Στη χώρα μας βρίσκονται το τελευταίο διάστημα στελέχη διαφόρων “distress funds”, που διαπραγματεύονται με τις Ελληνικές τράπεζες την αγορά μέρους του δανειακού τους χαρτοφυλακίου. Με απλά λόγια οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις του εξωτερικού θα πληρώσουν στις τράπεζες ποσά που ξεκινούν από 5% του ποσού του δανείου για καταναλωτικά δάνεια και φθάνουν το 45%-50% για ενυπόθηκα δάνεια. Έπειτα αυτές, θα ξεκινήσουν τις διαδικασίες για την είσπραξη του 100% του ποσού του δανείου από τους δανειολήπτες. Η συγκεκριμένη μέθοδος δεν είναι άγνωστη στο τραπεζικό σύστημα και εξυπηρετεί ουσιαστικά τις τράπεζες στην αναμόχλευση του χαρτοφυλακίου τους.
Στην Ελλάδα της κρίσης όμως, οι συνέπειες από μία τέτοια διαδικασία μπορεί να είναι πολύ επώδυνες αν αναλογιστεί μάλιστα κάποιος τι θα συμβεί όταν ξεκινήσουν μαζικές κατασχέσεις και πλειστηριασμοί. Ταυτόχρονα εγείρονται σοβαρά ερωτήματα για την τακτική αυτή των τραπεζών.
Ειδικότερα:
Γιατί δεν ακολουθείται η ίδια μεθοδολογία με τους δανειολήπτες;
Αφού λοιπόν οι τράπεζες θα χάσουν μεγάλο μέρος του ποσού του δανείου, σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και το 95%, πρέπει πρώτα να καλέσουν το δανειολήπτη και να του προτείνουν την άμεση αποπληρωμή του συγκεκριμένου ποσού. Αν ο δανειολήπτης έχει αυτή την δυνατότητα τότε έχουμε ολική απεμπλοκή του από το δάνειο και η τράπεζα έχει εισπράξει το ίδιο ποσό.
Στις περιπτώσεις δανείων κάθε είδους με εξασφάλιση ακινήτου, οι τράπεζες προτίθενται να χάσουν ποσό ακόμη και μεγαλύτερο του 50%. Αυτό σημαίνει ότι παρά τη μεγάλη πτώση των αξιών στα ακίνητα, τα ποσά είναι τέτοια που ο δανειολήπτης πουλώντας το ακίνητο αποπληρώνει την τράπεζα και απομένει και μικρό κεφάλαιο.
Μπορούν οι τράπεζες να προχωρήσουν σε κούρεμα;
Η συγκεκριμένη πρόθεση των τραπεζών δείχνει σίγουρα ότι οι ισολογισμοί τους αντέχουν το κούρεμα και μάλιστα σε μεγάλα ποσοστά, αρκεί να είναι δεδομένη η εξυπηρέτηση του δανείου. Μπορούν λοιπόν να αξιολογήσουν κάθε δανειολήπτη όπως και τις εξασφαλίσεις που έχουν και να προχωρήσουν σε κούρεμα. Οι δανειολήπτες δεν μπορούν να πληρώσουν σήμερα τοκοχρεολύσια για το 100% του ποσού. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν ένα ποσό δανείου μειωμένο κατά 50%.
Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην οικονομία;
Τα “distress funds” περιμένουν τη λήξη της αναστολής πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία μέχρι ποσού 180.000 ευρώ (31/12/2013) και αμέσως μετά, αν δεν υπάρξει παράταση του μέτρου θα προχωρήσουν σε μαζικούς πλειστηριασμούς. Οι τιμές των ακινήτων θα καταρρεύσουν και ο ήδη πολύ «λαβωμένος» κατασκευαστικός κλάδος δεν θα έχει κανένα περιθώριο ανάκαμψης. Ταυτόχρονα η κατάρρευση των αξιών στα ακίνητα θα δημιουργήσει πρόβλημα στην εξεύρεση ρευστότητας αφού θα χρειάζονται πολλαπλάσιες εξασφαλίσεις για τη δανειοδότηση των επιχειρήσεων. Ακόμη και οι ίδιες οι τράπεζες θα αναγκαστούν να απομειώσουν αξίες με δυσμενή αποτελέσματα για τις ίδιες.
Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην κοινωνία;
Η κοινωνική έκρηξη που όλοι απευχόμαστε δεν θα μπορεί να συγκρατηθεί. Οι μαζικοί πλειστηριασμοί σε μία χώρα όπου οι κόποι μιας ζωής μεταφράστηκαν σε ακίνητο, σε συνδυασμό με τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής, θα πυροδοτήσουν την έκρηξη που είναι ο μεγαλύτερος εχθρός στη σημερινή συγκυρία αλλά και η ταφόπλακα στην προσπάθεια ανάκαμψης.
Θεωρώντας πάντοτε ότι οι τράπεζες δεν είναι φιλανθρωπικά ιδρύματα παρά επιχειρήσεις με σκοπό το κέρδος, αλλά και της άποψης ότι οι πολιτικοί μιλούν για αλλαγές ενώ οι ηγέτες τις πραγματοποιούν, έχω την πεποίθηση ότι στο όραμα της κοινωνικής συνοχής και της ανάκαμψης της χώρας και των πολιτών θα υπάρξουν λύσεις προς όφελος όλων.