Στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο του Υπουργείου Εργασίας που ανακοινώθηκε υπάρχουν ρυθμίσεις που αφορούν και το Δημόσιο τομέα.
Παράλληλα ψηφίστηκε στη Βουλή το ν/σ για το μηχανισμό στήριξης της ελληνικής οικονομίας όπου στην παρ. 15 του νόμου αναφέρεται ότι τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα που έχουν θεμελιωθεί ή θεμελιώνονται τουλάχιστον μέχρι 31-12-2010, δεν θίγονται από την παραμονή των υπαλλήλων στην υπηρεσία μετά την ανωτέρω ημερομηνία και τυχόν συνταξιοδοτικές μεταβολές δεν επηρεάζουν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησής τους.
Συγχρόνως παρέχεται η δυνατότητα σε όσους από τους υπαλλήλους του Δημοσίου, έχουν υποβάλει αίτηση παραίτησης από 01-01-2010,να την ανακαλέσουν μέσα σε ένα μήνα από τη δημοσίευση του νόμου. Η αίτηση ανακαλείται ανεξάρτητα από το στάδιο στο οποίο βρίσκεται, ακόμα και αν έχει εκδοθεί διαπιστωτική πράξη λύσης της υπαλληλικής σχέσης
Ας δούμε πρώτα πώς ερμηνεύεται η παρ. 15΄του ανωτέρω νόμου και μετά αναλυτικά τις αλλαγές από το ασφαλιστικό νομοσχέδιο του Υπουργείου εργασίας.
Ποιοι είναι αυτοί που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31-12-2010;
Θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος είναι ο ελάχιστος χρόνος που πρέπει να συμπληρώσει ο υπάλληλος, προκειμένου να συνταξιοδοτηθεί.
Η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος δε σημαίνει αυτόματα και έναρξη καταβολής της σύνταξης. Τις περισσότερες φορές συνδέεται με όριο ηλικίας που πρέπει να συμπληρώσει ο υπάλληλος. Μπορεί κάποιος να αποχωρήσει με τη θεμελίωση και να πάρει τη σύνταξη, όταν συμπληρώσει το απαιτούμενο όριο ηλικίας.
Η θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος εξαρτάται από την ασφαλιστική κατηγορία στην οποία ανήκει ( παλιός ή νέος ασφαλισμένος), την οικογενειακή κατάσταση( έγγαμος ,άγαμος, αριθμός παιδιών κλπ), την αιτία απομάκρυνσης από την υπηρεσία ( σωματική ή διανοητική ανικανότητα, κατάληψη από το όριο ηλικίας 65 ή 67) κ.ά.
Έτσι με βάση την ανωτέρω διάταξη:
α) Οι διορισμένοι μέχρι 31-12-82, άνδρες και γυναίκες, έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και δεν θίγονται από τις συνταξιοδοτικές μεταβολές που θα επέλθουν. Η αποχώρησή τους θα γίνει με βάση τις ισχύουσες σήμερα συνταξιοδοτικές διατάξεις για την κατηγορία αυτή.
Για μεν τις γυναίκες που είναι παντρεμένες είτε έχουν παιδιά ,ενήλικα ή ανήλικα είτε δεν έχουν, θα μπορέσουν να αποχωρήσουν, όποτε θελήσουν και μετά το 2011 χωρίς όριο ηλικίας. ( 24,5 χρόνια υπηρεσίας χωρίς όριο ηλικίας) Όλες οι γυναίκες της κατηγορίας αυτής έχουν αυτό το χρόνο, και κατά συνέπεια δεν θίγονται από τις συνταξιοδοτικές μεταβολές, που θα επέλθουν, όποτε και αν αποχωρήσουν από την υπηρεσία.
Για τους άνδρες και τις ανύπαντρες γυναίκες, αν μεν ισχύσει η ειδική διάταξη του Ν.3075/2002 για τους εκπαιδευτικούς, θα μπορούν να αποχωρούν με 30 έτη υπηρεσίας και ηλικία 55 ετών (αυτό θα του δούμε τις προσεχείς ημέρες όταν το Υπουργείο Οικονομικών καταθέσει το δικό του νομοσχέδιο για την εξίσωση των ορίων ηλικίας ανδρών και γυναικών)
Αν δεν ισχύσει, θα μπορούν να αποχωρήσουν με τις γενικές διατάξεις που ισχύουν, τα γνωστά εξάμηνα που προστίθενται από 1-1-98 Χωρίς Όριο Ηλικίας ( Χ.Ο.Η.)
Αν δηλ η 25ετία (χρόνος θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος γι αυτή την κατηγορία) συμπληρώθηκε το 1998 απαιτούνται 32,5 έτη Χ.Ο.Η.
Αν » 1999 » 33 κ.ο.κ.
