ότι οι εταίροι μας θα σκληρύνουν την στάση τους απέναντί μας. Όχι μόνο επειδή έχουν κουραστεί με την υπόθεσή μας, αλλά και διότι θέλουν να καταστήσουν σαφές ότι τα πράγματα θα γίνονται με έναν συγκεκριμένο τρόπο κι ότι αυτός ο τρόπος θα αφορά τους πάντες.
Είναι μία μεσσιανική αντίληψη. Μπορεί να διαφωνούμε μαζί της, αλλά αυτή επικρατεί τώρα και θα συνεχίσει να επικρατεί στην Ευρώπη, ανεξάρτητα από το αν εμείς συμφωνούμε ή διαφωνούμε. Ακόμη κι αν δεχτούμε ότι πρέπει να αναλάβουμε δράση για να ανατρέψουμε αυτή την αντίληψη, είναι βέβαιο ότι κάτι τέτοιο δεν προλαβαίνει να γίνει στους προσεχείς 12 μήνες. Όταν, δηλαδή, η όποια ελληνική κυβέρνηση θα κληθεί να υπογράψει το νέο μνημόνιο.
Όλο αυτό το σκηνικό ανοίγει τον δρόμο για σημαντικές πολιτικές εξελίξεις στην χώρα. Κι είναι πιθανό στο επόμενο διάστημα το πολιτικό σκηνικό της χώρας να μην θυμίζει σε κάτι αυτό που γνωρίζουμε σήμερα. Οι συμπληγάδες των εκλογών θα συνθλίψουν κόμματα, πρόσωπα και κοσμοθεωρίες.
Οι εκλογές είναι κάτι περισσότερο από σίγουρες. Το αργότερο μέχρι τις ευρωεκλογές, πιθανότατα και νωρίτερα. Ούτε η κυβέρνηση Σαμαρά θα θέλει να υπογράψει ένα νέο μνημόνιο με τον ΣΥΡΙΖΑ να αμφισβητεί τα πάντα, ούτε και οι Ευρωπαίοι θα δεχτούν μία συμφωνία που σε λίγους μήνες η επόμενη ελληνική κυβέρνηση θα ζητά να αλλάξει.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι βάζουν το θέμα του νέου μνημονίου μπροστά από το κούρεμα. Στην πραγματικότητα δεν θα έχει νόημα ένα νέο πακέτο βοήθειας χωρίς να συνοδεύεται και από το κούρεμα. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι γιατί βάζουν το κάρο μπροστά από το άλογο. Γιατί επιμένουν εμφατικά στο νέο πακέτο.
Μία πιθανή απάντηση είναι ότι δεν επιτρέπει να ειπωθεί κάτι περισσότερο, το γεγονός ότι η Γερμανία βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο. Αυτό όμως κοντεύει να γίνει ανέκδοτο. Μοιάζει με ένα δήθεν μυστικό, καθώς όλοι γνωρίζουν ότι οι διαβεβαιώσεις στην προεκλογική περίοδο μοιάζουν με ένα καλά μασκαρεμένο ψέμα.
Πιστεύουμε ότι η απάντηση στο ερώτημα μπορεί να δοθεί μόνο με πολιτικούς όρους, αφού στην ουσία του και το ίδιο το ερώτημα είναι μία πολιτική πράξη. Οι Ευρωπαίοι (κι όχι μόνο οι Γερμανοί) ρωτάνε με σαφή τρόπο αν οι Έλληνες είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε όλα εκείνα που πρέπει κατά την άποψή τους να κάνουμε για να βγούμε από το τούνελ της ύφεσης. Θέλουν μία επαναβεβαίωση των προθέσεων μας.