Η μεγαλύτερη επιβάρυνση είναι, αν η 25ετία συμπληρώθηκε από το 2003 και μετά, οπότε απαιτούνται 35 έτη Χ.Ο.Η. Δεν θίγεται η 35ετία χωρίς όριο ηλικίας για την κατηγορία αυτή.
Η 25ετία περιλαμβάνει υπηρεσία που προσφέρθηκε στο Δημόσιο , στους ΟΤΑ και σε Ν.Π.Δ.Δ. με οποιαδήποτε σχέση εργασίας. Οι άνδρες μπορούν να εντάξουν και τη στρατιωτική τους θητεία ( με εξαγορά ή χωρίς εξαγορά) για τη συμπλήρωσή της. Τα έτη Χ.Ο.Η. μετά την 25ετία μπορούν να συμπεριλάβουν και χρόνο ασφάλισης σε άλλο φορέα κύριας ασφάλισης (ΙΚΑ , Ο.Α.Ε.Ε. Τράπεζες κλπ)
β) Οι διορισμένοι από 1-1-83 έως 31-12-92 για να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα πρέπει να συμπληρώσουν 25ετία. Στην 25ετία γι αυτή την κατηγορία περιλαμβάνεται και ο χρόνος της διαδοχικής ασφάλισης που μπορεί να έχει κάποιος και ο χρόνος της στρατιωτικής θητείας για τους άνδρες. Ελάχιστος χρόνος δημόσιας υπηρεσίας που απαιτείται είναι 5 έτη.
Όσοι λοιπόν συμπληρώνουν 25ετία μέχρι 31-12-2010 θα αποχωρήσουν, όποτε θελήσουν, με βάση τις ισχύουσες σήμερα συνταξιοδοτικές διατάξεις για την κατηγορία αυτή. Μία μητέρα πχ που συμπληρώνει 25ετία μέχρι 31-12-2010 και έχει ανήλικο παιδί κατά τη συμπλήρωση της 25ετίας, θα λάβει τη σύνταξη με τη συμπλήρωση του 50ου έτους της ηλικίας, ή μητέρα 3 παιδιών που συμπληρώνει 20ετία μέχρι 31-12-2010, μπορεί να αποχωρήσει, όποτε θελήσει χωρίς όριο ηλικίας. Συμφέρει να παραμείνουν περισσότερο χρόνο στην υπηρεσία για να λάβουν μεγαλύτερη σύνταξη, αφού δεν θίγονται ασφαλιστικά τους δικαιώματα.
Αν δεν ισχύσει και γι αυτή την κατηγορία η ειδική διάταξη συνταξιοδότησης για τους εκπαιδευτικούς, που είναι 30 έτη υπηρεσίας και ηλικία 60 ετών , οι άνδρες θα επιβαρυνθούν με αύξηση των ορίων ηλικίας , αφού τότε η ηλικία καταβολής της σύνταξης κυμαίνεται από τα 60,5 - 65 με τα γνωστά εξάμηνα που προστίθενται από 1-1-98 ανάλογα με το έτος συμπλήρωσης της 25ετίας.
Οι γυναίκες όμως της κατηγορίας αυτής που δεν έχουν ανήλικο παιδί κατά τη συμπλήρωση της 25ετίας ή είναι ανύπαντρες και έχουν 25ετία, θα μπορούν να αποχωρήσουν στην ηλικία των 60 ετών με όσα χρόνια υπηρεσίας έχουν.
Γι αυτούς που δεν θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης μέχρι 31-12-2010, τα δεδομένα θα αλλάξουν.
Τα 35 έτη υπηρεσίας και ηλικία 58 ετών που ισχύει γι αυτή την κατηγορία αλλάζει από 1-1-2013 και γίνεται 35 καιν 60 αυξάνοντας κατά ένα εξάμηνο για κάθε έτος μέχρι την ηλικία των 60 ετών.
Διατηρείται επίσης με το νέο νομοσχέδιο η 37ετία χωρίς όριο ηλικίας.
γ) Για τους ασφαλισμένους από 1-1-93 ο χρόνος θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος είναι 15 έτη υπηρεσίας και ηλικία 65 ετών για άνδρες και γυναίκες. Οι μητέρες με ανήλικα παιδιά ή με 3 ή και περισσότερα παιδιά που χρειάζονται 20ετία για να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα δεν προλαβαίνουν να το θεμελιώσουν μέχρι 31-12-2010.
Διατηρείται επίσης και γι αυτή την κατηγορία η 37ετία χωρίς όριο ηλικίας
Η εξίσωση των ορίων ηλικίας για όσες δεν θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης μέχρι 31-12-2010 θα γίνει έως το 2013.
Αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1-1-2018 με τη θέσπιση βασικής σύνταξης στα 360 € με σημερινά δεδομένα και αναλογικής σύνταξης
Θεσπίζεται Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων στις συντάξεις πάνω από 1400 €
Για συντάξεις από 1.401,00 € έως 1.700,00 €, ποσοστό 3%
β.Για συντάξεις από 1.701,00 € έως 2.300,00 €, ποσοστό 5%
γ.Για συντάξεις από 2.301,00 € έως 2.900,00 €, ποσοστό 7%
δ.Για συντάξεις από 2.901,00 € και πάνω, ποσοστό 9%
Η ανωτέρω εισφορά επιβάλλεται στο σύνολο των μεικτών συντάξιμων αποδοχών. Αν πχ οι μεικτές συντάξιμες αποδοχές είναι 1500€ ο ειδικός φόρος θα είναι 1500 χ 3% = 45 €
Το ποσοστό σύνταξης του μηνιαίου συντάξιμου μισθού των υπαλλήλων που προσλήφθησαν στο δημόσιο μέχρι 31-12-92 και παραμένουν στην υπηρεσία μετά τη συμπλήρωση 35ετούς συντάξιμης υπηρεσίας αυξάνεται κατά 2,5% για κάθε έτος ασφάλισης πέραν των 35 και μέχρι τα 40.
Η ποινή 4,5% που ίσχυε για τους δημοσίους υπαλλήλους γίνεται 6% για κάθε έτος πρόωρης εξόδου.
Διευκρίνιση. Η πρόωρη συνταξιοδότηση αφορά τα γενικά όρια ηλικίας. Πχ Μία ανύπαντρη γυναίκα διορισθείσα από 1983-1992 με 20 χρόνια υπηρεσίας και ηλικία 60 ετών έχει τη δυνατότητα να αποχωρήσει στο 55ο έτος με μείωση λόγω ποινής 5 χ6%= 30%. Δεν αφορά τους ασφαλισμένους που φεύγουν ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας και συμπληρωμένο το έτος ηλικίας που πρέπει να έχουν για να λάβουν τη σύνταξη.
Αλλάζουν οι προϋποθέσεις για την αυτοδίκαιη απόλυση των υπαλλήλων (35 έτη δημόσια υπηρεσίας και ηλικία 60 ετών) .Ο υπάλληλος με αίτησή του, που υποβάλλεται έξι (6) μήνες πριν τη συμπλήρωση τριάντα πέντε (35) ετών πραγματικής και συντάξιμης δημόσιας υπηρεσίας, καθώς και του ορίου ηλικίας υποχρεωτικής αποχώρησης, μπορεί να ζητήσει να παραμείνει στην υπηρεσία έως τρία (3) επιπλέον έτη και έως τη συμπλήρωση κατ΄ ανώτατο όριο του 65ου έτους της ηλικίας ή του 67ου έτους στην περίπτωση όπου ο υπάλληλος έχει συμπληρώσει λιγότερα από τριάντα πέντε (35) έτη πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας.
Από 1-1-2011 καταργείται η δυνατότητα στις άγαμες θυγατέρες θανόντων δημοσίων υπαλλήλων, ασφαλισμένων μέχρι 31-12-82, να λαμβάνουν τη σύνταξη των θανόντων γονέων τους. Συντάξεις που ήδη καταβάλλονται εξακολουθούν να καταβάλλονται
Από 1-1-2013 οι προσλαμβανόμενοι δημόσιοι υπάλληλοι υπάγονται υποχρεωτικά και αυτοδίκαια στον κλάδο κύριας ασφάλισης του ΙΚΑ
Οι συνταξιούχοι λόγω γήρατος που αναλαμβάνουν εργασία μετά τη συνταξιοδότηση , αν δεν έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας τους αναστέλλεται η καταβολή τόσο της κύριας σύνταξης όσο και των επικουρικών. Για όσους έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος το ποσό της ακαθάριστης κύριας σύνταξης αν υπερβαίνει τα 30 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη όπως αυτά διαμορφώνονται κάθε φορά την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους ,καταβάλλεται μειωμένο κατά 70%.
( ημερομίσθιο ανειδίκευτου εργάτη σήμερα 33,04 € δηλ. το ποσό της ακαθάριστης κύριας σύνταξης που ξεπερνά 30 χ 33,04 =991,20 € περικόπτεται κατά 70% .
Όλα τα ανωτέρω ισχύουν με την επιφύλαξη ότι θα ψηφιστούν όπως κατατέθηκαν στο νομοσχέδιο. Περισσότερα θα ανακοινώσουμε όταν κατατεθεί από το Υπουργείο Οικονομικών η διάταξη για την εξίσωση των ορίων ηλικίας κατά τις προσεχείς ημέρες.
Μπαλάγκας Γιάννης