Με άλλα λόγια δεν διακινδυνεύουν να δαπανήσουν μερικά δισεκατομμύρια και να βρεθούν αντιμέτωποι με εξτρεμιστικές απόψεις. Θα ήθελαν, λοιπόν, να ξεκαθαρίσει το τοπίο πριν βάλουν το χέρι στην τσέπη. Κι εν πάση περιπτώσει το νέο πακέτο να το υπογράψει μία ισχυρή κυβέρνηση. Ανεξάρτητα ποια θα είναι αυτή! Εκτός κι αν προκύψει ένα κυβερνητικό σχήμα που θα απορρίψει την βοήθεια, αλλά σε μία τέτοια περίπτωση το πρόβλημα θα είναι δικό μας και όχι δικό τους.
Στο σημείο αυτό θα εμφανιστούν διάφορες απόψεις που θα υποστηρίζουν την απέχθειά τους στις δόσεις και την αμφιβολία τους για το αν θα μπορούσε να πετύχει ένα νέο πακέτο. Μα εδώ ακριβώς είναι και το πρόβλημα των «άλλων»! Καταλαβαίνουν ότι αυτή την φορά θα πρέπει να υπάρξει μία βοήθεια τύπου σχεδίου Μάρσαλ. Αλλά θέλουν και διαβεβαιώσεις ότι τα χρήματα αυτά θα πιάσουν τόπο, καθώς η εμπειρία τους (ακόμη και από το σχέδιο Μάρσαλ) δεν είναι ιδιαίτερα καλή. Και δεν θα ήθελαν να υπάρξει ένα ακόμη πακέτο στο μέλλον.
Ίσως πάλι αναπτυχτούν απόψεις ότι οι Ευρωπαίοι είναι αναγκασμένοι να μας βοηθούν κι ότι αν πιέσουμε περισσότερο θα πάρουμε την βοήθεια με καλύτερους όρους. Αμέσως μετά τις γερμανικές εκλογές θα φανεί πιο έντονα η πίεση που θα μας ασκήσει η Ευρώπη. Όλες οι πληροφορίες υποστηρίζουν ότι οι εταίροι μας θα σκληρύνουν την στάση τους απέναντί μας. Όχι μόνο επειδή έχουν κουραστεί με την υπόθεσή μας, αλλά και διότι θέλουν να καταστήσουν σαφές ότι τα πράγματα θα γίνονται με έναν συγκεκριμένο τρόπο κι ότι αυτός ο τρόπος θα αφορά τους πάντες.
Είναι μία μεσσιανική αντίληψη. Μπορεί να διαφωνούμε μαζί της, αλλά αυτή επικρατεί τώρα και θα συνεχίσει να επικρατεί στην Ευρώπη, ανεξάρτητα από το αν εμείς συμφωνούμε ή διαφωνούμε. Ακόμη κι αν δεχτούμε ότι πρέπει να αναλάβουμε δράση για να ανατρέψουμε αυτή την αντίληψη, είναι βέβαιο ότι κάτι τέτοιο δεν προλαβαίνει να γίνει στους προσεχείς 12 μήνες. Όταν, δηλαδή, η όποια ελληνική κυβέρνηση θα κληθεί να υπογράψει το νέο μνημόνιο.
Όλο αυτό το σκηνικό ανοίγει τον δρόμο για σημαντικές πολιτικές εξελίξεις στην χώρα. Κι είναι πιθανό στο επόμενο διάστημα το πολιτικό σκηνικό της χώρας να μην θυμίζει σε κάτι αυτό που γνωρίζουμε σήμερα. Οι συμπληγάδες των εκλογών θα συνθλίψουν κόμματα, πρόσωπα και κοσμοθεωρίες.
Οι εκλογές είναι κάτι περισσότερο από σίγουρες. Το αργότερο μέχρι τις ευρωεκλογές, πιθανότατα και νωρίτερα. Ούτε η κυβέρνηση Σαμαρά θα θέλει να υπογράψει ένα νέο μνημόνιο με τον ΣΥΡΙΖΑ να αμφισβητεί τα πάντα, ούτε και οι Ευρωπαίοι θα δεχτούν μία συμφωνία που σε λίγους μήνες η επόμενη ελληνική κυβέρνηση θα ζητά να αλλάξει.
Θανάσης Μαυρίδηςcapital.gr